دستورالعمل قرآنی:پارسایی و ورع دومین رکن سیر و سلوک

سیر وسلوک به معنای رفتن به سوی خداوند و نزدیک شدن به اوست که انسان احساس کند از این دنیا رسته است و به عالم معنویت پیوسته که دلی روشن و باطنی نورانی داشته باشد و یکی از عواملی که انسان را به سرعت در این راه پیش می‌برد «ورع و دوری از گناهان» می‌باشد و با کمال تأسف در بین انسان‌های مؤمن و معتقد به خداوند به آن کمتر توجه می‌شود و دیده می‌شود که فردی مؤمن با کمال دقت به انجام واجبات می پردازد و تلاش می‌کند که هیچ واجبی را از دست ندهد و لیکن در دوری از گناهان و عدم انجام آنها مراقبت نمی‌کند و لذا ممکن است در روز ده‌ها گناه از او سر زند و او چندان اهمیتی به آن ندهد.و کوچک‌ترین اثر گناه این است که انسان از انجام اعمال واجب و صالح خود نتیجه‌ای نمی گیرد و برداشت چندان مهمی عائد او نمی‌شود زیرا یکی از آثار تخریبی ارتکاب گناهان و نداشتن ورع این است که آثار اعمال نیک را از بین می‌برد.
و شاید گاهی انسان به این فکر بیفتد که چگونه است ما با این که در انجام کارهای نیک چندان کم نداریم و آنها را به جا می‌آوریم و لیکن از آنچه از آثار برای آنها گفته شده است دست ما خالی است و بهره‌ای نداریم.پاسخ این سوال را در داشتن و نداشتن ورع باید جستجو کرد اعمال نیک حتماً آثار نیک را در پی دارد و برای ما،نور، توفیق، هدایت و معنویت می‌آورد ولی این ارتکاب گناهان است که همه این آثار را از بین می‌برد و ما را تهی دست می‌گرداند و در تاریکی رها می‌کند.
انسان باید یقین کند که راز عقب ماندگی و دست نیافتن به کمالات در نداشتن ورع نهفته است و در مقابل کسانی را که در اوج می‌باید و به حال آنها حسرت می‌خورد باید بداند نخستین کاری که آنها انجام می‌دهند دوری از گناهان و طهارت از آلودگی‌هاست و اگر ما خواسته باشیم به راحتی از این آلودگی‌ها و ظلمت‌ها نجات پیدا کنیم، نماز، روزه و اعمال صالح دیگر برای به کمال رساندن ما کفایت می‌کند فقط شرط آن این است که ورع و دوری از گناه را پیشه خود سازیم و نگذاریم آثار آنها با نداشتن ورع از بین برود و برای اینکه بدانیم ورع چه آثار نیکی را عائد ما می‌کند و نداشتن آن چه خیرات وبرکاتی را از دست ما می‌برد و در ذیل نمونه‌ای از آثار مربوط به روزه، نماز و حج آورده می‌شود.
فضیلت و آثار روزه‌داری:
1. امام صادق(ع):خواب روزه‌دار، عبادت است و سکوتش،تسبیح و عملش، پذیرفته و دعایش،مستجاب.
2.امام علی(ع):خواب روزه‌دار، عبادت است و خاموشی او، تسبیح و دعایش، پذیرفته و عملش، دو چندان، دعای روزه‌دار به هنگام افطار از درگاه خدا رد نمی‌شود.
3. بهشت را دری است به نام ریان (سیراب) که جز روزه‌داران از آن وارد نشوند و چون آخرین نفر آنها وارد شد آن در بسته می‌شود.
4. امام صادق(ع):روزه‌دار را دو شادی است:یکی شادی هنگام گشودن روزه‌اش و شادی دیگر هنگام دیدار با پروردگارش.
5. پیامبر خدا(ص):هر کس یک روز داوطلبانه روزه بگیرد، اگر به اندازه زمین طلایه او داده شود اجرا خود را کامل دریافت نکرده است و فقط در روز حساب(قیامت) اجر کاملش را دریافت می‌کند.هر که یک روز برای ثواب خدا داوطلبانه روزه بگیرد،آمرزش او واجب شود.
6. امام علی(ع):روزه دوری کردن از حرام‌هاست؛همچنان که مرد از خوردن و آشامیدن خودداری می‌کند.
7.فاطمه زهرا(س):اگر روزه‌دار زبان و گوش و چشم و اعضا و جوارح خود را نگه ندارد، روزه به چه کار او می‌آید.
8. امام صادق(ع):برترین جهاد، روزه گرفتن در هوای گرم است.
فضیلت و آثار نماز:
1. امام علی(ع):نماز، دژی است در برابر یورش‌های شیطان.
2.نماز رحمت(الهی) را فرود می‌آورد.
3. امام علی(ع):نماز، موجب تقرّب هر پرهیزگاری به خداست.
4.پیامبرخدا(ص):نماز، مایه تقرب مؤمن به خداست.
5.پیامبر خدا(ص):مثل نماز مثل ستون خیمه است؛اگر ستون محکم باشد طنابها و میخ‌ها و چادر کارآیی دارند،امّا اگر ستون بشکند نه طنابی به کار می‌آید و نه میخی و نه چادری.
6. امام علی(ع):خدا را، خدا را، به نماز توجه کنید؛زیرا نماز ستون دین شماست.
7.پیامبر خدا(ص):هر گاه به نماز ایستادی و توجه پیدا کردی و ام الکتاب(سوره فاتحه) را با هر سوره دیگری که برایت میسّر است، خواندی سپس رکوع رفتی و رکوعش را کامل به جا آوردی و به سجده رفتی و تشهد گفتی و سلام دادی، تمام گناهانی که از نماز قبل تا این نماز مرتکب شده‌ای آمرزیده می‌شود.
8.امام علی(ع): هر که نماز را با معرفت به حقّ آن به جای آورد، آمرزیده است.
9. پیامبر خدا(ص):با اصحاب خود در سایه درختی نشسته بودند.آن حضرت شاخه‌ای گرفت و تکان داد و برگی افتاد.سپس علت این کار خود را برای اصحابش چنین بیان فرمود:هر گاه بنده مسلمان به نماز ایستد، گناهش فرو می‌ریزد همچنان که برگ این درخت فرو افتاد.
فضیلت و آثار حج:
1. امام صادق(ع):این خانه را پیوسته زیارت کنید که زیارت‌های پیوسته شما از آن، ناخوشی‌های دنیا و سختی‌ها و هراسی های روز رستاخیز را از شما دور می‌کند.
2. امام باقر(ع):حجّ آرامش بخش دلهاست.
3. امام سجاد(ع):حج و عمره به جای آورید تا بدن‌هایتان سالم بماند و روزی‌ها(و درآمدهایتان) زیاد شود و ایمانتان استوار گردد و هزینه مردم و خانه خود را تامین کنید.
4. امام صادق(ع):هر کس دو بار حج را با جا آورد تا زنده است در خیر و خوبی به سر خواهد برد.
5. امام صادق(ع): هر کس سه بار حج به جا آورد، هرگز به فقر گرفتار نیابد.
6. پیامبر خدا(ص):حج فقر و تهی دستی را از بین می‌برد.
نگاهی گذرا به آثار فوق انسان را به این فکر می‌اندازد که چرا با اینکه ما آن اعمال را به جا می‌آوریم از آن همه خیرات و برکات بهره‌ای نداریم.با توجه به آموزش‌های امامان به سادگی پاسخ آن را می‌توان دریافت که نگهداری همه آن آثار در پرتو پارسایی و دوری از گناه ممکن می‌شود و این گناهان است که آن همه خیرات را از کف ما بیرون می‌کند.
و توجه به روایات ذیل بر یقین انسان در این باب می‌افزاید:
1. امام علی(ع):ریشه پارسایی، دوری کردن از گناهان و پرهیز از حرام است.
2. امام علی(ع):پارسایی، در حقیقت پاک بودن از گناهان است.
3. امام علی(ع):پارسایی، چراغ رستگاری است.