لطایف قرآنی

مهمان زیرک
در بغداد میهمانی به خانه شیخی آمد. شیخ به مرید خود گفت: «ویطعمون الطعام». (سوره‌ی انسان، آیه‌ی8) «به فکر غذا باش» مرید گفت: «وجوه یومئذ ناضرة». (سوره‌ی‌قیامت، آیه‌ی22) «با کمال میل اطاعت می‌کنم» شیخ گفت: «هل أتاک حدیث الغاشیة». (سوره‌ی غاشیه، آیه‌1) مرید زین اسب را برداشت تا به بازار برد و بفروشد. از قضا بادی شدید وزیدن گرفت و زین را در شط انداخت. نا‌امید برگشت. شیخ چون مرید را دست خالی دید، گفت: «إذا وقعت الواقعة». (سوره‌ی واقعه، آیه‌ی1) واقعه و اتفاقی رخ داد! مهمان که مردی تیزهوش و زیرک بود، فوراً دست به دعا برداشت و گفت: «اللّهم ربّنا أنزل علینا مائدة من السمآء». (سوره‌ی مائده، آیه‌ی 114) «خداوندا! روزی ما را از آسمان فرو‌فرست»
دو سه روزی
خداوند در قرآن دنیا را به «شکوفه» تشبیه کرده است: «ولا تمُدّنّ عینیک الی ما متّعنا به أزواجاً منهم زهرة الحیاة الدنیا». (سوره‌ی طه، آیه‌ی131)
تازگی شکوفه، دو سه روزی بیش نیست و به اندک فرصتی پژ‌مرده می‌شود و نابود می‌گردد. مال دنیا نیز این‌گونه است، به اندک مدتی یا پایمال می‌شود و یا به دیگری منتقل می‌شود.
خوردنی‌ها
درباره‌ی این آیه: «یا أیها الرّسل کلوا من الطّیبات واعملوا صالحاً». (سوره‌ی مؤمنون، آیه‌ی51)
خواجه عبد‌اللّه انصاری می‌فرماید: لقمه تخم عمل است و عمل ثمر آن، هر‌چه تخم پاکیزه‌تر، ثمرش بهتر و خوبتر خواهد بود.
هر‌کسی را بهر‌کاری ساخته‌اند
خداوند تبارک و تعالی هفت نفر از انبیا را به هفت علم مخصوص گردانید:
1. حضرت آدم را «علم اسما» کرامت فرمود: «وعلم آدم الأسماء کلّها». (سوره‌ی‌‌بقره، آیه‌ی31) که علم آدم سبب اعزاز و اکرام و سجده و تحیت برای او شد.
2. حضرت یوسف را «علم تعبیر» کرامت فرمود: «ربّ قد آتیتنی من الملک وعلّمتنی من تأویل الأحادیث». (سوره‌ی یوسف، آیه‌ی10) که علم یوسف سبب ملک و مکنت او گردید.
3. حضرت خضر را «علم فراست» تعلیم داد: «وعلّمناه من لدنّا علماً». (سوره‌ی کهف، آیه‌ی65) که علم او باعث تعلیم موسی و استادی برآن حضرت گردید.
4. حضرت داود را «علم زره‌سازی» تعلیم فرمود: «و‌علّمناه صنعة لبوس لکم». (سوره‌ی انبیا، آیه‌ی80) که علم آن حضرت سبب بدست آوردن ریاست و خلافت گردید.
5. حضرت عیسی را «علم توراة و حکمت» داد: «ویعلّمه الکتاب والحکمة والتّوراة». (سوره‌ی‌‌آل‌عمران، آیه‌ی48) علم او سبب زوال تهمت و رفع ملامت گردید.
6. حضرت سلیمان را «علم منطق الطّیر» عطا فرمود: «علّمناه منطق الطّیر». (سوره‌ی نمل، آیه‌ی16) علم آن حضرت سبب استیلای وی به کل مملکت شد.
7. و به حضرت محمد‌(ص) «علم شرایع و حکمت» تعلیم داد: «وعلّمک ما لم تکن تعلم». (سوره‌ی نساء، آیه‌ی113) و علم آن حضرت سبب شفاعت کلیه خلق گردید. «ولسوف یعطیک ربّک فترضی». (سوره‌ی ضحی، آیه‌ی5)
دوتای دیگر
اسامی بهشت در آیات عبارتند از:
1. «فردوس» چنانچه در سوره‌ی کهف، آیه‌ی107می فرماید: «إنّ الّذین ءامنوا و‌عملوا الصّالحات کانت لهم جنّات الفردوس نزلا؛
2. «عدن» چنانچه در سوره‌ی مریم، آیه‌ی6 می‌فرماید: «جنات عدن التی وعد الرحمن عباده بالغیب….
3. «خلد» چنانچه در سوره‌ی فرقان، آیه‌ی 155 می‌فرماید: «قل أذلک خیر أم جنة الخلد التی وُعِدَ المتقون….
4. «مأوی» چنانچه در سوره‌ی سجده، آیه‌ی19می‌فرماید: «أمّا الّذین ءامنوا و‌عملوا الصّالحات فلهم جنّات المأوی نزلاً…؛
5. «دار سلام» چنانچه در سوره‌ی یونس، آیه‌ی25 می فرماید: «واللّه یدعوا الی دار السلام؛
6. «دار قرار» چنانچه در سوره‌ی مؤمن، آیه‌ی39 می فرماید: «وانّ الآخرة هی دار القرار»؛
7. «نعیم» چنانچه در سوره‌ی واقعه، آیه‌ی11 و12 می فرماید: «اولئک المقربون. فی جنات النعیم».