روش صحیح حفظ قرآن
آرشیو
چکیده
متن
در شماره قبلی نشریه، برنامه روش حفظ تا هفته هیجدهم تعیین شد. در این شماره از ادامه سوره مدّثر برای هفته نوزدهم در نظر گرفته شده است؛ اما قبل از شروع برنامه حفظ این نوبت، لازم است نکته دیگری از روش حفظ مورد توجه قرار گیرد و آن روش حفظ آیات طولانی است. در این برنامه برای اولین نوبت به یک آیه طولانی رسیده‌ایم و لذا تذکر روش حفظ آیات طولانی در این قسمت مناسبت دارد.
روش حفظ آیات طولانی
سوره‌هایی که آیات کوتاه دارند، می‌توان مجموع آیه را در یک مرحله مورد توجه قرار داد و آن را با چند بار تکرار به حافظه سپرد، اما آیات طولانی به تناسب میزان طول آنها باید به چند قسمت تقسیم شود، و در چند مرحله حفظ شود؛ یعنی یک آیه طولانی باید ابتدا به چند قسمت تقسیم شود و بعد قسمت اول آن با چند بار تکرار حفظ شود و بعد قسمت دوم به همین صورت و بعد دو قسمت در تکرار به یکدیگر متصل شود و به همین صورت قسمت‌های بعدی به آن اضافه شود. تقسیم آیه طولانی به چند قسمت و حفظ آن به صورت بخش بخش از ضروریات روش صحیح حفظ قرآن است و بدون آن، کار بسیار مشکل خواهد بود.
به عنوان مثال آیه 31 سوره مدثر را که در برنامه حفظ این هفته قرار گرفته است را به صورت ذیل حفظ می‌کنیم:
ابتدا این بخش از آیه کریمه را در نظر می‌گیریم: «و ما جعلنا اصحاب النار إلاّ ملائکة».
این بخش را با چند بار تکرار حفظ می کنیم و بعد بخش دوم آن را در نظر می‌گیریم: «و ما جعلنا عدّتهم إلاّ فتنة للذین کفروا» این بخش را هم بطور جدا از بخش اول چند بار تکرار می‌کنیم تا بطور دقیق، به حافظه بسپاریم و بعد دو قسمت را به هم متصل می‌کنیم: «و ما جعلنا اصحاب النار إلاّ ملائکة و ما جعلنا عدّتهم إلاّ فتنة للذین کفروا» و بعد این دو بخش را بطور متصل به هم چند بار تکرار می‌کنیم.
بعد قسمت سوم آیه را در نظر می‌گیریم و آن را جداگانه چند بار تکرار می‌کنیم و آن را به قسمت‌های حفظ شده قبلی اضافه می‌کنیم و به همین صورت ادامه می‌دهیم تا پایان آیه و وقتی آیه بطور کامل حفظ شد، آن را چند بار تکرار می‌کنیم.
لازم به تذکر است که بخش بخش کردن آیه و حفظ بخش‌های آن فقط در ابتدای کار حفظ لازم است و در تکرارهای بعدی نیازی به آن نیست؛ یعنی وقتی آیه به صورت بخش بخش حفظ شد، در تکرارهای بعدی به صورت کامل و یکجا تکرار خواهد شد، مگر در اثر تکرار کمتر و رفتن سراغ حفظ قسمت بعدی بخشی از آیه بطور کامل در ذهن مستقر نشود که در آن صورت باید روش بخش‌بخش کردن در تکرار و حفظ کامل اعاده شود.
هفته نوزدهم
در این هفته بقیه سوره مدثر (از آیه 31 تا آخر) و سوره مزّمّل حفظ شود و سوره‌های مرسلات و انسان (دهر) و قیامت حداقل روزی یکبار تکرار شود. همچنین قسمت اول سوره مدّثّر (از اول تا آیه 30) حداقل روزی دو بار تکرار شود.
برنامه تکرار جزء سی‌ام
اگر چه میزان تکرار سوره‌های جزء سی‌ام در این برنامه در حدی تعیین شده که رعایت حد تعیین شده جهت استقرار آیات سوره‌های مذکور در ذهن فعلاً کفایت می‌کند؛ اما تکرار تمام سوره‌های حفظ شده، بطور مستمر باید مورد توجه قرار گیرد، این کار هم مانع فراموش شدن آیات می‌شود و هم به طوری‌که در شماره قبل ذکر شد، عامل توجهات مستمر به آیات شده، در نتیجه نکاتی از معانی آیات در همین توجهات کشف خواهد شد.
همچنین در صورت تکرار آیات بطور مستمر موضوع «ذکر اللّه» آن هم به صورت زیاد تحقق پیدا خواهد کرد. با این توضیحات موضوع تکرار آیات باید بصورت مستمر مورد توجه قرار گیرد و در حقیقت با این کار به آیه کریمه «… فاقرءوُ ما تیسر من القرآن» عمل شده است.
جزء سی‌ام قرآن که مطابق این برنامه حفظ شده است، لازم است به چهار قسمت تقسیم شود و هر هفته یکی از چهار قسمت تکرار شود.
هفته بیستم
در این هفته سوره «جن» حفظ شود و سوره‌های مُزّمّل و مُدّثّر روزی دو بار تکرار شود. همچنین سوره‌های قیامت، انسان، مرسلات در طول هفته سه مرتبه تکرار شود.
هفته بیست و یکم
در این هفته سوره نوح حفظ شود و سوره‌های جنّ و مزّمّل و مدّثّر روزی دو بار تکرار شود. و سوره‌های قیامت، انسان و مرسلات در طول هفته یک مرتبه تکرار شود؛ البته این تکرار غیر از سوره‌های جزء آخر است که در چهار هفته متوالی و هر هفته یکی از چهار قسمت آن باید یکبار تکرار شود.
هفته بیست و دوم
در این هفته سوره معارج حفظ شود و سوره‌های نوح و جنّ هر روز یک مرتبه و سوره‌های مزّمّل و مدّثّر در طول هفته دو مرتبه تکرار شود و همچنین سوره‌های قیامت، انسان و مرسلات در طول هفته یک مرتبه تکرار شود.
هفته بیست و سوم
در این هفته سوره حاقّه حفظ شود و سوره معارج روزی دو مرتبه و سوره‌های نوح و جنّ در طول هفته دو مرتبه تکرار شود، همچنین سوره‌های قیامت، انسان و مرسلات یکبار تکرار شود.
هفته بیست و چهارم
در این هفته سوره قلم حفظ شود و سوره حاقّه روزی دو بار و سوره معارج روزی یکبار تکرار شود و همچنین سوره‌های نوح و جنّ در طول هفته یکبار تکرار شود.
هفته بیست و پنجم
در این هفته سوره ملک حفظ شود و سوره قلم روزی دو بار و سوره حاقّه و معارج روزی یکبار و سوره‌های نوح و جن در طول هفته یکبار تکرار شود.
در این هفته جزء 29 و 30 بطور کامل حفظ شده است و بهتر است هفته بعدی صرفاً به تکرار سوره‌های این دو جزء اختصاص داده شود.
روش حفظ آیات طولانی
سوره‌هایی که آیات کوتاه دارند، می‌توان مجموع آیه را در یک مرحله مورد توجه قرار داد و آن را با چند بار تکرار به حافظه سپرد، اما آیات طولانی به تناسب میزان طول آنها باید به چند قسمت تقسیم شود، و در چند مرحله حفظ شود؛ یعنی یک آیه طولانی باید ابتدا به چند قسمت تقسیم شود و بعد قسمت اول آن با چند بار تکرار حفظ شود و بعد قسمت دوم به همین صورت و بعد دو قسمت در تکرار به یکدیگر متصل شود و به همین صورت قسمت‌های بعدی به آن اضافه شود. تقسیم آیه طولانی به چند قسمت و حفظ آن به صورت بخش بخش از ضروریات روش صحیح حفظ قرآن است و بدون آن، کار بسیار مشکل خواهد بود.
به عنوان مثال آیه 31 سوره مدثر را که در برنامه حفظ این هفته قرار گرفته است را به صورت ذیل حفظ می‌کنیم:
ابتدا این بخش از آیه کریمه را در نظر می‌گیریم: «و ما جعلنا اصحاب النار إلاّ ملائکة».
این بخش را با چند بار تکرار حفظ می کنیم و بعد بخش دوم آن را در نظر می‌گیریم: «و ما جعلنا عدّتهم إلاّ فتنة للذین کفروا» این بخش را هم بطور جدا از بخش اول چند بار تکرار می‌کنیم تا بطور دقیق، به حافظه بسپاریم و بعد دو قسمت را به هم متصل می‌کنیم: «و ما جعلنا اصحاب النار إلاّ ملائکة و ما جعلنا عدّتهم إلاّ فتنة للذین کفروا» و بعد این دو بخش را بطور متصل به هم چند بار تکرار می‌کنیم.
بعد قسمت سوم آیه را در نظر می‌گیریم و آن را جداگانه چند بار تکرار می‌کنیم و آن را به قسمت‌های حفظ شده قبلی اضافه می‌کنیم و به همین صورت ادامه می‌دهیم تا پایان آیه و وقتی آیه بطور کامل حفظ شد، آن را چند بار تکرار می‌کنیم.
لازم به تذکر است که بخش بخش کردن آیه و حفظ بخش‌های آن فقط در ابتدای کار حفظ لازم است و در تکرارهای بعدی نیازی به آن نیست؛ یعنی وقتی آیه به صورت بخش بخش حفظ شد، در تکرارهای بعدی به صورت کامل و یکجا تکرار خواهد شد، مگر در اثر تکرار کمتر و رفتن سراغ حفظ قسمت بعدی بخشی از آیه بطور کامل در ذهن مستقر نشود که در آن صورت باید روش بخش‌بخش کردن در تکرار و حفظ کامل اعاده شود.
هفته نوزدهم
در این هفته بقیه سوره مدثر (از آیه 31 تا آخر) و سوره مزّمّل حفظ شود و سوره‌های مرسلات و انسان (دهر) و قیامت حداقل روزی یکبار تکرار شود. همچنین قسمت اول سوره مدّثّر (از اول تا آیه 30) حداقل روزی دو بار تکرار شود.
برنامه تکرار جزء سی‌ام
اگر چه میزان تکرار سوره‌های جزء سی‌ام در این برنامه در حدی تعیین شده که رعایت حد تعیین شده جهت استقرار آیات سوره‌های مذکور در ذهن فعلاً کفایت می‌کند؛ اما تکرار تمام سوره‌های حفظ شده، بطور مستمر باید مورد توجه قرار گیرد، این کار هم مانع فراموش شدن آیات می‌شود و هم به طوری‌که در شماره قبل ذکر شد، عامل توجهات مستمر به آیات شده، در نتیجه نکاتی از معانی آیات در همین توجهات کشف خواهد شد.
همچنین در صورت تکرار آیات بطور مستمر موضوع «ذکر اللّه» آن هم به صورت زیاد تحقق پیدا خواهد کرد. با این توضیحات موضوع تکرار آیات باید بصورت مستمر مورد توجه قرار گیرد و در حقیقت با این کار به آیه کریمه «… فاقرءوُ ما تیسر من القرآن» عمل شده است.
جزء سی‌ام قرآن که مطابق این برنامه حفظ شده است، لازم است به چهار قسمت تقسیم شود و هر هفته یکی از چهار قسمت تکرار شود.
هفته بیستم
در این هفته سوره «جن» حفظ شود و سوره‌های مُزّمّل و مُدّثّر روزی دو بار تکرار شود. همچنین سوره‌های قیامت، انسان، مرسلات در طول هفته سه مرتبه تکرار شود.
هفته بیست و یکم
در این هفته سوره نوح حفظ شود و سوره‌های جنّ و مزّمّل و مدّثّر روزی دو بار تکرار شود. و سوره‌های قیامت، انسان و مرسلات در طول هفته یک مرتبه تکرار شود؛ البته این تکرار غیر از سوره‌های جزء آخر است که در چهار هفته متوالی و هر هفته یکی از چهار قسمت آن باید یکبار تکرار شود.
هفته بیست و دوم
در این هفته سوره معارج حفظ شود و سوره‌های نوح و جنّ هر روز یک مرتبه و سوره‌های مزّمّل و مدّثّر در طول هفته دو مرتبه تکرار شود و همچنین سوره‌های قیامت، انسان و مرسلات در طول هفته یک مرتبه تکرار شود.
هفته بیست و سوم
در این هفته سوره حاقّه حفظ شود و سوره معارج روزی دو مرتبه و سوره‌های نوح و جنّ در طول هفته دو مرتبه تکرار شود، همچنین سوره‌های قیامت، انسان و مرسلات یکبار تکرار شود.
هفته بیست و چهارم
در این هفته سوره قلم حفظ شود و سوره حاقّه روزی دو بار و سوره معارج روزی یکبار تکرار شود و همچنین سوره‌های نوح و جنّ در طول هفته یکبار تکرار شود.
هفته بیست و پنجم
در این هفته سوره ملک حفظ شود و سوره قلم روزی دو بار و سوره حاقّه و معارج روزی یکبار و سوره‌های نوح و جن در طول هفته یکبار تکرار شود.
در این هفته جزء 29 و 30 بطور کامل حفظ شده است و بهتر است هفته بعدی صرفاً به تکرار سوره‌های این دو جزء اختصاص داده شود.
تبلیغات
