پاسخ به سوالات

ضمن معرفی ترجمه‌های قرآن کریم، خواهشمندم سابقه‌ای از ترجمه‌های قرآن، به زبان فارسی را برایم بنویسید. منیره هاشمی نژاد
چون این سؤال و امثال آن از سؤالات مکرّر خوانندگان محترم می‌باشد. ناگزیریم جوابی نسبتاً مفصّل را تقدیم داریم.* گفته شده، اولین ترجمه قرآن به زبان فارسی را سلمان فارسی، البته با اجازه پیامبر‌اکرم‌(ص) انجام داده است. این ترجمه، تنها شامل بخش‌های مختصری از قرآن بوده است که متأسفانه موجود نیست. در کتابنامه‌ها از 500 ترجمه قرآن به زبان فارسی یاد شده است؛ قدیمی‌ترین ترجمه به زبان فارسی، «قرآن قدس» نام دارد که هم اکنون در کتابخانه عظیم آستان قدس رضوی موجود است. بعد از آن، می‌توان از ترجمه‌های «سورآبادی»، «کشف‌الاسرار میبدی»، «شاه ولی اللّه دهلوی» و… نام برد.
اما معرفی اجمالی ترجمه‌های معاصر:
1 ـ ترجمه مهدی الهی قمشه‌ای: این ترجمه، به لحاظ روانی، سادگی و نیز پسند عامّه ده‌ها بار در قطع‌های مختلف و به صورت‌های گوناگون چاپ شده است.
2 ـ ترجمه عبدالحسین آیتی: با توجه به طبع شعری مترجم، وی سعی داشته ترجمه‌ای روان از قرآن عرضه کند و در مواردی نیز به نکات تفسیری اشاره کرده است.
3 ـ ترجمه محمد کاظم معزّی: از ساده‌ترین، روان‌ترین و شاید بهترین ترجمه‌های تحت‌اللفظی قرآن کریم می‌باشد.
4 ـ ترجمه فیض الاسلام: ترجمه‌ای دقیق، همراه با توضیح و تفسیر است که در نوع خود کم نظیر است.
5 ـ ترجمه حکمت آل‌آقا: وی ترجمه و تفسیر قرآن را با شروع کار در رادیو آغاز کرد و به همان مبنا، ترجمه‌ای روان و دقیق از قرآن کریم به چاپ رسانده است.
6 ـ ترجمه محمود یاسری: عنوان این ترجمه، خلاصة التفاسیر است که ترجمه‌ای است به صورت زیرنویس و به شیوه ادبی نگارش یافته است.
7 ـ ترجمه زین‌العابدین رهنما: از کم غلط‌ترین و شیواترین ترجمه‌های قرآن کریم می‌باشد.
8 ـ ترجمه ابوالقاسم پاینده: ترجمه‌ای بسیار روان و همه کس فهم است و نقطه عطفی در ترجمه‌های معاصر قرآن کریم به شمار می‌رود.
9 ـ ترجمه عبدالمحمد آیتی: ترجمه روان و شیوایی را از قرآن به چاپ رسانده و با دقت نظر بیشتر در چاپ سوّم و چهارم به استحکام آن پرداخته‌اند.
10 ـ ترجمه جلال الدین فارسی: ترجمه‌ای آزاد و تا حدودی روان است.
11 ـ ترجمه محمد باقر بهبودی: که با نام «معانی القرآن» انتشار یافته و آمیخته با تفسیر است که به لحاظ برخورداری از سبک خاص و بسیار غیر متداول و ترجمه برخی لغات به صورت غیر معمول، نقدهای فراوان و تندی برآن نوشته شده است.
12 ـ ترجمه محمد خواجوی: در شمار برجسته‌ترین ترجمه‌های قرآن کریم است؛ از نکات مهم این ترجمه آن است که نگارنده، معانی مختلف یک لفظ را مناسب نظر مفسران و فرهنگ‌نویسان آورده است.
13 ـ ترجمه ابوالقاسم امامی: ترجمه ایشان، برخوردار از نثری شیوا و امروزی است.
14 ـ ترجمه سید جلال الدین مجتبوی: از شیواترین ترجمه‌های موجود است؛ خصوصاً آنکه ویراستاری آن را آقای حسین استاد ولی به عهده داشته‌اند.
15 ـ ترجمه کاظم پور جوادی: طبق یاد داشت مترجم با توجه به مقابله و مقایسه ترجمه‌ها، تفاسیر و فرهنگ لغات نوشته شده است و با توجه به ویراستاری، آقایان خرمشاهی و طباطبایی از روان‌ترین و خوش‌خوان‌ترین ترجمه‌های موجود است.
16 ـ ترجمه مکارم شیرازی: گردآمده ترجمه‌های تفسیر نمونه است که با بازنگری مجدد ایشان، به چاپ رسیده است. به دلیل روان و ساده و همه کس فهم بودن، تا به حال دو بار تجدید چاپ شده است.
17 ـ ترجمه محمد مهدی فولادوند: از مهم‌ترین و موفق‌ترین ترجمه‌های معاصر است و مترجم اصل را برروانی و خوش‌خوانی نهاده‌اند.
18 ـ ترجمه بهاء الدین خرمشاهی: این ترجمه که در سال 74 منتشر شده است از آخرین ترجمه‌های قرآن کریم است دقّت و تعمق ایشان در آثار قرآنی به ویژه ترجمه‌های قرآن کریم، اثری برجای ماندنی از ایشان درست کرده است.
19ـ ترجمه امید مجد: ترجمه‌ای است منظوم از تمام آیات که سادگی و روانی اشعار آن دلنشین است.
توضیح نقاط ضعف و قوت ترجمه‌ها را به فرصتی دیگر موکول می‌کنیم.
*. در تهیه این جواب از مقاله «نگاهی گذرا به ترجمه‌های فارسی قرآن کریم» اثر آقای حسن پویا استفاده شده است.
برندگان قرآن مترجم و ربع سکه بهار آزادی