لطایف قرآنی
آرشیو
چکیده
متن
از این شماره به بعد علاوه بر جوابهای مفصّل، به پارهای از سؤالات در بخشی جدید به صورت کوتاه و مختصر نیز جواب میدهیم. امیدواریم مورد استفادههمگان قرار گیرد.
آقای هادی صالحی:بزرگترین آیه قرآن، آیه282 سوره بقره است که مربوط به احکام قرض دادن میباشد.
آقای صدراله اسماعیل زاده:دومین بسماللّه الرّحمن الرّحیم در سوره نمل و مربوط به نامه حضرت سلیمان به ملکه سبا است که با نام خدا شروع شده و متن آن در قرآن آمده است.
خانم زهرا شیرازی:بزرگترین کلمه قرآن «فسیکفیکهم» (سوره بقره، آیه 137) و عروس قرآن سوره «یس»است و این نام از روایات گرفته شده است.
آقای حامد کریمی آهویی:کلمه حامد در قرآن نیامده است، ولی کلمه حامدون (جمع مذکر سالم حامد) در سوره توبه (آیه112) آمده است.
آقای سیدحمید رضا محمدی نیاکی: آیهای که به صراحت از غیبت و ظهور امام زمان (ع) صحبت کرده باشد، در قرآن نیامده، ولی مضمون چند آیه، طبق بعضی از روایات، به ظهور آن حضرت تفسیر شده است و مطالعه کتاب خورشید مغرب تألیف آقای محمد رضا حکیمی در این زمینه مناسب است.
خانم مریم محمدی:سوره دخان در شأن شخص خاصی نازل نشده است، فقط در بعضی از روایات آمده است که آیات10 تا12 مربوط به نفرینی است که پیامبر اکرم (ص) به قریش کرد و آنان به خشکسالی مبتلا شدند. البته تفسیرهای دیگری نیز از این آیات شده است.
خانم زهرا نظارتی زاده:بلی آیه مربوط به خمس در قرآن داریم و آن آیه41 سوره انفال است. گرچه در آنجا فقط از غنیمت جنگی و وجوب خمس آن صحبت شده است ولی با توجه به کلمه «غُنم» یعنی فایده و سود و روایات زیادی که در ذیل آیه آمده است، موارد دیگر وجوب خمس نیز از آن استفاده شده است.
آقای محمد حسین نجاتی:همان طور که گفتیم، یافتن پیام سورهها تا حدی مشکل است، ولی به نظر میرسد پیام سوره عنکبوت تأکید بر این نکته باشد که ایمان نباید فقط لقلقه زبان باشد، بلکه باید تا اعماق جان نفوذ کند و این امر مشکلاتی دارد که باید در برابر آنها استقامت کرد.
خانم فاطمه مقیمی:چهار سورهقرآن سجده واجب دارد: آیه62 سوره نجم، آیه19 سوره علق، آیه37 سوره فصّلت و آیه15 سوره سجده و نام حضرت محمد (ص) 4مرتبه در سورههای آلعمران(آیه 144)، احزاب(آیه 33)، محمّد(آیه 47) و فتح(آیه 48) آمده است.
خانم زهره صادقی عطاآبادی: در قرآن به همه حوادث آینده اشاره نشده است. البته چند آیه است که از آینده خبر میدهد و در تفسیر و توضیح آنها هم اتفاق نظر وجود ندارد.
خانم زهرا میرعباسی نجف آبادی: در بعضی موارد، خداوند برای تکریم و تجلیل از خود، از ضمیر جمع «ما» استفاده کرده است. گاهی نیز برای اشاره به اموری که به دستور خداوند توسط ملائک و غیر آنها صورت میگیرد، از ضمیر جمع استفاده میشود.
خانم لیلا قرنینی:این طور نیست که همه سورههای نازل شده بر پیامبر اکرم در مکه، در غار حرا نازل شده باشد یا آیات نازل شده در مدینه مکان ثابتی برای نزول داشته باشد، بلکه آیات و سورههای قرآنی، در مکانها و زمانهای مختلف و به حسب شرایط گوناگون نازل شده است.
1ـ سؤال: کلمه قرآن به چه معناست و چرا این اسم را برای کتاب آسمانی انتخاب شد و چه کسی این اسم را انتخاب کرده است؟ علیرضا فلاحی
پاسخ: در معنای کلمه «قرآن» اقوال مختلفی وجود دارد که مشهورترین آن آنها عبارت است از:
1) قرآن مصدر باب «قَرَءَـ یقْرَءُ»به معنای خواندن است؛ یعنی چون این کتاب را میخوانند بدان قرآن میگویند.
2) قرآن مصدر باب «قَرَءَـ یقْرَءُ» به معنای جمع کردن است، که در اصل «قَرَی یقری» بوده است و چون این کتاب مجموعهای از مسائل و احکام مختلف را در بردارد، قرآن نامیده شده است.
3) بعضی نیز کلمه قرآن را مشتق از چیزی نمیدانند و آن را اسم خاص و جامد میدانند که به این کتاب اطلاق شده است، مثل تورات و انجیل (البته قول اول مشهورتر است) و شخص خاصی نام آن را قرآن نگذاشته است، بلکه این نام برگرفته شده از آیاتی است که در آنها این کتاب به همین نام خوانده شده که این آیات بالغ بر40 آیه میباشند.
سؤال: اینکه گفته میشود قرآن هفت بطن دارد، یعنی چه؟ شهروز نیکشعار
پاسخ: این کلام از روایات گرفته شده است، چنانکه از پیامبر اکرم(ص) نقل شده، قرآن ظاهری دارد و باطنی و باطن آن هم هفت بطن دارد. منظور این است که قرآن دارای مراتب متعدّد در معانی است؛ یعنی مراتبی که در طول هم قرار گرفتهاند و دارای شدت و ضعف هستند، مثل مقایسه نور شمع و چراغ و لامپ با یکدیگر. این معانی با توجه به مراتب و مقامات ایمان افراد است و هر کس از مقامات بیشتری برخوردار باشد، به معانی بیشتر و دقیقتری دست مییابد، تا برسد به اهل بیت(ع) که کاملترین و نورانیترین معانی را از قرآن میفهمند.
سؤال: آیا از نظر قرآن وجود جنّ حتمی است؟ اگر جواب مثبت است، خصوصیات جنّ چیست؟
رضا مهدوی
پاسخ: بلی در قرآن به وجود جنّ تصریح شده است و سورهای به همین نام در قرآن کریم وجود دارد. بعضی از خصوصیاتی که در قرآن کریم بدان اشاره شده، عبارت است از: 1. خلقت جنّ از آتش است (حجر، آیه27). 2. بعضی از جنّیان میتوانند بر آدمیان غلبه کنند و تسلط یابند (انعام، آیه 128). 3. هدف از خلقت جنّ همچون انسان عبادت خداوند است (ذاریات، آیه56). 4. برای جنّیان پیامبرانی فرستاده شده است (انعام، آیه130). 5. جنّیان به دو دسته خوب و بد تقسیم میشوند (جنّ، آیه11). 6. بعضی از جنّیان به پیامبر اکرم ایمان آوردند (جنّ، آیه1 و احقاف، آیات29 و31 و32). 7. بعضی از انسانها مثل حضرت سلیمان میتوانند جنّ را تسخیر کرده و به استخدام خود در آورند (نمل، آیه17 و سبأ، آیه12 و انبیاء، آیه82).
آقای هادی صالحی:بزرگترین آیه قرآن، آیه282 سوره بقره است که مربوط به احکام قرض دادن میباشد.
آقای صدراله اسماعیل زاده:دومین بسماللّه الرّحمن الرّحیم در سوره نمل و مربوط به نامه حضرت سلیمان به ملکه سبا است که با نام خدا شروع شده و متن آن در قرآن آمده است.
خانم زهرا شیرازی:بزرگترین کلمه قرآن «فسیکفیکهم» (سوره بقره، آیه 137) و عروس قرآن سوره «یس»است و این نام از روایات گرفته شده است.
آقای حامد کریمی آهویی:کلمه حامد در قرآن نیامده است، ولی کلمه حامدون (جمع مذکر سالم حامد) در سوره توبه (آیه112) آمده است.
آقای سیدحمید رضا محمدی نیاکی: آیهای که به صراحت از غیبت و ظهور امام زمان (ع) صحبت کرده باشد، در قرآن نیامده، ولی مضمون چند آیه، طبق بعضی از روایات، به ظهور آن حضرت تفسیر شده است و مطالعه کتاب خورشید مغرب تألیف آقای محمد رضا حکیمی در این زمینه مناسب است.
خانم مریم محمدی:سوره دخان در شأن شخص خاصی نازل نشده است، فقط در بعضی از روایات آمده است که آیات10 تا12 مربوط به نفرینی است که پیامبر اکرم (ص) به قریش کرد و آنان به خشکسالی مبتلا شدند. البته تفسیرهای دیگری نیز از این آیات شده است.
خانم زهرا نظارتی زاده:بلی آیه مربوط به خمس در قرآن داریم و آن آیه41 سوره انفال است. گرچه در آنجا فقط از غنیمت جنگی و وجوب خمس آن صحبت شده است ولی با توجه به کلمه «غُنم» یعنی فایده و سود و روایات زیادی که در ذیل آیه آمده است، موارد دیگر وجوب خمس نیز از آن استفاده شده است.
آقای محمد حسین نجاتی:همان طور که گفتیم، یافتن پیام سورهها تا حدی مشکل است، ولی به نظر میرسد پیام سوره عنکبوت تأکید بر این نکته باشد که ایمان نباید فقط لقلقه زبان باشد، بلکه باید تا اعماق جان نفوذ کند و این امر مشکلاتی دارد که باید در برابر آنها استقامت کرد.
خانم فاطمه مقیمی:چهار سورهقرآن سجده واجب دارد: آیه62 سوره نجم، آیه19 سوره علق، آیه37 سوره فصّلت و آیه15 سوره سجده و نام حضرت محمد (ص) 4مرتبه در سورههای آلعمران(آیه 144)، احزاب(آیه 33)، محمّد(آیه 47) و فتح(آیه 48) آمده است.
خانم زهره صادقی عطاآبادی: در قرآن به همه حوادث آینده اشاره نشده است. البته چند آیه است که از آینده خبر میدهد و در تفسیر و توضیح آنها هم اتفاق نظر وجود ندارد.
خانم زهرا میرعباسی نجف آبادی: در بعضی موارد، خداوند برای تکریم و تجلیل از خود، از ضمیر جمع «ما» استفاده کرده است. گاهی نیز برای اشاره به اموری که به دستور خداوند توسط ملائک و غیر آنها صورت میگیرد، از ضمیر جمع استفاده میشود.
خانم لیلا قرنینی:این طور نیست که همه سورههای نازل شده بر پیامبر اکرم در مکه، در غار حرا نازل شده باشد یا آیات نازل شده در مدینه مکان ثابتی برای نزول داشته باشد، بلکه آیات و سورههای قرآنی، در مکانها و زمانهای مختلف و به حسب شرایط گوناگون نازل شده است.
1ـ سؤال: کلمه قرآن به چه معناست و چرا این اسم را برای کتاب آسمانی انتخاب شد و چه کسی این اسم را انتخاب کرده است؟ علیرضا فلاحی
پاسخ: در معنای کلمه «قرآن» اقوال مختلفی وجود دارد که مشهورترین آن آنها عبارت است از:
1) قرآن مصدر باب «قَرَءَـ یقْرَءُ»به معنای خواندن است؛ یعنی چون این کتاب را میخوانند بدان قرآن میگویند.
2) قرآن مصدر باب «قَرَءَـ یقْرَءُ» به معنای جمع کردن است، که در اصل «قَرَی یقری» بوده است و چون این کتاب مجموعهای از مسائل و احکام مختلف را در بردارد، قرآن نامیده شده است.
3) بعضی نیز کلمه قرآن را مشتق از چیزی نمیدانند و آن را اسم خاص و جامد میدانند که به این کتاب اطلاق شده است، مثل تورات و انجیل (البته قول اول مشهورتر است) و شخص خاصی نام آن را قرآن نگذاشته است، بلکه این نام برگرفته شده از آیاتی است که در آنها این کتاب به همین نام خوانده شده که این آیات بالغ بر40 آیه میباشند.
سؤال: اینکه گفته میشود قرآن هفت بطن دارد، یعنی چه؟ شهروز نیکشعار
پاسخ: این کلام از روایات گرفته شده است، چنانکه از پیامبر اکرم(ص) نقل شده، قرآن ظاهری دارد و باطنی و باطن آن هم هفت بطن دارد. منظور این است که قرآن دارای مراتب متعدّد در معانی است؛ یعنی مراتبی که در طول هم قرار گرفتهاند و دارای شدت و ضعف هستند، مثل مقایسه نور شمع و چراغ و لامپ با یکدیگر. این معانی با توجه به مراتب و مقامات ایمان افراد است و هر کس از مقامات بیشتری برخوردار باشد، به معانی بیشتر و دقیقتری دست مییابد، تا برسد به اهل بیت(ع) که کاملترین و نورانیترین معانی را از قرآن میفهمند.
سؤال: آیا از نظر قرآن وجود جنّ حتمی است؟ اگر جواب مثبت است، خصوصیات جنّ چیست؟
رضا مهدوی
پاسخ: بلی در قرآن به وجود جنّ تصریح شده است و سورهای به همین نام در قرآن کریم وجود دارد. بعضی از خصوصیاتی که در قرآن کریم بدان اشاره شده، عبارت است از: 1. خلقت جنّ از آتش است (حجر، آیه27). 2. بعضی از جنّیان میتوانند بر آدمیان غلبه کنند و تسلط یابند (انعام، آیه 128). 3. هدف از خلقت جنّ همچون انسان عبادت خداوند است (ذاریات، آیه56). 4. برای جنّیان پیامبرانی فرستاده شده است (انعام، آیه130). 5. جنّیان به دو دسته خوب و بد تقسیم میشوند (جنّ، آیه11). 6. بعضی از جنّیان به پیامبر اکرم ایمان آوردند (جنّ، آیه1 و احقاف، آیات29 و31 و32). 7. بعضی از انسانها مثل حضرت سلیمان میتوانند جنّ را تسخیر کرده و به استخدام خود در آورند (نمل، آیه17 و سبأ، آیه12 و انبیاء، آیه82).