تا سال ها در بین محققان و پژوهشگران عرصه ی دین و مطالعات اسلامی در مورد نحوه گسترش اسلام و عوامل تاثیر گذار بر سرعت و عمق گسترش آن اختلاف بوده است؛ دیدگاه ها از زور شمشیر جهادگران اولیه اسلام تا قدرت، کشش و جاذبه درونی دین اسلام متغییر بوده است. باید دانست که پرسش از چگونگی ورود اسلام به یک منطقه و نحوه گسترش آن، صرفا یک مطالعه تاریخی و مرور گذشته نیست، بلکه این مطالعه می تواند نقاط قوت و عوامل گسترش دهنده اسلام در یک منطقه را نشان دهد، عواملی که موجب گسترش و عمیق تر شدن آموزه های اسلامی شده اند و جامعه و تمدن اسلامی را شکل داده اند. در این سپهر، با توجه به این سوال که «چه شاخصه های اجتماعی و سیاسی بر گسترش و عدم گسترش اسلام در قاره آفریقا موثر بوده است؟» و از سر اهمیت این مطالعه در فعالیت های فرهنگی و دینی، در نوشتار حاضر سعی شده است ضمن مطالعه کوتاه تاریخی از نحوه ورود و گسترش اسلام در آفریقا، به عوامل اجتماعی و سیاسی تاثیرگذار آن نیز اشاره شود.
