دین و تمدن

چکیده

دراین مقاله به بررسی مفهوم «دین» و «تمدن»، نسبت ورابطه این دو با یکدیگر و تبیین نقش «دین» در تکوین «تمدن» پرداخته شده است. چنان که می دانید «دین» حقیقتی متعالی و مجموعه ای از قوانین و برنامه هاست که غایت آن تکامل وکامیابی بشر است. «تمدن» نیز مقوماتی دارد که اگر این مقومات، موجود باشند، «تمدن» پدیدار می گردد. گروهی از بشر در قالب یک «اجتماع»، حول یک محور «عقلانیت»، گرد هم می آیند و درراستای سعادت خویش، مدارج ترقی وکمال را یکی پس از دیگری می پیمایند. رشد «فرهنگ»، تربیت انسانی، خردمندی، اخلاق متعالی، تشکیل حکومت، گسترش علوم، فنون، ادبیات وهنر و بسط امنیت و آزادی همگی از عوامل سازنده «تمدن» به شمار می آیند. اکنون باید به بررسی نقش «دین» در فراهم آوردن مؤلفه های تمدن ساز و تاثیر آن در توسعه تمدن بشری پرداخت. ادیان آسمانی بخصوص دین مبین اسلام در جمیع این جهات، برنامه های تعالی بخش وسازنده ای ارایه کرده اند و ثمربخش بودن آموزه های دینی در عرصه اعتلای «تمدن» در طول تاریخ تمدن دینی به اثبات رسیده است. بدون شک نمی توان این حقیقت را انکار کرد که ادیان الهی مادر تمدن ها هستند و بزرگترین تمدن ها در دامان ادیان آسمانی رشد و بالندگی یافته اند. روح و باطن «تمدن»، «فرهنگ» و باطن و حقیقت «فرهنگ»، معنویت و گرایش دینی است. بنابراین «دین» نه تنها تعارضی با «تمدن» ندارد بلکه عاملی اساسی در بنا و قوام «تمدن» است