جریان هاى سیاسى از نگاه امام خمینى (ره ) و مقام معظم رهبرى (مدظله العالى )

کارآمدترین روش شناخت و تحلیل یـک رویـداد مـهـم سـیـاسـى ـ اجـتـماعى ، تبارشناسى و کالبد شکافى جریانات سیاسى تـاءثیر گذار یا پدید آمده از متن آن رویداد است ؛ زیرا سیاست ها و کارکردهاى جریانات سیاسى جوامع ، از مؤ لفه هاى مهم و اصلى تغییر فرهنگ و دگرگونى سیاست داخلى یک نظام و تحول آفرینى در عرصه معادلات و تعاملات بین المللى آن هستند.

مـاهـیـت انـقـلاب و نـظـام اسـلامـى مـنـاسب ترین بستر پیداش جریانات سیاسى است و همین ویژگى ، آن را از سایر انقلاب هاى جهان ممتاز ساخته است . نشیب و فراز فرایند انقلاب و نـظـام اسـلامـى جـریـانـاتـى را در مـتن یا خارج از خود پدید آورد که هر کدام با ایده و رویـکـردهـاى گـونـاگـون بـا انـقـلاب و تـدابـیـر رهـبـرى آن در تـقـابـل یا تعامل بودند. برخى با پشتوانه اى از تئورى هاى نشاءت گرفته از مبانى دیـنـى نـظـام اسـلامـى هـمـپـاى انقلاب و رهبرى ، پویا و ماندگارند و کارنامه اى درخشان دارند. برخى نیز به تناسب شرایط دوران هاى انقلاب و مقتضیات زمان و یا ناتوانى در تـطـبـیـق ایـده هـاى خـود با اهداف و آرمان هاى انقلاب و یا گرایشات انحرافى ، روزگار حـیـات سـیـاسـى خـود را سـپـرى کـرده انـد. گروهى دیگر نیز وجود دارند که همچنان بر طـبل عناد مى کوبند و با کمک هاى مالى و تبلیغى دشمنان انقلاب توطئه هاى بیگانگان را اجرا مى نمایند.
مفهوم شناسى جریان

در ادبـیـات سـیـاسـى امـام خـمـیـنـى (ره ) و مـقام معظم رهبرى (مدظله العالى ) جریان ، همان انـدیـشـه ، بـرنـامـه ، سـیـاسـت و عـمـلکـردهـایـى اسـت کـه در مـسـیـر و مراحل انقلاب و نظام اسلامى نقش سازنده یا تخریبى داشته باشد.75

اکـنـون بـا رویـکـرد بـه آثـار و اندیشه هاى امام و رهبرى وضعیت و کارکردهاى جریانات سـیـاسـى پـنـج دهـه مـعـاصـر را کـه نـسـل اول تـا سـوم انـقـلاب شـاهـد تـعـامـل یـا تـقـابـل آن بـوده و هستند براساس نقش مثبت و منفى آنها در رابطه با انقلاب و تـدابـیـر رهـبـرى و نیز بر مبناى مقطع تاریخى پیروزى انقلاب اسلامى ، دسته بندى و مرور مى کنیم :
1 ـ 1. جریان هاى همسو با انقلاب و رهبرى
1 ـ 1 ـ 1. جامعه مدرسین حوزه علمیه قم :

جـامعه مدرسین حوزه علمیه قم ، مراحل مقدماتى خود را در دهه 30 شمسى گذراند و فعالیت علمى و سیاسى خود را به طور رسمى در سال 41 همزمان با نهضت دو ماهه روحانیت علیه مـصـوّبـه انـجمن هاى ایالتى و ولایتى آغاز کرد. این جریان از نخستین جرقه هاى پیدایش حـرکـت تـوفـنـده انـقـلاب اسـلامـى تـا پـیـروزى و تـثـبـیـت نـظـام ، در تـمـام مراحل و مهم ترین و حساس ترین شرایط حضور داشت .76

امـام خمینى (ره ) جامعه مدرسین را همگام و بر پا کننده انقلاب مى داند و نقش مهم و تاءثیر گـذار ایـن جـریان گسترده را در افشاگرى رژیم منحوس شاهنشاهى مى ستاید.77 ایشان در غـربـت تـبـعـیـد نجف ، از تلاش هاى علمى آمیخته با مبارزات سیاسى حوزه و مدرسین قم تقدیر مى نماید.78

اکـثـر مـطـالب و تـعـابـیـر و مـضـامـیـن بـلنـد و مـحـتـواى عـمـیـق پـیـام امـام به روحانیت در سـال 67 ، سـیـر مـبـارزات سـال هـاى مـتـمـادى و وصـف حـال سـخـتـى هـاى جـامـعـه مـدرسـیـن اسـت کـه شاگردان و تربیت یافتگان مکتب سیاسى و مبارزاتى خودشان بودند.79

پـس از پـیـروزى انـقـلاب اسـلامـى ، بـیـشـتـریـن نـیـروهـاى مـورد نیاز روحانى امام براى کـادرسـازى در گـسـتره ایران و مراکز استان و شهرستان ها و قضات دادگاه ها از اعضاى جـامـعـه مدرسین بودند.80 چنانکه نیمى از اعضاى مجلس خبرگان قانون اساسى را جامعه مدرسین تشکیل دادند.

پـس از پیروزى انقلاب ، امام جامعه مدرسین را بر استمرار سیره علمى و فقهى گذشتگان در تـربیت شاگردان و تهذیب نفس توصیه کردند و علاوه بر آن به همکارى با شوراى عـالى انـقـلاب فرهنگى و حمایت از دولت و مجلس فرا خواندند. ایشان با توجه به نقش فـراگـیر علمى ، فرهنگى ، سیاسى و تبلیغى این جریان تاءثیر گذار هشدار دادند که بسیار مراقب باشند تا انقلاب اسلامى به سرنوشت نهضت مشروطیت دچار نگردد.81 سپس براى هماهنگى میان طلاب و جامعه به طلاب علوم دینى سفارش نمودند براى رهایى از دام هـاى گـسـتـرده و نـامرئىِ اسلام آمریکایى ، جذب اعضاى رنج کشیده و مبارز جامعه مدرسین شوند.82

بـراى اداره کـشـور مـى دانـد کـه مى توانند با فکر و اندیشه خود، رهبرى نظام را یارى نـمـایـنـد.83 از نـگـاه ایـشان جامعه مدرسین در دهه پنجم داراى یک اعتبار ذاتى است که با تـلاش هـاى خـود در طـول بـیش از چهل سال مبارزات علمى و سیاسى آن را به تدریج به دست آورده است ؛ معظم له برخى از اعضاى جامعه مدرسین را به هجرت به شهرهاى بزرگ تشویش مى نماید تا منشاء خیر و برکت علمى و اخلاقى باشند.84
2 ـ 1 ـ 1. هیاءت هاى مؤ تلفه اسلامى :

بـنـا به گفته مؤ سسان و کادر مرکزى این جریان ، هیاءت هاى مؤ تلفه اسلامى با نظر مـسـاعـد امـام ، در سـال 1341 ش و بـا فـعـالیت برخى از بازاریان و مسؤ لان هیاءت هاى مـذهـبـى تـهـران و تـعـدادى از روحـانـیـون شـکـل گـرفـت .85 امـام در بـرخـى پـیـام هـاى سـال 42 هـیـاءت هـاى مذهبى را مخاطب قرار مى داد.86 اولین ملاقات رسمى آنان با امام در سـال 1341 بـود و پـس ‍ از آن نـیـز مـلاقـات هـاى فـراوانـى بـا ایـشان داشتند و امام چند سخنرانى مهم خود علیه رژیم پهلوى را در جمع آنان بیان داشت .87

پـس از پـیـروزى انـقـلاب امـام بـه نـقش هیاءت هاى مؤ تلفه در اعتصابات گسترده علیه رژیـم اشـاره مى کند و مى فرماید ((شما در انقلاب سهم زیادى دارید))88 و این جریانى را کـه حـافـظـه تـاریـخـى مبارزات مردم تهران محسوب مى شوند به حمایت و همکارى با دولت جـمـهـورى اسـلامـى فـرا خواند. به همین دلیل آقاى عسگراولادى ، وزارت اقتصاد را برعهده مى گیرد. و سپس با نظر موافق امام استعفا داد.89

مـقـام مـعـظـم رهـبـرى ضمن دعوت به حمایت از دولت سازندگى و مقابله با رانت خواران و سـودجـویان ، در وصف جمعیت مؤ تلفه فرمود: ((مسئولان شما چهره هاى انقلابى و سابقه دار و مـورد اعـتـمـاد امـام و مـورد اعـتماد ما بوده اند و هستند.))90 این جریان اکنون به عنوان جـریان سنتى پیشتاز انقلاب در کنار جریانات همسو با انقلاب و رهبرى فعالیت سیاسى خود را ادامه مى دهد.
3 ـ 1 ـ 1. انجمن هاى اسلامى و دانشجویان (دانشجویان پیرو خط امام ):

جـنبش هاى اسلامى و مبارزاتى دانشجویى از سال 42 با ارتباط و ملاقات با امام فعالیت سـیـاسـى خـود را رسـمـا گـسـتـرش داد.91 سـپـس بـه دلیـل فـضـاى پـلیـسى و خفقان آور رژیم ستمشاهى سازماندهى نیروهاى خود را به انجمن هاى دانشجویان خارج ایران متمرکز و نمود.92 امام جریان دانشجویى مسلمان را که توسط جـوانـان روشـن ضـمیر براى درک حقیقت اسلام در تکاپو بودند موجب امیدوارى براى آینده درخـشـان انـقلاب دانست .93 حرکت شجاعانه تعدادى از دانشجویان دلسوز در آبان ماه 58 تـحـت عـنـوان دانـشـجـویـان پـیـرو خـط امـام در تـصـرف لانـه جاسوسى آمریکا نقطه اوج بـرجـسـتـگى و تاءثیر گذارى این جنبش در تحرک انقلابى مردم ایران بود که بازتاب گـسـتـرده بـیـن المـللى را بـه هـمـراه داشـت . امام این اقدام شجاعانه را یکى از ارزش هاى انـقـلاب تـوصـیف کرد: ((ارزش این عمل این است که شکسته شد آن بت بزرگى که براى مـلت هـا تـراشـیـده بـودنـد.))94 و در بـرابـر فـشـارهـا و تـهـدیـدهـاى غرب در تصرف امـوال ایـران و تـوطـئه هـاى گـونـاگـون فـرمـود: ((یـک انـقـلابِ زیـادتـر از انـقـلاب اول خواهد شد.))95

مـقام معظم رهبرى جنبش دانشجویى و پیدایش انجمن اسلامى دانشجویان را که همدوش مردم و روحانیت و بازار در صف مقدم مبارزه بودند، محصول احساس صادقانه دلسوزان انقلاب مى دانـد96 و دانـشـجـویـان پـیـرو خـط امـام را مـظـهـر شـهـامـت و سـرعـت عـمـل ملت ایران علیه توطئه هاى استکبارى آمریکا معرفى مى کند.97 این جریان اکنون در قـالب انـجـمـن هـاى اسـلامـى دانـشـگاه ها، جهاد دانشگاهى و بسیج دانشجویى به عنوان یک جـریـان علمى ، فکرى و سیاسى فعالیت هاى خود را متناسب با نیازهاى علمى ، فرهنگى و سـیاسى نظام ادامه مى دهند. بخش دفتر تحکیم وحدت در دو دهه اخیر دچار چرخش موضع از اهـداف و آرمـان هـاى امـام شد و در برابر نهادهاى انقلابى و قانونى نظام اسلامى موضع مخالف برگزید.
4 ـ 1 ـ 1. سازمان مجاهدین انقلاب اسلامى :

هفت گروه مبارز مسلمان متعهد که از سال 1349 فعالیت هاى مبارزاتى مسلحانه خود را آغاز کـرده بـودنـد، در فروردین ماه 58 به نام سازمان مجاهدین انقلاب اسلامى متحد شدند.98 ایـن سـازمان در جبهه متحد علیه لیبرال ها و سازشکاران و ضد انقلابیون و در کنار حزب جـمهورى اسلامى فعالیت هاى مفیدى داشت ، به گونه اى که امام در یک مقطع زمانى خاص بـراى خنثى سازى تحرکات گسترده منافقین و مخالفین ؛ خواهان ارتباط و همکارى نزدیک سازمان مجاهدین انقلاب و حزب جمهورى اسلامى با سپاه پاسداران انقلاب اسلامى شد.99 و پـس از آرامـش در کـشـور امـام ورود سـپاه و نیروهاى مسلح را به جریانات سیاسى ممنوع اعلام کرد.100

آقـاى راسـتى کاشانى از اعضاى جامعه مدرسین که براى نظارت دینى و جبران ضعف ها و پـیـشـگـیـرى از انـحـرافـات در این سازمان از طرف امام نمایندگى داشت ، در تاریخ 12 مـهـرمـاه سـال 65 طـى گـزارش اجـمـالى اسـتـعـفـاى خـود بـه دلیـل اشـتـغالات علمى و انحلال سازمان براساس پیشنهاد برخى از اعضا را به امام اعلام مـى دارد و امـام نـیـز با استعفاى ایشان و انحلال سازمان مجاهدین موافقت مى نماید.101 در سـال 1370 حـزب جـدیـدى بـا عـنـوان ((سـازمان مجاهدین انقلاب اسلامى ایران )) توسط تـعـدادى از اعـضـاى مـسـتـعـفـى و انـشـعـاب یـافـتـه سـازمـان تشکیل شد و اعلام موجودیت کرد.102 و در سال 76 به ائتلاف دوم خرداد و اصلاح طلبان پـیـوسـت . نـگـرش و مـوضـع گـیـرى هـاى اعـضـاى ایـن سـازمـان در سـال هـاى اخـیـر نـشـان از چـرخـش مـواضـع آنـان نـسـبـت رفـتـارشـان در سـال هـاى دوران امـام است به گونه اى که برخى اعضاى آن نسبت به اعتقادات و مقدسات دیـنى نظرات ناصوابى ارائه دادند؛ بنابراین از سوى جامعه مدرسین حوزه علمیه قم یک سازمان و جریان غیر مشروع قلمداد گردید.
5 ـ 1 ـ 1. جامعه روحانیت مبارز تهران :

راهـپـیمایى هاى گسترده مردم تهران در تابستان 57 باعث شد تا روحانیونِ با تدبیر و خـوش فـکـرى هـمـچـون شـهـیـد بهشتى و مفتح و مطهرى با نظر مساعد حضرت امام یک هسته مـرکـزى و نـیـز تـشـکـیـلاتـى از روحـانـیـون مـبـارز طـراز اول تـهـران بـراى سـامـانـدهـى و تـصـمـیـم گـیـرى مـبـارزات تـشـکیل دهند.103 تعدادى از اعضاى همین تشکیلات را در چند ماه بعد، امام به عنوان اعضاى اصـلى شـوراى انـقـلاب انـتـخـاب کـردنـد. ایـن روحـانـیون پس از پیروزى انقلاب ، حزب جـمـهـورى اسـلامـى را بـنـیـان نـهـادند. کلیه اعضاى جامعه روحانیت مبارز تهران در قالب مـسـئولان کـمـیـتـه هـاى انـقـلاب اسـلامـى تـهـران ، ائمه جماعات و وعاظ با امام ملاقات هاى فراوانى داشتند. استاد مطهرى و شهید بهشتى از عناصر محورى و ارکان اصلى و شخصیت هاى مهم و تاثیر گذار جامعه روحانیت بودند که امام از ایشان به عنوان ((پاره تن خویش ))، ((حـاصـل عمر خود)) و ((یک ملت )) یاد مى کند.104 و به روحانیت مبارز تهران سفارش اکید مى نماید با هوشیارى در برابر توطئه ها مراقب باشند تا حوادث تلخ مشروطه در کـشـور تـکـرار نـگـردد و عـوامـل بـیـگـانـه از تنش هاى سیاسى علمى داخلى روحانیت بهره بـردارى نـکـنـنـد و زهـد و سـاده زیـستى و استمرار دستیابى به اهداف نظام را سر لوحه راهبردهاى خویش قرار دهند.105 مقام معظم رهبرى جامعه روحانیت مبارز و تحقق و ترویج آن و بـسـیج نیروهاى عظیم ملت تلاش کردند.106 روحانیت مبارز اکنون یکى از جریانات مهم سـیـاسـى فـرهـنـگـى و تـاءثـیـر گـذار بـر سـایـر جـریـانـات تعامل گراى پدید آمده در دهه 70 و 80 است .
6 ـ 1 ـ 1. جریان روشنفکرى :

ایـن واژه از اواخـر قـرن چـهـاردهـم هـجـرى شـمـسى وارد ادبیات سیاسى ایران شد، بعد از مـشـروطـیـت جـاى پـاى خـود را در مـطـبـوعـات محکم کرد و در دوران کودتا و حکومت رضاخان گفتمان سیاسى اجتماعى خود را گسترش داد.

در انـدیـشـه و آثـار امـام جـریـان روشـنفکرى بر مبناى کارکرد روشنفکران به سه دسته تقسیم مى شود:

1. روشـنـفـکـران مـتـعـهـد، دلسـوز و مـذهـبـى کـه در تـمـامـى مراحل انقلاب همگام با مردم و پیرو اسلام و تلاشگر در جهت تحقق راهبردهاى رهبرى انقلاب بـودنـد و در راستاى رسالت روشنفکرى دینى ، مبانى انقلاب اسلامى و آینده روشن آن را بـراى جـوانـان تـرسـیـم مـى کـردنـد. امام در پیام ها و سخنان خود به نقش مثبت و تاءثیر گـذارى روشـنـفـکـران مـذهـبـى در تـنویر افکار عمومى و معرفى اسلام به جوانان و طرد عـناصر منحرف و جدا کردن صفوف خود از غربزدگان اشارات فراوانى دارد.107 استاد مـطـهـرى ، دکـتـر بـهـشـتـى ، دکتر مفتح ، دکتر باهنر و مقام معظم رهبرى از مصادیق بارز و برجسته این جریان هستند.

2. روشـنفکران مغرض و غرب زده یا وارداتى که صریحا با اسلام مخالفت مى کنند و با تـرویـج تـئورى هـاى غـربـى ، دیـن را افیون جامعه معرفى مى کنند. طرفدارى از آزادى غـربى و خود باختگى در برابر مظاهر تمدن و صنعت غرب دیگر نشانه هاى روشنفکران اجیر شده غربى در اندیشه امام است .108

3. روشـنـفـکـر نـمـاهـا یا روشنفکران مصنوعى که از مبانى عمیق دین اسلام شناخت صحیح و دقـیـقـى نـدارنـد و بـه دور از واقـعـیـات در رویـدادهـاى انـقـلاب و جـامـعـه تـحـلیـل و نـظـریه پردازى مى کنند. امام معتقد است این گروه روشنفکر نماى بریده از متن جـامـعـه بـه تـنـاسـب شرایط زمان و حوادث رنگ عوض مى کنند و نان را به نرخ روز مى خـورنـد. نـقد و تحلیل ناشیانه جایگاه شرعى و الهى ولایت فقیه در نظام اسلامى و خرده گیرى بر اجراى احکام اسلامى بخشى از کارکردهاى این گروه است .109

یـکـى از جـریـانـات داغ روشـنـفـکـرى مـذهـبـى در دهـه 50 جـریـان شـریـعـتى است که به دلیـل تـقسیم کرده بود و دست هاى مرموز و پنهان به این اختلافات دامن مى زد. گروهى از حـوزویـان و دانشگاهیان آگاهانه یا ناآگاهانه سعى داشتند تا امام را به این معرکه وارد کنند، اما ایشان با هوشیارى و زیرکى منحصر به فرد، طرفداران و مخالفان این جریان را بـه سـمـت و سـوى حرکت در مسیر اصلى دستیابى به اهداف انقلاب و شناسایى و طرد دشـمـن مـشـتـرک سـوق داد و طـرح پـیـچـیده رژیم ستمشاهى را در موضع گیرى معظم له در طرفدارى یا مخالفت با شریعتى ناکام گذاشت .110

امـام هـمـواره کـلیـه روشنفکران را به پیوستگى به ملت و حرکت در مسیر رودخانه مواج و خروشان نهضت اسلامى سفارش مى کرد.

مـقام معظم رهبرى معتقد است که جریان روشنفکرى در ایران بیمار متولد شده و افراد سالم و خـالص در طـلیـعـه ایـن جـریـان کـم مـشاهده مى شود و بیشترشان غربزده یا توده اى و اندکى مسلمان متعهد و دلسوزند. ایشان روشنفکران دینى و مذهبى حوزه و دانشگاه را در دهه 70 و 80 به نهضت تولید علم و جنبش نرم افزارى و آزاد اندیشى دعوت مى کند و با نقد روشـنـفـکران غرب زده ؛ روشنفکر نماهاى کنونى را متحجر فکرى مى نامد. معظم له جریان شـریـعـتـى را در سـه دهـه اخـیـر پـایـان یـافـتـه و حل شده تلقى مى کند.111

اکـنون این سه دسته از روشنفکران فعالیت گسترده اى دارند روشنفکران دینى در حوزه و دانـشـگـاه بـه نـوآورى عـلمـى و فـقهى روى آورده و آینده روشنى را براى نهادهاى علمى و پژوهشى نوید مى دهند.

روشنفکران غرب زده برخى از مطبوعات را جولانگاه تئورى هاى ضد دینى و شبهه افکنى خـود قـرار داده انـد. و روشـنـفـکـر نـماها تحت پوشش نوآورى و مدرنیته گذشته پرشکوه انقلاب و دفاع مقدس را تخطئه مى کنند و آب به آسیاب دشمن مى ریزند.
2ـ 1. جریان هاى انحرافى قبل از پیروزى انقلاب (گروه هاى سیاسى ـ فرقه هاى دینى )
1 ـ 2 ـ 1. حزب توده :

در سـال 1320 ش هـنگام اشغال ایران به دست متفقین ، این حزب به ریاست سلیمان میرزا اسکندرى تشکیل شد.112

سـلیـمـان مـحسن اسکندرى معروف به سلیمان میرزا فردى به ظاهر مسلمان و همسفر امام در انـجـام مناسک حج بود. امام ایشان را از نزدیک مى شناخته و او را به عنوان یک انگلیسى ها در ایـران پـایـه گـذارى شـد. ایـشـان در پـاسـخ به خبرنگاران در پاریس مى فرماید: ((حـزب تـوده ، حـزب کـثـیـف مرتبط به دستگاه شاه است و تمام شعارها و نمایش ها براى سـسـت کـردن نـهـضـت اسـلامـى و نجات شاه از سقوط [است ]))113 پس از پیروزى انقلاب فـرمـود: ((مـا بـه حـزبـى کـه مـطـرود جامعه اسلامى است اجازه ورود به حکومت اسلامى را نخواهیم داد.))114

از دیـدگـاه امـام جـهـت گیرى کلى تلاش هاى حزب توده در جهت حفظ منافع ابر قدرت ها و مخالفت قشر محروم جامعه بوده که در ابتدا انگلیس آن را ایجاد، سپس ‍ آمریکا او را تقویت کرد و پس از انقلاب براى شوروى جاسوسى مى کرد. حضرت امام (ره ) اقدام شگفت انگیز و تـحیرآور نیروهاى اطلاعاتى در دستگیرى سران توطئه گر حزب توده را مى ستاید و جـریـان سـابـقـه دار تـوده را هـمـچـون مـار پـر خـط و خال در براندازى اسلام معرفى مى کند.115

از نـگـاه مـقام معظم رهبرى حزب توده یک تشکیلات وسیع مرتبط با شوروى و داراى بخش دانـشـجـویـى و فـعـالیـت در دانـشـگـاه بـود.116 در سـال 62 بـا کـشـف تـوطـئه تـوده اى هـا و دسـتـگـیـرى سـران و کـادر مـرکـزى آنان حیات سیاسیشان در ایران خاتمه یافت .
2 ـ 2 ـ 1. حزب دمکرات کردستان :

ایـن حـزب در سـال 1322 شـمسى با حمایت شوروى سابق و در راستاى تجزیه ایران و تـشـکـیـل کـردسـتـان مستقل موجودیت خود را اعلام کرد. پس از پیروزى انقلاب اسلامى حزب دمـکـرات کـردسـتـان پـس از سـال هـا سـکـوت ، بـا حـمایت بیگانگان فعالیت هاى تجزیه طـلبـانـه خـود را با آشوب ، کشتار و محاصره شهرها و پادگان هاى ارتش آغاز کرد. امام حزب دمکرات را حزب شیطان ، غیر قانونى ، وابسته به آمریکا و صهیونیست و دیکتاتور و خـرابـکـار مـعـرفى کرد رهبران آن را فاسد نامید و از هواداران اعضاى آن خواست تا به مـلت و انـقـلاب اسـلامـى ایـران بـپـیـونـدنـد. از سـوى دیـگـر بـه دلیـل جـنـایـات فـراوان ایـن حزب فرمان سرکوب و قلع و قمع آن ها را به سپاه و ارتش صادر فرمود. ناجوانمردانه ترین رفتار این حزب که امام از آن به عنوان اقدام جنون آمیز یـاد مـى کـند، هماهنگى این حزب با رژیم بعث عراق براى بمباران زندان دولتو بود که تـعـدادى از پـاسـداران ، ارتـشـیـان و مـبـارزیـن مـسـلمـان کـرد زنـدانـى را بـه شـهـادت رساندند.117

ایـن گـروه در سـال 1328 در مـنـزل دکـتـر مـحـمـد مـصـدق مـوجودیت خود را اعلام کرد و تا پـیـروزى انـقـلاب اسـلامـى دسـتـخـوش تـحـولات گـونـاگـونـى شـد.118 در تـابستان سـال 57 امـام در پـاسـخ بـه سـؤ ال آقاى پسندیده مى نویسد: ((این جانب نمى توانم از جـبـهـه اى هـا و نه از بزرگشان اسمى ببرم و ترویجى بکنم راه آن ها با ما مخالف است .))119 رهـبـران ایـن حـزب در پـاریـس بـا امـام مـلاقـات هایى داشته اند. پس از پیروزى انـقـلاب اسـلامـى امـام جـبـهـه مـلى را مـخـالف هـدف و مـسـیـر مـلت و عـامـل تـشـّتت معرفى مى کند. و در ابتداى ریاست جمهورى بنى صدر با بیان تاریخچه فجایع دوران مصدق در مدرسه فیضیه قم صریحا با انتخاب وزیران کابینه از اعضاى جبهه ملى مخالفت کرد و از مجلس شوراى اسلامى خواست به این گونه افراد راءى اعتماد ندهند.120 امام در نقد افکار غلط این جریان با بیان نکته ظریف و تفکیک ملى گرایى و حب وطـن مـى فـرمـاید: ((حب وطن ، حب اهل وطن و حفظ حدود کشور مساءله اى است که در آن حرفى نیست و ملى گرایى در مقابل ملت هاى مسلمان دیگر، مساءله دیگرى است ، که اسلام و قرآن و دستور نبى اکرم بر خلاف آن است .))121 مخالفت جبهه ملى با لایحه قصاص و تعبیر از آن ، بـه لایـحـه غیر انسانى و اعلام راهپیمایى در مخالفت با تصویب آن ، تیر خلاص جبهه ملى به حیات سیاسى خود بود.

امام در یک سخنرانى مفصل تاریخچه ضد دینى و توهین جبهه ملى به علماى متعهد را یک یک بـرشـمـرد و رهـبـر آن را غـیـر مـسـلمـان معرفى کرد و اقدام ننگین آنان را سَبِّ به قرآن و رسول اللّه (ص ) نامید و از آن تاریخ رسما ارتداد جبهه ملى از سوى امام اعلام شد.122

اکـنـون بـقـایـاى جـبـهـه مـلى بـا ائتـلاف نـهـضـت آزادى جـریـان مـلى ـ مـذهـبـى را تشکیل داده اند.
4 ـ 2 ـ 1. نهضت آزادى :

در سـال 1340 جـنـاح مذهبى جبهه ملى به نام نهضت آزادى ایران اعلام موجودیت نمود.123 ارتباط کادر مرکزى اعضاى نهضت با امام در سال هاى 50 و 60 نه براى اطاعت و پیروى از فرامین ایشان بلکه براى تغییر دیدگاه موضع گیرى هاى قاطعانه امام بوده ، چنانکه در دوران اوج گیرى و شتاب نهضت آقاى مهدى بازرگان در پاریس سیاست گام به گام را به امام پیشنهاد نمود تا انقلاب به روش پارلمانى و حفظ سلطنت پیش برود.124 به هـنـگـام طـرح تـصـویـب اصـل ولایـت فـقیه در مجلس خبرگان قانون اساسى اعضاى نهضت بـازرگان و رفقایش گفتند ما خیال داریم این مجلس را منحلش کنیم ، من گفتم شما چه کاره هـسـتـیـد اصـلش کـه مـى خـواهید این کار را بکنید! شما چه سمتى دارید که بتوانید مجلس ‍ منحل کنید، پا شوید بروید سراغ کارتان !))125

تـخـطـئه اقـدام انـقـلابـى دانـشـجـویـان پیرو خط امام و تهمت خط شیطان زدن به جوانان انـقـلابـى و اسـتـعـفـاى دسـتـه جـمـعـى از دولت مـوقـت اولین اقدام عملى خروج از حاکمیت و رویارویى با آرمان هاى امام و انقلاب بود. پس از آن با سکوت و یا همراهى با تحرکات ضـد اسـلامـى جبهه ملى و جنایات منافقین و تلاش هاى تبلیغى ضد استقامت در دفاع مقدس کارنامه مبارزاتى خود را سیاه نمودند126 تا این که امام در آستانه انتخابات مجلس سوم شوراى اسلامى (بهمن 66) در پاسخ به نامه وزیر کشور وقت نهضت آزادى را یک جریان مـنـحـرفِ طرفدار آمریکا و فاقد صلاحیت دینى و سیاسى در تمام زمینه ها و شؤ ن علمى ، اجـرایـى ، مـقـننه و قضائیه اعلام نمودند.127 این جریان پس از رحلت امام با ائتلاف با برخى از روشنفکران غرب زده جریان ملى و مذهبى را به وجود آوردند و خوراک تبلیغاتى ضد نظام رسانه هاى بیگانه و سرویس هاى اطلاعاتى غرب را فراهم مى کنند.
5 ـ 2 ـ 1. خط سازش :

بـه مـوازاتِ جـریـانـات پیرو امام و حامى انقلاب و پیشتاز عرصه مبارزات ، جریانى نیز بـه تـسـامـح و تـسـاهـل و سازش روى آورده ، از دهه 40 به بعد خواهان ارتباط با رژیم پـهـلوى و اغـمـاض از جـنـایـات شـاه بـود، در حـالى که امام هرگونه سازش با رژیم را قـاطـعانه نفى مى کرد.128 پیشنهاد صلح با صدام و گرایش و سازش مذاکره با آمریکا از جمله تلاش هاى جریان سازش بعد از انقلاب است امام فرمود: ((یک جریانى در کار است کـه آن جـریـان انـسـان را از این معنا مى ترساند که بخواهد به طور خزنده این کشور را باز هُل بدهد به طرف آمریکا.))129

ایـن جـریـان مـعـتـقـد است که بدون ارتباط با آمریکا ایران قادر به ادامه حیات سیاسى و اقـتـصـادى نـیست . از این رو همواره در برابر تدابیر امام موضع گیرى داشتند و امام نیز بـا نـقد تفکرات غلط آن ها چهره ساز شکارشان را براى ملت افشا مى کرد.130 مقام معظم رهـبرى این جریان را کج فهم و سطحى نگر و مرعوب دشمن مى نامد که سراسر کارنامه سـیـاه آنان رویارویى با تدابیر حکیمانه و اندیشه هاى ناب امام است . ایشان معتقدند که ایـن جریان اکنون بهره گیرى از مطبوعات ، نظام را به مذاکره مستقیم با آمریکا بکشاند، چرا که حل تمام مشکلات نظام را در گرو رابطه با آمریکا مى دانند.131
6 ـ 2 ـ 1. سازمان مجاهدین خلق (منافقین ):

تـعـدادى از جـوانـان جـبـهـه مـلى و نـهـضـت آزادى در سال 1344 به نیت کادر سازى و آموزش نظامى و مبارزه مسلحانه ؛ رژیم پهلوى ، سازمان مـجـاهـدیـن خـلق ایـران را تـشـکـیـل دادنـد.132 امـام در چـنـد سـخـنـرانـى بـه دیـدار خود در سـال 49 بـا دو تـن از کـادر مـرکـزى ایـن سازمان در نجف اشاره مى کند که با سفارش از سـوى بـزرگـان تـهـران از جـمـله آقـاى طـالقـانـى بـه نزد ایشان رفته و با بحث هاى سـیـاسى ایدئولوژى ، قصد کسب تاییدیه از ایشان را براى قیام مسلحانه داشتند که امام از این کار شدیدا امتناع مى ورزد.133 این گروه پس از پیروزى انقلاب با ترویج شعار انحلال ارتش به غارت مهمات و جمع آورى سلاح براى رویارویى مردم پرداختند.134

رئیـس ایـن سـازمـان یـعـنـى مسعود رجوى اعلام کرد که خود و سازمانش به قانون اساسى جمهورى اسلامى راى نمى دهد، ولى خود را کاندیداى ریاست جمهورى نمود. حضرت امام (ره ) نـیـز وى را بـه دلیـل راى نـدادن بـه قـانـون اسـاسـى شـایسته کاندیداتورى ریاست جمهورى ندانست .

پس از آن سازمان رویارویى نظامى را در دستور کار خود قرار داد تا بتواند با تهدید و به کارگیرى اسلحه امتیازات لازم را از نظام و رهبرى آن کسب کند. امام در جواب این رفتار فرمود: ((شما اسلحه را زمین بگذارید و به دین اسلام برگردید... ، آنگاه من حاضرم نه در یـک جـلسـه در ده جـلسـه بـا شـمـا بـنـشـیـنـم صـحـبـت کـنـم .))135 در سـال 60، قـیـام مـسـلحانه این سازمان با ترور شخصیت ها و افراد حزب اللهى آغاز شد. جـنـایات و اعمال تروریستى این گروه آنچنان ناجوانمردانه بود که امام فرمود: ((من ابن ملجم را از این ها مردتر مى دانم !))136

گـزارش دهـى و جـاسـوسـى عـلیـه ایـران ، شایعه افکنى و دروغ پردازى و اجراى نقش ‍ سـتـون پـنـجـم عراق در دفاع مقدس دیگر فعالیت هاى این جریان در دوران رهبرى امام است .137

مقام معظم رهبرى این جریان به ظاهر اسلامى را داراى تفکر مارکسیستى و توده اى مى داند و مـى فرماید: ((کتاب هاى آن ها از نظر محتوا و ایدئولوژى همانند کتاب هاى القلبى است کـه بـه مـزدورى رژیـم بـعث دچار شده و در سرکوب انتفاضه شیعیان عراق و کشتار مردم بى گناه به رژیم صدام کمک کرده اند.138

زشت ترین اقدام تروریستى منافقین بمب گذارى روز عاشورا در حرم امام رضا(ع ) بود و رهـبـرى دربـاره ایـن جـنـایـت هـولنـاک فـرمـود: ((دشـمـنـان مـنـافـق و مـعـانـد سـنـگـدل با این کار نشان مى دهند که به هیچ یک از موازین انسانى پایبند نیستند.))139 ایـن سـازمـان تـروریـستى اکنون با پشتیبانى کامل آمریکا، در عراق به فعالیت هاى ضد نظام اسلامى ، از جمله جاسوسى مشغول است .
7 ـ 2 ـ 1. چریک هاى فدایى خلق :

در سـال 1350 سازمان چریک هاى فدایى خلق ، با اتحاد دو سازمان دانشجویى با آرمان هـاى کـمـونـیـسـتـى و به ظاهر با آرم شوروى سابق و طرفدارى از آن کشور فعالیت هاى سیاسى و چریکى خود را آغاز کرد.

مـقـام مـعـظم رهبرى درباره اولین اقدام ضد انقلابى این گروه در روزهاى آغازین پیروزى انـقـلاب مـى فـرمـایـد: ((وقـتـى انـقـلاب پـیروز شد چریک هاى فدایى خلق راهپیمایى راه انـداخـتـنـد و جـلوى مـقـرّ امـام آمـدنـد...؛ آن هـم روز پـنـجـم و شـشـم تـشـکـیـل حـکـومـت بـه عـنوان طلبکارى از حکومت ! این یک کار بیمارگونه و مغرضانه یى بـود.))140 امـام بـا اشـاره بـه فـتـنه انگیزى فدائیان خلق در مناطق مرزى و کردستان و خـرمـن سـوزى کـشـاورزان و تـحریک کارگران به اعتصاب ، دروغ پراکنى و مخالفت با اهداف نظام اسلامى درباره ماهیّت این جریان محدود و ناچیز فرمود:

((شـمـا خـیـال نـکـنـیـد کـه یـک فـدایـى خـلق شـوروى ما داریم ؛ اینجا این فدایى خلق هاى آمـریکایى اند! اینها از آن طرف اند، نه این طرف .))141 پس از تقویت نیروهاى امنیتى و انـتـظـامـى نـظـام اسـلامـى طـومـار حـیـات سـیـاسـى ایـن جـریـان در داخل کشور درهم پیچیده شد و در دو گروه اقلیت و اکثریت به خارج کشور گریختند.
8 ـ 2 ـ 1. حزب رستاخیز ایران :

پـس از انـحـلال دو حـزب مـردم و مـلیـّون در رژیـم گـذشـتـه ، شـاه براى ایجاد جامعه تک صـدایـى در راسـتـاى تـحـقق اهداف استعمارى و استثمارى آمریکا و صهیونیست ، شخصا در تـاریـخ 21 / 12 / 1353 تـشـکـیـل حـزب رسـتـاخیر ایران را اعلام و همه مردم را ملزم به عضویت آن نمود.142 ده روز بعد (21 اسفند 53) امام با صدور پیامى به ملت ایران این حزب را مخالف صهیونیست فعالیت این حزب را مقدمه بدبختى بیشتر ملت تحت ستم اعلام کـرد. و مردم را به مقاومت منفى در برابر فعالیت هاى ضد دینى این حزب فرا خواند و از مـراجـع تـقلید تقاضاى تحریم عضویت مردم در این حزب نمود.143 و خود نیز در پاسخ به استفتاء چنین نوشت . ((نظر به مخالفت این حزب با اسلام و مصالح ملت مسلمان ایران ، شـرکـت در آن بـر عـمـوم مـلت حـرام و کـمـک بـه ظـلم و اسـتـیـصـال مـسـلمـیـن [اسـت ].))144 امـام بـراى اولیـن بـار پـیـشـنـهـاد شـکـل گـیـرى حـزب الله را براى مقابله با حزب شیطانى رستاخیز به ملت مبارز ایران مطرح نمود.145

در سـال 57 و حـضـور هـمـگـانـى اقـشـار مردم در متن انقلاب اسلامى ، رژیم ستمشاهى تحت فـشـار افـکـار عـمـومـى حـزب فـرمایشى و تحمیلى رستاخیر را که جز فساد و بى دینى براى ملت دستاوردى نداشت ـ تعطیل اعلام نمود.
9 ـ 2 ـ 1. سید مهدى هاشمى :

بـا قـتـل مـرحـوم شـمـس آبـادى امـام جـمـاعـت ((مـسـجـد سـیـّد)) اصـفـهـان و تـعـدادى دیگر در سـال 1355، جـریـانـى به محوریت سید مهدى هاشمى ، برادر داماد آقاى منتظرى فعالیت خود را آغاز کرد. وى پس از دستگیرى همکارى با ساواک شاه را در زندان شروع کرد. پس از پـیـروزى انـقلاب به عنوان چهره اى مبارز در سپاه پاسداران و در جایگاه مسئولیت کمک بـه سـازمـان هـاى آزادیـبـخـش گـروهـى را به خود جذب کرد و به سلاح و مهمات و اسناد مـحـرمـانـه نظام دست یافت و از طریق برادر خود سید هادى هاشمى (داماد آقاى منتظرى ) در بیت ایشان نفوذ فوق العاده اى پیدا کرد، به گونه اى که بیانات و موضع گیرى هاى سـیـاسـى آقـاى مـنـتـظـرى ، از مـجـراى خـبـرهـاى یـک سـویـه و گـزارشـات نـاقـص و تحلیل هاى غلط سید مهدى هاشمى سرچشمه مى گرفت .

در پـایـیـز سـال 65، سـیـد مـهـدى هـاشـمـى بـه جـرم اعمال خلاف قانون و نظام اسلامى توسط وزارت اطلاعات دستگیر شد. وقتى موارد تخلف بـه امـام گـزارش شـد، ایـشـان بـا تـوجـه بـه اهـمیت موضوع و نقش هاشمى در بیت آقاى منتظرى ، از وزارت اطلاعات خواستند به دور از جوسازى ها با این باند مخوف و خطرناک بـرخـورد قـوى و قـاطع صورت گیرد. در مدت محاکمه و بازداشت ، نامه هایى میان امام و آقـاى مـنـتـظـرى مـبـادله شـد. قـصد امام از این نگارش ها تطهیر بیت ایشان از انحرافات و تـبـرّى از جـریـانـات سید مهدى هاشمى و عدم داشت تاءثیرگذارى فکرى سیاسى او بر بـیـت قائم مقام رهبرى فراوان بود. حکم اعدام نامبرده در تاریخ 6 / 7 / 66 به اجرا درآمد اما تاءثیرات و عقبه ماندگار این جریان تخریبى و انحرافى در تاریخ 6 / 1 / 68 به عـزل آقـاى مـنتظرى از سوى امام منجر شد. و با درایت و شجاعت و تدبیر امام ریشه اصلى این جریان خشکید.146 در سال 77 بقایاى هواداران این جریان تحرکاتى را در نجف آباد آغـاز کـردند که با پیام محکم و قاطعانه و هوشیارانه مقام معظم رهبرى و حرکت پرشور و انـقـلابـى مـردم اصفهان و نجف آباد توطئه آنان خنثى شد.147 این جریان اکنون فعالیت علنى و رسمى ندارد.
10 ـ 2 ـ 1. گروه فرقان :

ایـن جـریـان تـروریـسـتـى بـه دسـت روحـانـى نـمـایـى مـنـحـرف بـه نـام گـودرزى در سـال 56 فـعـالیـت هـاى سیاسى ، مذهبى و تبلیغى خود را با تفسیر به راءى از قرآن و اعـتـقـادات دیـنـى علیه روحانیت اصیل و متعهد، و با گرایش افراطى به اندیشه هاى دکتر شـریـعـتـى آغـاز کـرد. پـس از پـیـروزى انـقلاب با سوء استفاده از خلاء نهادهاى امنیتى و اطـلاعـاتـى فـعـالیـت هـاى مـسـلحـانـه و تـروریـسـتـى خـود را ضـد روحـانـیـت اصیل و متعهد و در جهت حذف فیزیکى شخصیت هاى مهم و تاءثیرگذار همچون استاد مطهرى ، شـدت بـخـشـیـد.148 امـام رهـبران فرقان را فاجر و جنایتکار نامید و با اشاره به ماهیت انحرافى و تروریستى و دیدگاه هاى غیر منطقى این جریان ، آنان را ابزار دست و مجرى تـوطـئه هـاى آمـریـکـا و انـگـلیس در انتقام از شکست هاى سیاسى و فرهنگى خود از انقلاب اسـلامـى و روحـانـیـت اصـیـل و نـیـز ارعاب و عقب نشینى مردم از دستیابى به اهداف انقلاب تـوصـیـف کـرد.149 بـا مـحـاکـمـه و اعـدام گودرزى در خرداد ماه 59 پرونده جنایتکارى و انحرافى این جریان براى همیشه مختومه شد.
11 ـ 2 ـ 1. سلطنت طلبان :

فـعـالیـت رسمى تقابل گرایانه این جریان پس از فرار شاه و اعلام شوراى سلطنت به طـرفـدارى از خـانـدان پـهـلوى و نـظـام سـلطـنـتـى آغـاز شـد. ایـن جـریـان اندک در ماه هاى اول پـیـروزى با مقایسه غلط انقلاب و حادثه 28 مرداد، به پشتوانه بیگانگان شایعات سـقـوط نـظـام اسـلامـى و بـازگـشـت نـظـام سـلطـنـتـى را در مـدت 6 مـاه یـا یـک سـال پـخـش مـى کـردنـد. در اسـلامـى بودند. بخشى از فعالیت هاى مرموز و خطرناک این اقـلیـت نـاچـیـز کـه هشدارهاى امام را به همراه داشت ، نزدیک شدن سلطنت طلبان به مراجع تـقـلید در چهره مسلمان متدین براى پرداخت وجوهات شرعى و تحریک عالمان در قیافه حق طلبى است تا بر این شیوه آن ها را عصبانى کرده و به مخالفت با سیاست هاى اقتصادى دولت در دوران دفـاع مـقـدس وادار کـنـنـد و راه را بـراى سود جویى و فساد اقتصادى خود هموار نمایند.150

مـقـام مـعـظم رهبرى از این جریان به عنوان ((ضد انقلاب راست )) نام مى برد که همواره از سـوى اسـتـکـبـار جهانى علیه انقلاب اسلامى تحریک مى شوند.151 این جریان اکنون در خارج کشور فعالیت دارد.
12 ـ 2 ـ 1. فرقه هاى دینى و مذهبى انحرافى :

الف . مـقـدس مـآبـان و مـتـحـجـّران : پـیـشینه این جریان به دوران حکومت حضرت على (ع ) بازمى گردد که در برابر مدیریت و تدابیر حکیمانه حضرت موضع جاهلانه و خصمانه مـى گـرفـتـند. انقلاب اسلامى ایران و رهبرى پیامبر گونه امام نیز از آفت جریان مقدس ‍ مـاءبـان و مـتـحـجران در امان نمانده و امام به گوشه اى از تحرکات آن ها در آغاز انقلاب اشـاره مـى کند. ((عده اى مقدس نماى واپسگرا همه چیز را حرام مى دانستند و هیچ کس ‍ قدرت این را نداشت که در مقابل آن ها قد علم کند. خون دلى که پدر پیرتان از این دسته متحجر خورده است هرگز از فشارها و سختى هاى دیگران نخورده است .))152 مخالفت با فلسفه و عـرفـان ، دورى از سیاست ، اشکال تراشى در دفاع مقدس ، مخالفت با حضور زنان در عـرصـه سـیـاسـت و اجـتـمـاع ، تـهـمـت بـى دیـنـى بـه روحـانـیـت اصـیـل و مـبـارز و تـلاش بـراى اغـفـال مـراجـع ، نـمـونـه هـایـى از فعالیت هاى جاهلانه و مغرضانه مقدس نمایان و متحجران است که امام به آن ها اشاره دارد و راه کار مقابله با این جـریـان ریـشـه دار را افـشاگرى مى داند153 و به طلاب انقلابى هشدار مى دهد: ((خطر تحجر گرایان و مقدس نمایان احمق در حوزه هاى علمیه کم نیست . طلاب عزیز لحظه اى از فـکـر ایـن مـارهاى خوش خط و خال کوتاهى نکنند. این ها مروج اسلام آمریکایى اند و دشمن رسول اللّه .))154

مـقـام مـعـظـم رهـبـرى جـریـان تـحـجـر را انـسـان هـایـى کـه از اسـتـدلال و منطق و پذیرش حرف نو و تحلیل حوادث گریزان اند معرفى مى کند و اسلام آنـان را اسلام تحریف شده اى مى داند که هیچ گاه اندیشه و سیره امام را در تلفیق ارزش هـاى دیـنـى بـا سیاست اجتماعى و رفتارهاى متعصبانه خود پاى مى فشارند.155 پرونده این تفکر در حوزه هاى علمیه همچنان مفتوح است .

ب . صـوفیه (دراویش ): این فرقه منحرف پشمینه پوش سرسلسله خود را به مسلمانان صدر اسلام نسبت مى دهند. امام خمینى ارباب تصوف و دراویش را مدعیان پر سر و صدا و بـى مـحـتـوایـى مـى دانـد کـه از مـظـلومـیـت حـضـرت عـلى (ع ) سـوء استفاده کرده و سخنان درویـشـانـه را بـه حـضرتش نسبت مى دهند. و نیز گوشه گیرى صوفیانه حلقه ذکر و رقـص ‍ خـانـقـاهـى و سـخـنـان عـوام فـریـبـانـه را دکـانـدارى دراویـش براى فریب مردم و خـودنـمـایـى درویـشـان مـى دانـد و بـا تـفکیک درویشان واقعى که مردم انقلابى و مسؤ لان خـدمـتـگـزار سـاده زیست هستند، از فرقه درویشان اصطلاحى ، رفتار اینان را کاملا مغایر سـیـره اخـلاقـى ، سـیـاسى ، فرهنگى و اجتماعى ائمه معصومین و اولیاى الهى معرفى مى کند.156

در مراحل مختلف انقلاب ، دفاع مقدس و دوران حیات پر برکت امام این جریان بسته و منزوى و مـحـدود و بـى تـفـاوت بـه حـوادث و رویـدادهـاى سـیـاسـى کـشـور بـه دلیـل حـضـور حـمـاسـى مـردم در عـرصـه سـیـاسـت و مـبـارزه و رایحه عطر ایثار و شهادت رزمـنـدگـان ، هـیـچگونه تحرک رسمى در جامعه نداشتند. و در مجموع یک جریان فراموش شـده و خنثى به حساب مى آمدند. ولى در یکى دو دهه اخیر به علت کم رنگ شدن معنویت و عرفان عمیق و اصیل اسلامى و سهل انگارى هاى نهادهاى فرهنگى جریان تصوف و دراویش بـا گـسـترش خانقاهها برخى افراد تشنه معارف و معنویت را به سراب عرفان ساختگى مى فریبند و خرافات و انحراف سیاسى ـ مذهبى را رواج مى دهند.

ج . بهائیت : پس از زمینه سازى هاى شیخ احمد احسائى در دوران فتحعلى شاه قاجار، مذهب جـعـلى و انـحـرافـى بـهـائیـت تـوسـط سـیـد عـلى مـحـمـد شـیـرازى مـعـروف بـه بـاب شـکـل گـرفـت و تـقـویـت شـد. سـپـس تـوسـط میرزا حسینعلى بها و عباس افندى ملقب به عـبـدالبـهـاء و کـمـک هـاى سـیـاسـى و فـرهنگى و تبلیغى انگلستان فعالیت خود را شدت بـخـشـیـد.157 از نیمه دوم سال 40 فعالیت مرموز بهائیان در ایران از نگاه تیزبین امام مـخـفـى نـماند، برداشتن سوگند به قرآن در قانون ، طرح عدم شرط اسلام در انتخاباتِ انـجـمـن هـاى ایـالتـى و ولایـتـى تـرویج شعار تساوى حقوق زن و مرد، نفوذ بهائیان در مـشـاغـل حـسـاس رژیـم پـهـلوى و کـرده بـود. امام در نامه اى خطاب به آقاى آیت اللهى با اشـاره بـه پیام ها و سخنرانى هاى افشاگرانه خود مى فرماید: ((حقیر در فکر هستم که بـلکـه بـه طـورى بـتـوانـیـم از تـوسـعـه نـفـوذ آن هـا بـکـاهـیـم تـا خـداى مـتـعـال چـه تـقـدیـر فرموده باشد.))158 و در پاسخ به استفتاء وضعیت بهائیان نوشت ((ایـن طـایـفـه ضـالّه ، کافر و نجس هستند.))159 فعالیت مذهبى این فرقه را ممنوع اعلام کـرد و فـرمـود: ((بـهـایـى هـا یـک مـذهـب نـیستند. یک حزب هستند، یک حزبى که در سابق ، انـگـلسـتـان پـشـتـیـبـانى آن ها را مى کرد و حالا هم آمریکا دارد پشتیبانى مى کند، این ها هم جاسوس اند.))160

مـسـاءله بـهـائیـان مـدتـى دسـتاویز سازمان حقوق بشر علیه ایران شده بود. اکنون نیز براى جذب نیرو فعالیت مخفیانه دارند.

د. وهـابـیـت : مـحـمـد بن عبدالوهاب از علماى نجد عربستان ، تحت تاءثیر افکار ابن یتمیه فـرقـه انـحـرافـى و خـرافـاتى وهابیت را پایه گذاشت عقاید این فرقه با حمایت هاى تـبـلیـغـى و سـیـاسـى انـگـلستان به سایر کشورهاى عربى و اسلامى گسترده شد. این فـرقـه بـزرگ تـریـن مانع وحدت اسلامى و نفوذ فرهنگ انقلاب اسلامى در میان مسلمانان جـهـان اسـت . امـام این فرقه را همانند خنجرى مى داند که از پشت به مسلمانان ضربه مى زند.161 و در خدمت اجراى طرح هاى استکبارى قرار دارد: ((امروز مراکز وهابیت در جهان به کانون هاى فتنه و جاسوسى مبدل شده اند.))162 پخش جزوات انحرافى در میان مسلمانان و مـخـالفـت بـا هـفـتـه وحـدت و جـشـن هـاى مـیـلاد پـیـامـبـر، از دیـگر اقدامات این فرقه با طل است .163

مقام معظم رهبرى معتقد است که وهابیت بر مبناى ایجاد اختلاف بین مسلمین به وجود آمده است : ((امروز آن دستى که آمریکا علیه وحدت تجهیز کرده ، عبارت از همین دست پلید وهابیت است .))164 ایـن جـریـان سـیـاسـى اکـنـون بـه بـازوى قـدرتمند آمریکا در جهان اسلام براى سـرکـوب بـیـدارى اسـلامـى و مـشـوّه جـلوه دادن چـهـره اسـلام نـاب تبدیل شده است و در کشورهاى اسلامى با عملیات تروریستى ناامنى ایجاد مى کند و اخیرا بـا کمک آمریکا، مى کوشد به فعالیت هاى تروریستى و آدم ربایى در مناطق مرزى جنوب شرقى ایران دست بزند.

ه‍ . ولایـتـى هـا: مـدعیان پیرو ائمه معصومین و حضرت على (ع ) که از سیاست گریزانند و هـمـواره از ورود به معرکه آتش و خون دورى مى جستند. امام درباره تاریخچه فعالیت هاى انـحـرافـى قـاعـدیـن کوتاه نظر دیروز و مدعیان بى هنر امروز مى فرماید: ((ولایتى هاى دیـروز کـه در سـکـوت و تـحـجـّر خـود آبـروى اسـلام و مـسـلمـیـن را ریـخـتـه انـد و در عمل پشت پیامبر و اهل بیت عصمت و طهارت را شکسته اند و عنوان ولایت بر ایشان جز تکسّب و تـعـیّش نبوده است ، امروز خود را بانى و وارث ولایت نموده و حسرت ولایت دوران شاه را مـى خـورنـد!))165 امـام بـا بـیـان بـخـش هایى از سیره حضرت على (ع ) در جنگ ها و حفظ مـصـالح مـسـلمـیـن بـا انـتقاد از عدم تحرک سیاسى جریان راحت طلب و گریزان از مبارزه ، خطرات نقشه هاى استکبار جهانى علیه انقلاب اسلامى را گوشزد مى کند و به ولایتى ها تـنـبـّه مـى دهـد که : ((آنها براى اصل اسلام نقشه مى کشند، ما حالا بنشینیم بگوییم که ما اهـل ولایـت هـسـتـیـم ! اگـر شـمـا اهل ولایت هستید، چرا الا ن کشور ولایت در معرض خطر است و نـشستید؟!)) آنگاه با نقد روش مغایر با نظام اسلامى و سیره ائمه معصومین خطاب به این جـریـان مـى فـرماید: ((شما اهل دیانت هم نیستید!)).166 در دهه اخیر ولایتى ها با برجسته سـاخـتـن بـرخـى حـوادث تـاریـخـى صـدر اسـلام و رفـتـارهـاى افـراطـى و تـحـریک آمیز عـامـل خـدشـه بـه وحـدت جـهـان اسـلام و بـر آشـفـتـن اهل تسنن مى شوند.

و. انجمن حجتیّه : پس از کودتاى 28 مرداد 1332 که فعالیت هاى بهائیان در بدنه حکومت سـتـمـشـاهـى رشد مى یافت ، شیخ محمود ذاکر زاده تولاّیى معروف به حلبى از مشهد به تهران آمد و انجمن حجتیه را پایه گذاشت .167 پس از قیام 15 خرداد جریان حجتیه بدون هراس از رژیم پهلوى به نام انجمن مبارزه با بهائیت فعالیت خود را سازماندهى کرد. امام در سـال 49 اسـتـفاده از وجوهات ، زکوات و ثلث سهم امام را براى این انجمن تحت اشراف آقـاى حـلبـى مـجـاز دانـسـت .168 پـس از چـنـدى بـه دلیـل مـواضـع غـلط و بـه دور از سـیاست و بهره بردارى رژیم از جلسات انجمن حجتیه و ارتـبـاط بـرخـى از سران آن ها با رژیم ستمشاهى ، نظر امام تغییر کرد و در پاسخ به یـکـى از مـدرسـیـن قـم نـوشت ((وقتى متوجه شدم که جلساتش ضررهایى دارد دیگر او را تـایـیـد نـکـردم .))169 در دوران شـتاب گیرى انقلاب ، حجتیه اى ها با تحریم چراغانى نـیـمـه شـعـبـان امـام مـخـالفـت کـردند و به طرفدارى از رژیم جشن نیمه شعبان را برپا نـمـودنـد. پـس از پـیروزى انقلاب رئیس انجمن سراغ دارم که مى توانند مدیریت کشور را به عهده بگیرند. امام صراحتا پاسخ فرمود که نیازى به جوانان مورد نظر شما نیست ، هـمـان هایى انقلاب کردند، خودشان کشور را اداره مى کنند.170 نکته مهمى که امام درباره تـفکرات غلط و رایج جریان حجتیه در سخنرانى هاى خود و حتى وصیت نامه سیاسى الهى بـه آن اشـاره دارد، عـقـیـده بـاطـل انجمن حجتیه مبنى بر ترویج فساد اجتماعى ، اخلاقى و سـیـاسـى بـراى زمـیـنـه سـازى ظـهـور حـضـرت مـهـدى (عـج ) اسـت . ایـن تفکر دقیقا نکته مـقـابـل اهـداف و آرمـان هـاى انـبـیـایـى انـقـلاب است که امام آن را تخطئه مى کند. ارتباط و نزدیکى این جریان منحرف با برخى از مسئولان و فقهاى شوراى نگهبان هشدار امام را به دنبال داشت تا مراقب فتنه گرى هاى حجتیه اى ها باشند.171 اکنون انجمن حجتیه به طور علنى و مخفیانه به جذب نیرو و فعالیت دینى خود ادامه مى دهد.
2. جریان هاى سیاسى پس از پیروزى انقلاب اسلامى
1 ـ 2. جریان هاى همسو با انقلاب و امام و رهبرى
1 ـ 1 ـ 2. حزب جمهورى اسلامى :

در تابستان سال 56 شهید بهشتى تشکیل یک حزب یا سازمان سالم اسلامى غیر التقاطى داراى شـاخـه هاى سیاسى ، اجتماعى و فرهنگى را طراحى و به دوستان خود پیشنهاد داد و ایـن مـوضـوع را بـعـدهـا در پـاریـس با امام در میان گذاشت . پس از پیروزى انقلاب آقاى هـاشـمـى رفـسـنـجـانـى مـجـددا ایـن مـوضـوع را بـا امـام مـطـرح نـمـود و در نـتـیـجـه اول اسفند 1357 با نظر مساعد امام حزب جمهورى اسلامى موجودیت خود را اعلام کرد.172 امـام در دفـاع از تـهـاجـمـات سـنـگـیـن لیـبـرال هـا و سـازشـکـاران بـه حـزب ، در تاءیید بـنـیانگذاران آن فرمود: ((من البته تمام حزب را که من نمى شناختم و نمى شناسم ، لکن افـرادى کـه ایـن حـزب را ایجاد کردند، خوب من مى شناختم . من آقاى خامنه اى را بزرگش کردم . من آقاى هاشمى را بزرگ کردم من آقاى بهشتى را بزرگش کردم ، دیدم این ها را از اول تـا آخـر.))173 و در مـلاقـات هـا بـا کـادر مـرکزى و اعضاى حزب ، این تشکیلات نقش آفـریـن در نـظـام اسـلامى را به حمایت از ارکان نظام و پیشگیرى از فساد و سالم سازى جـامعه نوین اسلامى فرا مى خواند و نسبت به نفوذ بیگانگان و ساختار شکنى آنان هشدار مى داد.174

مـقـام مـعـظـم رهـبـرى نـیـز از زمـره مـبـارزانـى بـود کـه قـبـل از پـیـروزى انـقـلاب در فـکـر و اعـضاى اصلى و بنیانگذاران حزب جمهورى اسلامى شـدنـد. ایـن حـزب از پـیدایش خود تا نیمه اول سال 61 نقش بسیار مهمى در تثبیت نظام و تـقـویـت قـوه مـقـنـنه ، قضائیه و مجریه داشت و بسیارى از توطئه هاى سیاسى فرهنگى دشـمـنـان در پـرتـو فـعـالیـت هـاى ایـن جـریـان هـمـسـو و تـعامل گرا خنثى شد. در سال 62 حزب دچار اختلاف درونى شد مقام معظم رهبرى که در آن دوران دبـیـر کـلى حـزب را بـر عـهـده داشـت در ایـن بـاره مـى فـرمـایـد: ((سال 62 دو جریانى خیلى عمیق در حزب جمهورى اسلامى به وجود آمد... از این دو جریان بـه دو قـبـیـله و دو طـایـفـه تـعـبـیـر کـردم .))175 تـا ایـن کـه در خـرداد مـاه سـال 66 مـقـام مـعـظم رهبرى و آقاى هاشمى رفسنجانى مشترکا در نامه اى به امام به این مـطـلب اشـاره مـى کـنـند که با توجه به شرایط فعلى امکان دارد حزب جمهورى اسلامى عـامـل اختلاف و دو دستگى در ارکان نظام و جامعه گردد و از ایشان تقاضاى تعطیلى حزب را مى نمایند. امام نیز موافقت خود را با تقاضاى آنان کتبا اعلام مى نماید. بنابراین حزب جمهورى اسلامى باسال ها تلاش ‍ در پیروى از امام و تقدیم شهداى گرانقدر و با برگ هاى زرین در کارنامه درخشان خود در تاریخ 11/3/66 تعطیلى خود را رسما اعلام نمود.
2 ـ 2 ـ 2. حزب الله :

در انـدیـشـه سیاسى امام ، حزب الله یک جریان دینى سیاسى و مردمى بر مبناى معیارهاى قـرآنـى و بـراى تـقـابـل بـا جریانات شیطانى است . از این رو ایشان براى اولین بار بـراى خـنـثـى سـازى تـوطـئه هـاى سـیـاسـى فـرهنگى حزب رستاخیز رژیم ستمشاهى در اردیبهشت سال 57 پیشنهاد تشکل حزب الله را مطرح نمود. پس از پیروزى انقلاب مجددا آن را پـیـگـیـرى کـرد و آن را مـوافق با اراده الهى در تقویت دین و نظام اسلامى دانست و حتى نـیروهاى مسلح و حزب جمهورى اسلامى را به سوق یافتن و در زمره حزب الله شدن مورد تـاکـیـد قـرار داد.176 ایـن جـریـان دیـنـى و الهـى بـا رهـنـمـودهـاى امـام عـمـلا در مـتن مردم شکل گرفت . هر چند مرامنامه و تشکیلات رسمى حزبى رایج را به همراه نداشت . اما حرکت هـاى خـودجـوش مـردمـى در رویـارویـى بـا تـوطـئه هـا و مـراقـبـت بـر حـفـظ خـط اصیل انقلاب در رویدادهاى گوناگون سال هاى بحران تبلور فعالیت سیاسى این جریان الهـى اسـت . امـام جـوشش میلیونى مردم ایران در طرد بنى صدر و خنثى کردن توطئه هاى تـروریـسـتـى مـنـافـقـیـن را جوشش حزب الله از متن جامعه مى داند تا نور الهى انقلاب را قـدردانـى از جـوانـان حـزب الله را بـه مـسـؤ لان نـظـام اسـلامـى یـادآورى کـرد و خـواهان تشکیل هسته هاى مقاومت حزب الله در سراسر جهان شد.177

مـقـام مـعـظـم رهـبـرى جـریـان حـزب الله را حـرکت با انگیزه هاى دینى از متن مردم و جوانان بـرومـنـد اسـلامى معرفى کرده ، عبور از بن بست ها و بحران هاى فراوان در این سه دهه انـقـلاب را مـرهـون فـداکـارى و تـلاش هـاى جـریـان حـزب الله مـى دانـد. ایشان معتقد است بازسازى و پاکسازى ارتش و حفظ این نیرو از لغزش هاى بعد از پیروزى انقلاب مرهون تـلاشـهـاى مـسـئولان و نـیـروهاى حزب اللهى ارتش است . و اکنون نیز حرکت هاى اصولى حزب الله مى تواند جلوى انحراف ها و خطاها را بگیرد.178 مقام معظم رهبرى درباره نقش ‍ این جریان در پیشرفت هاى علمى ، اقتصادى و فرهنگى دهه 70 و 80 مى فرماید: ((هر جا پـیـشرفت برجسته اى داشته ایم به برکت نیروهاى مؤ من حزب اللهى و معتقد به این راه اسـت .))179 اکـنـون نیز جریان حزب الله هوشیارانه در صحنه هاى گوناگون سیاسى اجـتـمـاعـى و فـرهـنـگـى دلسوزانه حضور دارد و از ارزش هاى دینى و دستاوردهاى انقلاب حراست مى کند.
3 ـ 2 ـ 2. خط امام :

در پـرتـو عـظـمـت انـدیـشـه و تـاءثـیـرگـذارى سـیـره امـام در تـحـول روحـى و مـعـنـوى مـلت ایـران و اطـاعـت پذیرى مردم از رهنمودهاى ایشان ؛ جریانى گـسـتـرده و وسیع با حضور عالى ترین کارگزار نظام تا قشر متوسط و معمولى جامعه از مـتـن انـقـلاب رویید. این جریان نقطه مقابل جریانات و تفکرات مخالف تحقق رهنمودهاى امـام بـود و در طول دوران حیات پر برکت امام ، جریانِ خط امام در گستره ایران اسلامى و در تـمـام رویـدادهـا و حـوادث سـخـت و طـاقـت فـرسـا حـضـور فـعـال گسترده و گره گشا داشت . پس از رحلت امام ، دشمنان زخم خورده تصور حذف با استحاله جریان خط امام را داشتند، اما مقام معظم رهبرى پیشتاز تقویت و حمایت از خط امام با تـبـیـیـن و بـرجسته ساختن شاخصه هاى خط امام مانند هوشیارى ، استکبار ستیزى ، وحدت ، خـدمـتگزارى ، و... همگان را به استمرار خط امام دعوت نمود180 و فرمود: ((امروز سعادت کشور ما در ادامه راه امام است ، امروز همه آرمان هاى به حقى که این ملت دارد، به وسیله خط امـام و راه امـام تـاءمین مى شود)).181 مطرح شدن مجدد اجراى ایده ها و شعارهاى خط امام در دولت نهم و تلاش براى پاى زیستى و ارزش هاى اسلامى مورد تحسین ، حمایت و تشویق مـقـام معظم رهبرى قرار گرفت .182 اکنون این جریان در لایه هاى مختلف جامعه به تحقق آرمان هاى عالى امام مى اندیشد.
4 ـ 2 ـ 2. مجمع روحانیون مبارز:

چـنـد مـاه پـس از تـعـطـیـلى حزب جمهورى اسلامى و با توجه به راهبردهاى جامع سیاسى اقتصادى امام در پیام حج سال 66، برخى از اعضاى جامعه روحانیت مبارز تهران و تعدادى از روحـانـیـون بـیـرون از جـامعه روحانیت تشکّل سیاسى جدیدى به نام ((مجمع روحانیون مـبـارز)) تـشـکـیـل دادند. پس از مرحله اول انتخابات مجلس سوم شوراى اسلامى در نامه اى خـطـاب به امام انگیزه تشکیل و منشور مجمع را بیان کرده ، از ایشان کسب نظر نمودند. امام نـیـز بـا تـشـکـیل مجمع روحانیون مبارز موافقت نمودند.183 امام با تایید اختلاف راءى در مـسـائل سـیـاسـى و اجـتـمـاعـى در قـشـر روحـانـیـت ، هـمـواره بـه وحـدت رویـه در اصـول نـظام و مشترکات تاءکید داشت و فرمود: ((البته دو تفکر هست ، باید هم باشد دو راى هـسـت ، بـاید هم باشد. سلیقه هاى مختلف باید باشد، لکن سلیقه هاى مختلف اسباب این نمى شود که انسان با هم خوب نباشد.))184

پـس از رحـلت امام این جریان دستخوش تحولاتى شد؛ نام این جریان سیاسى روحانى در فـهـرسـت بـیـعـت کـنـنـدگـان نـهـادهـاى انـقلابى و جریانات روحانى با رهبرى دیده نمى شـود.185 در انـتـخـابـات ریـاسـت جـمـهـورى هـفتم ، این مجمع محور اصلى و پرچمدار دوم خـردادى هـا شد. پس از چندى حزب مشارکت و دیگر افراطیون محوریت فعالیت هاى سیاسى را از مـجـمـع روحـانـیـون خـارج سـاختند و پس از انتخابات نهم ریاست جمهورى آقاى مهدى کـرّوبـى دبـیـر مـجـمـع از ایـن جـریـان کـنـاره گـیـرى کـرد و حـزب اعـتـمـاد مـلى را تشکیل داد. این جریان اکنون در صدر جریان ائتلاف اصلاح طلبان یا دوم خردادى ها است .
5 ـ 2 ـ 2. کارگزاران سازندگى :

بـهـمـن مـاه 74 در آسـتـانـه انـتـخـابـات مـجلس پنجم شوراى اسلامى برخى از وزیران و اطـرافـیـان آقـاى هـاشـمى رفسنجانى به طرفدارى از برنامه ها و سیاست هاى اقتصادى دولت ایـشـان ، گـروه جـدیـدى بـه نـام ((کـارگـزاران سـازنـدگـى )) را تـشـکـیـل دادنـد. مـقـام معظم رهبرى در انتقاد از دولتى بودن این جریان و کم کارى اجرایى بـرخـى از اعـضاى آن فرمود: ((وقتى حزب آن ها گفتم این بود که براى حزب باید وقت صـرف کـنید... وزیر که در وزارتخانه هشت ساعت کار ندارد، (بلکه ) تمام وقت در اختیار وزارتـخـانـه اسـت . اگـر شـمـا همّت و نشاط حرف زدن و فکر کردنتان را در جاى دیگرى صـرف کـردیـد در حـقـیـقـت وقـت وزارتـخـانـه را غـصـب کـرده ایـد و ایـن فـعـل حـرام اسـت .))186 بـا مـخـالفـت مـقـام مـعـظم رهبرى ، ده نفر از وزراى دولت از حزب کـارگـزاران کـنـاره گـیـرى کردند. این جریان پس از پایان دوران ریاست جمهورى آقاى هاشمى به ائتلاف دوم خرداد و اصلاح طلبان پیوست .
6 ـ 2 ـ 2. اصلاح طلبان (دوم خردادى ها):

پـس از انـتـخابات هفتمین دوره ریاست جمهورى (دوم خرداد 76) هجده گروه و جریان جدید و سـابـقـه دار دیـنـى و سـیـاسـى بـا ائتـلاف خـود ((جـریـان اصـلاح طـلبـى )) را تـشـکـیل دادند. این جریان بدون تعریف و تبیین صریح و روشن از اصلاح طلبى خود به شعارها و ایده هاى دور از مطالبات و خواسته هاى مردم پرداخت . مقام معظم رهبرى ضمن نقد انـدیـشـه و رفـتار برخى از اصلاح طلبان در تغییر هدف هاى نظام تحت لواى اصلاحات فـرمـود: ((بعضى به نام نواندیشى و به نام اصلاح ، در هدف ها تجدید نظر مى کنند؛ اصلاح نیست این ، برگشتن از راه و عقب گرد است ، ارتجاع است ،... بنده با شعار اصلاح صـد در صـد مـوافـقـم ، اصـلاح در روش هـا، اصـلاح در شـیـوه ها.))187 ایشان با تفکیک اصـلاحـات آمـریـکایى از اصلاحات نظام اسلامى مطالبات و خواسته هاى منطقى و مشروع نـظـام اسـلامـى و مـردم را از اصـلاحـات واقـعـى بـیـان نـمود و نا بسامانى هاى سیاسى و اجـرایـى کـشـور را نـتـیـجـه گـرایـشات دوم خردادى کابینه دولت هفتم و هشتم دانست و به دولتمردان سفارش کرد که خود داخل احزاب نشوند، و نقش داور داشته و به اجراى قانون مـلزم بـاشـنـد.188 دگـر انـدیـشـى در اعـتقادات دینى ، محدود کردن اختیارات ولى فقیه و مذاکره با آمریکا از تفکرات افراطیون این جریان بود. پس از انتخابات دوره نهم ریاست جمهورى این جریان دستخوش اختلاف درونى شد.
7 ـ 2 ـ 2. اصول گرایان :

در انتخابات دومین دوره شوراهاى شهر تهران ، ترکیبى از جناح هاى سیاسى متفاوت ولى همسو و هم جهت در خط امام و رهبرى به نام ((اصول گرایان )) یا ((آبادگران جوان )) با شعار خدمت رسانى به مردم و تاءکید بر گفتمان امام و رهبرى کارخود را آغاز کرد.

القـائات غـلط و تـعـریـف اصـول گـرایـى واقـعـى و حـقـیـقـى فـرمـود: ((اصـول گـرایـى بـه مـعـنـى تـحـجـّر نـیـسـت ، اصـول گـرایـى یـعـنـى اصـول مـستدل و منطقى را قبول داشتن و به آنها پاى بند ماندن و رفتارهاى خود را با آن تـطـبـیـق دادن .))189 ایـشـان اصـلاح طـلبـان واقـعـى و اصول گرایان حقیقى را در یک مسیر و هدف ارزیابى نموده معتقد است اختلاف اساسى میان ایـن دو جـریـان سـیـاسـى وجـود نـدارد، زیـرا جـریـانـى کـه بـا اسـتـفـاده از اصـول مـتـیـن و مـتـقـنـى کـه از مـبـانـى مـعـرفـتـى اسـلام بـرخـاسـتـه و دنـبـال اصـلاح روش هـا بـاشد اصول گراى اصلاح طلب است . از این رو فرمود: ((من این تـقـسـیـم بـنـدى را غـلط مـى دانـم . نـقـطـه ى مـقـابـل اصـول گـرا، اصـلاح طـلب نـیـسـت ، نـقـطـه مـقـابـل اصول گرا آدم بى اصول و لاابالى است . آدمى که به هیچ اصلى معتقد نیست .))190 این جـریـان بـا عـدم وابـسـتگى به جریان هاى سنتى و احزاب رسمى در ارکان نظام جمهورى اسـلامى حضور دارند و از تنش هاى بیهوده سیاسى پرهیز کرده و خدمتگزارى را وجهه همت خود ساخته اند.
2 ـ 2. جریان هاى انحرافى پس از پیروزى انقلاب اسلامى
1 ـ 2 ـ 2. حزب کومله :

ایـن حـزب مـدعـى اسـت کـه فـعـالیـت هـاى سـیـاسـى خـود را از سـال 1348 آغـاز کـرده اسـت ، ولى در سـال 1357 بـا شعارهاى عوام فریبانه حمایت از دهـقـانـان و کشاورزان رسما موجودیت خود را اعلام نمود. پس از پیروزى انقلاب ، با غارت اسـلحـه و مـهمات از پادگان هاى ارتش و حمایت هاى بیگانگان ، خصوصا رژیم بعث عراق بـه اقـدامـات تـجـزیـه طـلبـانـه روى آورد. امـام ایـن گـروه نـاچیز را یکى از شریکان و همدستان حزب دمکرات کردستان و منافقین و آشوب طلبان معرفى نمود و فرمان سرکوب آنـان را بـه ارتش و سپاه صادر کرد.191 چندماه پس از دفاع مقدس ، حزب کومله به دست تواناى رزمندگان اسلام متلاشى شد.
2 ـ 2 ـ 2. حزب خلق مسلمان :

در اسـفـنـدمـاه سـال 57 بـا حمایت هاى مالى و تبلیغى آقاى سیدکاظم شریعتمدارى در جهت تـضـعـیـف امـام و وحـدت رهـبـرى ، حـزب خـلق مـسـلمـان تـشـکـیـل شـد. کـادر اصـلى مـرکـزى ایـن حـزب را عـنـاصـر سـرشـنـاس سـلطـنـت طـلب و لیـبـرال و بـدنـه آن را مـقـلدان سـاده لوح شـریـعـتـمـدارى تـشـکـیـل دادنـد.192 امام این جریان را لکه ننگى بر پیکره آذربایجان قهرمان تحرکات آشوب طلبانه و فتنه جویانه یى که حزب خلق مسلمان در پوشش حمایت از مرجعیت شیعه (شریعتمدارى ) تدارک دیده بود هوشیارانه به ملت ایران خطاب کرد ((اگر کسى به من تـوهـیـن کـرد به مقابله برنخیزند)) تحریم رفراندم قانون اساسى ، ائتلاف با چریک هـاى فـدایـى خـلق و گـروه فـرقـان در تـصـرف رادیـو تـلویـزیـون تـبـریـز، توزیع پـول و اسـلحـه در آذربـایـجـان ، آتـش زدن جـایـگـاه نـمـاز جمعه از جمله اقدامات ننگین در کارنامه حزب خلق مسلمان است که امام به آن ها اشاره دارد.193 مقام معظم رهبرى این جریان را حزب فتنه انگیزى دانست که مردم تبریز در برابر آنان قد علم کرده و ایستادند.194 پـس از فـتح لانه جاسوسى و افشاى اسناد وابستگى سران حزب به آمریکا، بسیارى از روحـانـیـون تـبـریـزى و هـواداران و مقلدان شریعتمدارى که به امام و انقلاب ارادت داشتند بـرائت خود را از حزب خلق مسلمان و شریعتمدارى اعلام کردند و پس از خنثى و افشا شدن تـوطـئه کـودتـا مـعـروف بـه نـوژه و تـوطـئه مشترک شریعتمدارى و قطب زاده این جریان انحرافى عملا منحل و فعالیت هاى او خاتمه یافت .
3 ـ 2 ـ 2. دفتر هماهنگى بنى صدر:

در پـایـیز و زمستان سال 58 به دلیل اختلاف نظر در طرفداران انقلاب و امام در معرفى کـانـدیـداى مـشـتـرک و نـیـز فـریـب کـارى هـاى اولیـن رئیـس جـمـهـورى قـبـل از کـانـدیـداتـورى ، ابـوالحـسـن بـنـى صـدر بـه مسند ریاست جمهورى دست یافت . اطـرافـیـان او جـریـانـى سـیـاسـى را تـحـت عـنـوان ((دفـتـر هـمـاهـنـگـى رئیـس جـمـهـور)) تـشـکـیـل دادنـد. ترور شخصیتى یاران امام ، ایجاد بلوا و آشوب 14 اسفند 59 در دانشگاه تهران و بدنام کردن سپاه و نیروهاى حزب الله بخش هایى از فعالیت هاى این دفتر بود کـه بـا هـمـاهنگى و ائتلاف منافقین صورت گرفت . امام اطرافیان بنى صدر را جریانى بـسـیار خطرناک و منحرف مى دانست و در این باره صریحا فرمود: ((من چندین بار به این آقا گفتم ، آقا این جمعیت تو را به باد فنا مى دهند، این جمعیتى که دور تو جمع شده اند، بـعـضـى از ایـن هـا یـک گرگ هایى هستند که تو را به باد فنا مى دهند.))195 مقام معظم رهبرى بنى صدر را یک دروغ گو مى داند که در دوران ریاست جمهورى او فعالیت منافقین شدت یافت و امام از اصلاح او مایوس شده بود.196 و درباره نقش ‍ این جریان در تهاجم رژیم بعث فرمود: ((جریانى داخل نظام که آن رئیس جمهور فرارى مطرود آن را راه انداخته بـود، دشـمـن را وسـوسـه کـرد، گـفـتـنـد اخـتـلاف شـد و ایـن هـا بـه فـرمـانـدهـى کـل قـوا از سـوى امـام و سـپـس عـدم کـفـایت ایشان از ریاست جمهورى توسط مجلس شوراى اسلامى و فرار ایشان بعد از فاجعه هفتم تیرماه 60 طومار این جریان مرموز در هم پیچیده شد.
3. جریانات دوگانه موازى و متضاد
1 ـ 3. اسلام ناب محمدى (ص ) و اسلام آمریکایى

دو جریان فکرى همزاد از قرن اول هجرى تحت عنوان ((اسلام نبوى )) و ((اسلام ابوسفیان ))، ((اسـلام عـلوى ))، ((اسـلام امـوى و عـبـاسـى )) در بـسـتـر تـاریـخ اسـلام شـکـل گـرفت و در طول تاریخ تحت عنوان ((اسلام شاهنشاهى )) و ((اسلام راستین و مبارزه جو)) با یکدیگر در تضاد و مبارزه بودند.

امـام خـمـیـنـى بـا تـوجـه بـه جـامـعـیـت و پـویـایـى و اسـتـکـبـار سـتـیـزى اسـلام اصـیـل در احـیـاى جـامـعـه بشرى و نیز روش هاى پیچیده و جدید استعمار فرانو و استکبار جـهـانـى در پـوشـش هـاى دروغـیـن اسـلام بـراى حـذف و یـا اسـتـحـاله اسـلام اصـیـل ، ایـن دو جـریـان را ((اسـلام نـاب مـحـمـدى (ص ))) و ((اسـلام آمـریـکایى )) نامید و شاخصه هایى را براى شناسایى این دو جریان مانند تفکیک دین از سیاست و راحت طلبى ، رفاه و تجمل گرایى ، سازشکارى براى اسلام آمریکایى و مبارزه جویى ، تلاش براى رهـایـى مـسـتـضـعـفـان حضور در صحنه هاى سیاسى و حرکت براساس سیره جامع حضرت رسـول (ص ) را اسـلام نـاب بـیـان نـمـود.197 مـقـام مـعـظم رهبرى نیز درباره این جریان شـاخـصه هایى همانند اسلام جهاد و شهادت ، اسلام نجاتبخش محرومین ، اسلام علم و معرفت را براى اسلام ناب و اسلام تشریفاتى و بازیچه دست ابر قدرت ها و سرمایه داران را اسـلام آمـریـکـایـى مـعـرفـى کـرد.198 ایـن دو جـریـان کـه در سـال هـاى پـایـانـى حـیـات طـیـبـه امـام فـعـالیـت هـاى خـود را در تـعـامـل و تـقابل با نظام شدت بخشیده بودند و در جامعه برجستگى هایى داشتند، اکنون نیز در لایه هاى پنهانى جامعه با یکدیگر در ستیز هستند. علاوه بر آن ، اسلام آمریکایى در کـشـورهـاى اسـلامـى هـمـجوار تقویت بیشترى یافته و در صدد هضم و استحاله جریان اسلام ناب برآمده است .
2 ـ 3. عوام و خواص

عـوام و خـواص دو جریان ریشه دار متقابل و از لایه هاى پنهان تاریخ اسلام هستند. امام در یـک تـحلیل تاریخى چگونگى شکل گیرى و عملکرد عوام و خواص را از صدر اسلام بیان دارد. مـقـام مـعـظـم رهـبـرى نـیـز بـا نـگـاه تـحـلیـلى بـه علل پیدایش حادثه عظیم عاشورا، جریان عوام و خواص را مجددا مطرح نمود.

از نـگـاه امام و رهبرى ، افرادى که با ژرف اندیشى پا به پاى حوادث و رویدادها در متن انـقلاب و نظام اسلامى حضور فعال و شجاعانه دارند و با نگاه جامع به مکتب حیات بخش اسلام و الگوگیرى از سیره ائمه معصومین (ع ) منشاء تحولات سیاسى اجتماعى در جامعه هـسـتـنـد خـواص نـام دارنـد. در مـقـابـل ، جـریـان خـام انـدیـش ، سـطـحـى نـگـر کـه فـاقـد تـحـلیـل صـحیح هستند و بیشترشان پیروى از خواص مى کنند و گروهى نیز بر اثر عدم بصیرت و شناخت پیاده نظام دشمنان بیرونى یا درونى نظام قرار مى گیرند عوام نامیده مـى شـونـد. جـریـان نـخـسـت ، حـق گـرا، هـدایـتـگـر، دشـمـن شـنـاس ، آزادانـدیـش و تـحـول گـراسـت و جـریـان دیـگـر بـى تـحـرک ، حـق گریز، ساد اندیش و اسیر دام هاى تـعـلقـات دنـیـایـى و گـرفـتـار کمند سیاست بازانِ وسوسه گر است . این دو جریان در فـراز و فـرود انـقـلاب و نـظـام اسـلامـى در تـعـامـل و تـقابل قرار دارند. علاوه بر این که برخى خواص حق لغزیده و بلندگوى دشمنان نظام شده اند.199
3 ـ 3. خودى و غیر خودى

ایـن دو جـریـان پـس از پـیـروزى انـقلاب شکل واقعى خود را نشان دادند. امام خمینى جریان مـتـعـهد به اسلام و انقلاب و خدمتگزار به ملت و دلسوز در اجراى تحقق آرمان هاى اسلام و انـقـلاب را خـودى و غـیـر خودى ها را با واژه هاى ((شیاطینِ وسوسه گر))، ((موریانه هاى مـوذى ))، ((نـا اهـلان و نـامـحـرمـان ))، ((ایـادى اسـتـکـبـار جـهـانى )) یاد مى کند که براى پـیـشـگیرى از توسعه فرهنگ دینى و اجراى احکام مقدس اسلام و مُشوّه جلوه دادن انقلاب در ارگـان نظام نفوذ مى کنند.200 مقام معظم رهبرى جریانى که نظام و انقلاب و اسلام و خط امـام را قبول دارند و نسبت به حفظ نظام اسلامى احساس مسئولیت مى کنند خودى ، و کسانى کـه امـام را قبول ندارند و از بیگانگان دستور مى گیرند و در صدد براندازى نرم نظام اسـلامـى هستند غیر خودى مى داند. و از نیروهاى جبهه انقلاب و طرفداران امام مى خواهد که هـوشـیـارانـه دشـمـن را و طرح هاى او راشناسایى کنند تا در دام نفوذى هاى بیگانه قرار نـگـیـرنـد.201 ایـن دو جـریـان بـه شـکـل پـنـهـان و آشـکـار مـقـابـل یـکـدیـگـر صـف آرایـى کـرده انـد. خـودى هـا بـا حـضـور فعال و گسترده در عرصه هاى گوناگون و غیر خود قرار داده اند.

رگ رگ است این آب شیرین آب شور

در خلایق مى رود تا نفخ صور
سخن پایانى

امـام خـمـیـنـى (ره ) و مـقـام مـعـظـم رهـبرى (مدظله العالى ) از قله رفیع هدایت انقلاب و نظام اسـلامـى جـامع ترین و عمیق ترین نگاه را به جریانات سیاسى معاصر دارند و فارغ از نگرش هاى سطحى ، محدود و رقابتى حزبى بر معیار و مبناى آموزه هاى دینى و آرمان هاى مـتـعـالى نـظـام اسـلامـى ، مـاهـیـت و کـارکـرد جریان هاى سیاسى را ارزیابى و تجزیه و تحلیل مى نمایند که این جریانات را مى توان در چند محور کلى دسته بندى کرد.

1. جریانات پویا، ثابت قدم و استوار در مسیر حق (پیرو امام و رهبرى )

2. جریان هایى که در نشیب و فراز حوادث به چرخش مواضع گرفتار آمده اند؛

3. احـزابـى کـه امـواج خـروشـان ملت را فرصت مناسبى براى طرح هاى موج سوارى خود دیدند، اما با درایت امام و رهبرى ناکام ماندند؛

4. نوگرایى جریانات مثبت و منفى در قالب هاى متناسب با مقتضیات زمان و مکان ؛

5 . جـریـان هـایـى کـه بـا صـلابـت ، قـاطـعـیـت و شـجـاعت امام و حضور آگاهانه مردم به بایگانى تاریخ سپرده شدند.

روشـن اسـت کـه تـحلیل و بررسى دقیق کارکرد جریان هاى سیاسى معاصر از نگاه امام و رهـبـرى فـرصـت بـهـتـر و مـتن مستقلى را مى طلبد تا با بهره گیرى از دفترچه خاطرات یـاران انـقـلاب و امـام و رهـبـرى ، تـمـام ابعاد و زوایاى جریانات سیاسى ، که بخشى از تاریخ شکوهمند انقلاب اسلامى است ، براى پاسداران انقلاب تبیین شود. تبیین جریانات سـیـاسـى گـذشـتـه و مـعـاصـر، کـمـک مى کند تا این نهاد روییده از متن انقلاب بتواند با بـصـیـرت و بینش عمیق ترى تحرکات سیاسى داخلى را رصد و براساس معیارهاى امام و رهبرى ، از دستاوردهاى انقلاب اسلامى بهتر محافظت کند. ان شاء اللّه