انسان در اسلام

یکی از اصلی ترین موضوعاتی که هر مکتب دینی و فلسفی به آن می پردازد، ماهیت انسان و کمال اوست و مکاتب مختلف نگرش های گوناگونی نسبت به این موضوع دارند. دیدگاه ادیان آسمانی به ویژه دیانت اسلام نسبت به انسان کل نگرانه است و کمال او را در رشد متعادل تمام ابعاد وجودی او می دانند. یکی از جدیدترین رویکردها در علوم انسانی و روان شناسی، انسان گرایی است که در مقایسه با دیدگاه های قدیمی اهمیت و توجه بیشتری برای انسان قائل است. نکته ای که مورد تأکید مکتب اسلام نیز هست. اما با وجود مشترکات بین دو دیدگاه می توان نکات اختلافی را نیز بین نظرات دو مکتب مشاهده کرد. در این مقاله ابتدا به بررسی نظرات روان شناسان انسان گرا و بالاخص راجرز نسبت به ماهیت و کمال انسان می پردازیم و در ادامه نظر مکتب اسلام را با تکیه بر آیات قرآن کریم در این رابطه بیان می کنیم. در پایان بحثی تطبیقی در ارتباط با نکات اشتراک و اختلاف دو دیدگاه نسبت به ماهیت انسان خواهیم داشت.

امروزه توسعه منابع انسانی محور پیشرفت و توسعه جوامع و سازمان ها می باشد. از این رو در طول اعصار مختلف مفاهیم و رویکردهای متنوعی در حول نظریه های یادگیری به منظور تحقق و نهادینه سازی توسعه کارکنان معرفی شده اند. رویکردهایی که ابعاد گوناگونی چون خرد مایه های نظری و فلسفی و نیزسازوکارهای اجرایی با یکدیگر متفاوت می باشند. این نظریات غالبا منطبق با شرایط و زیست بوم کشورهای مبداء  می باشند از این رو اجرای آنها در کشورهای دیگر غالبا  نتایج متفاوتی را در پی داشته است. چالشی که مصادیق آن در نظام توسعه و آموزش دستگاه های اجرایی و بخش خصوصی کشور فراوان می باشد. در چنین شرایطی شناخت و آگاهی از وجوه افتراق و اشتراک نظریه های این حوزه و انطباق آن با ارزش ها و شرایط حاکم بر جامعه شرط لازم جهت بومی سازی و بکارگیری این گونه نظریه ها در سازمان ها می باشد. از این رو در این پژوهش واکاوی مبانی نظری و فلسفی نظریه های توسعه منابع انسانی و تطبیق آن با آموزه های دین مبین اسلام هدف اصلی پژوهش می باشد. در این مقاله پس از واکاوی مفاهیم و نظریه های حوزه توسعه منابع انسانی با   یهره گیری از آیات و روایات  و متون دینی در شش عامل اصلی نگاه به انسان، سرشت انسان، تمرکز بر زمان، جبر و اختیار، عینی گرایی/ نسبی گرایی و کل نگری/ جزء نگری نظریات مذکور با آموزه های دین مبین اسلام مورد مقایسه قرار گرفت.  نتایج نشان می دهد الگوی اسلامی به توسعه منابع انسانی به عنوان یک راهنمای واقع بینانه و ارزشمند پیش روی مدیران کشور،  می تواند به آن ها در مسیر غلبه بر چالش های پیش رو در توسعه منابع انسانی کمک کند.