اخلاق حق محور

مقاله حاضر به تبیین یک تئوری نوین در حوزه تئوری های رهبری پرداخته است. بدین منظور با مرور گسترده ادبیات موضوع و شرح تئوری های رهبری اخلاقی که پیش ار این در ادبیات علمی غرب بسط پیدا کرده بود، تئوری نوینی در این حوزه براساس موازین اسلامی و سیر منطقی مفاهیم استخراج شده در این حوزه، با عنوان رهبری اخلاق مدار ارائه شده است. برای تبیین تئوری حاضر پس از مطالعات و بررسی گسترده در مورد تشابه و تمایز موجود در ادبیات موضوع در حوزه مدیریت اسلامی و توجه به اینکه در تئوری پردازی و بسط علوم انسانی اسلامی، توجه به خلقت و شناخت انسان بنیان کار محسوب می شود، به تبیین پارادایمی جامع در حوزه مدیریت اسلامی پردخته شده است. سپس براساس این پارادایم و با بهره گیری از فلسفه اخلاق اسلامی و همچنین نظر خبرگان حوزه اخلاق، به تعریف و تبیین مفهوم اخلاق کاربردی پرداخته شده است. در نهایت الگوی رهبری اخلاق مدار بر بنیاد تعریف به دست آمده استوار شده است.

هدف از نگارش این مقاله، نقد تحلیلی کتاب «اخلاق حرفه ای در کتابداری و اطلاع رسانی» تألیف قراملکی، درخشانی و رضائی شریف آبادی (1390) از انتشارات سمت است. تلاش شده تا با نگاهی نظری به کتاب، فراتر از افق آن حرکت شود و از نقد مصادیق به نقد مفاهیم گذر گردد. برای رسیدن به هدف از روش تحلیل مفهومی استفاده شده است. در ابتدا تلاش شده تا با ارائه یک کتابشناسی تحلیلی از آثار حول و حوش این اثر، جایگاه این کتاب مشخص شود. سپس نقدی شکلی از مقدماتی ترین موارد تا امور انتزاعی تر کتاب ارائه شده است. بعد، در پنج محور اصلی به نقد محتوایی کتاب پرداخته شده و در نهایت رهنمودهایی عملی برای تقویت کتاب ارائه گردیده است. محورهای اصلی نقد شکلی را صفحه آرایی، نمایه و طراحی جلد کتاب تشکیل می دهند و محورهای اصلی نقد محتوایی، شامل تغییر زبان نگارش از زبان نتیجه محور به زبان حق محور، مفهوم پردازی ناهمسنگ، لزوم توجه به حقوق همه صاحبان حق، لزوم توجه به گروه های خاص، لزوم اتخاذ رویکردی سیاستی در ارائه پیشنهادهای اخلاقی، نیاز به تمرکز به تنگناهای اخلاقی، مشکل تغییر رویکرد در تعریف پایه کتابداری و «چیز» مورد بررسی در این رشته، نیاز به مطالعه مدل های اخلاقی بیشتر و تقویت منابع و مستندسازی دقیق تر می شود.