مطالب مرتبط با کلیدواژه

منطق نگاری دوبخشی


۱.

منطق نگاری سینوی، الزامها و رخنه ها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: منطق نگاری سینوی ساختار نفس الامری ساختار تدوینی منطق نگاری دوبخشی منطق نگاری نه بخشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۷۷ تعداد دانلود : ۶۰۹
ساختار نفس الامری و ساختار تدوینی، دو گونه متفاوت منطق پژوهی است. از طرفی بحث از تصور و موصل به آن و تصدیق و موصل به آن و نیز بحث از مقدمات هر کدام، باید در منطق مطرح شود که بطور طبیعی ابتدا باید از تصورات و سپس از تصدیقات بحث کرد. همة منطق دانان، هم از تصورات و موصل به آنها و هم از تصدیقات و موصل به آنها با حفظ ترتیب یادشده بحث کرده اند. از اینرو دوبخشی بودن مباحث منطق به این معنا، کانون توجه همة منطق دانان بوده است. از طرف دیگر منطق نگاران در تدوین ابواب منطق و ترتیب مباحث منطقی با یکدیگر تفاوتهایی دارند و همین تفاوتها موجب شده که در تدوین منطق، به یک روش «نُه­بخشی» و به روش دیگر «دوبخشی» اطلاق شود. بنظر میرسد ابن­سینا در مقام منطق­پژوهی، از هر دو نظام منطق­نگاری برخوردار است. بنابرین اگر بخواهیم برای منطق نگاری دوبخشی و نه­بخشی، وجهی درنظر بگیریم فقط ناظر به ساختار تدوینی و تاریخی منطق است، نه ساختار واقعی و نفس الامری آن.
۲.

مواضع جدلی در منطق ابن سینا: از اصول مناظره تا مغالطات تعریف(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: سفسطه جدل منطق نگاری دوبخشی مغالطات منطق تعریف

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق منطق صوری سنتی منطق ارسطویی
  2. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق منطق صوری سنتی منطق ارسطویی منطق عالم اسلام
تعداد بازدید : ۲۷۰۷ تعداد دانلود : ۱۳۸۸
مواضع جدلی را ارسطو و مشائیان به منزله «اصول مناظره» به کار می گرفتند ولی ابن سینا کارکرد آن ها را به «مغالطات تعریف» دگرگون ساخته است. این یکی از برجسته ترین نوآوری های ابن سیناست که پویایی اندیشة منطقی او و استقلال آن از منطق ارسطو و مشائیان را به خوبی نشان می دهد، با این حال تاکنون مورد توجه قرار نگرفته است. این نوآوری از یک سو با «هدف گرایی منطقی» او، و از سوی دیگر با منطق نگاری دوبخشی اش پیوند دارد. منظورم از هدف گرایی منطقی ابن سینا باور او به این دیدگاه است که هدف منطق درست اندیشی و پرهیز از نادرست اندیشی است و هر بخش از منطق ارسطویی که در راستای یکی از این دو هدف نیست یا باید کنار نهاده شود، مانند خطابه و شعر، یا باید تغییر کارکرد دهد، مانند جدل. در منطق نگاری دوبخشی، منطق تقسیم می شود به نظریة تعریف و نظریة استدلال. اکنون اگر این نوآوری ابن سینا یعنی «تبدیل مواضع جدلی به مغالطات تعریف» را در کنار این دیدگاه ارسطویی بگذاریم که «ابطال های سوفیستی (سفسطه ها) همگی مغالطات قیاسی اند»، آن گاه به موازات نظریة تعریف و نظریة استدلال، مغالطات هم تقسیم می شوند به مغالطات تعریف و مغالطات استدلال. این نوآوری ابن سینا هم گام با رشد دو ایدة «منطق دوبخشی» و «هدف گرایی»، به تدریج در الشفاء، النجاة، الحدود، منطق المشرقیین، و الاشارات رشد می کند.