مقابله مذهبی مثبت و منفی

هدف پژوهش حاضر مطالعه رابطه راهبردهای مقابله مذهبی مثبت و منفی با تعالی پس ضربه ای و درماندگی و شناسایی سهم این راهبردها در پیش بینی آنها بود. نمونه پژوهش شامل 381 دانشجوی مقطع کارشناسی (257 زن و 124 مرد) بود که از بین سه دانشگاه شهید بهشتی، علامه طباطبایی و شاهد به طور تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه مقابله مذهبی، مقیاس مقابله مذهبی مبتنی بر اسلام، پرسشنامه تعالی پس ضربه-ای و مقیاس پیامد رویداد استفاده گردید. نتایج به دست آمده بیانگر آن بود که استفاده از راهبردهای مقابله مذهبی مثبت با تعالی پس ضربه ای و راهبردهای مذهبی منفی با درماندگی رابطه مثبت معنادار دارند. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که مقابله مذهبی مثبت و راهبردهای مقابله مذهبی مبتنی بر اسلام قادر به پیش بینی تعالی پس ضربه ای و راهبردهای مقابله مذهبی منفی قادر به پیش-بینی درماندگی هستند. بنابراین، شناسایی شیوه های استفاده از باورها و مناسک مذهبی در فرایند مقابله با استرس و هدایت این راهبردها می تواند در کاهش پیامدهای منفی و فراهم نمودن زمینه برای دستیابی به پیامدهای مثبت مؤثر باشد.

هدف پژوهش حاضر شناخت الگوهای کنش وری خانواده به عنوان میانجی گر ادراک دلبستگی دوران کودکی به هر والد (ایمن و ناایمن) و مقابلة مذهبی بود. 870 دانشجو با روش خوشه ای چندمرحله ای از دانشگاه های تهران، مقیاس ارزشیابی انسجام و انعطاف پذیری خانواده (السون، جورال و تیزدل، 2004)، مقیاس مقابلة مذهبی (پارگامنت، کوئینگ و پرز، 2000) و مقیاس دلبستگی دوران کودکی نسبت به هر والد (هازن و شیور، 1986) را تکمیل کردند. برای تحلیل نتایج از روش مدل یابی معادلات ساختاری بهره گرفته شد. نتایج نشان دادند که 1) خانواده رهاشدة آشفته به طور کامل رابطة بین دلبستگی ناایمن به هر والد و مقابلة مذهبی مثبت را میانجی گری می کند، 2) خانوادة منسجم منعطف، میانجی گر رابطة بین دلبستگی ایمن به هر والد و مقابلة مذهبی منفی است،3) سبک دلبستگی ناایمن به پدر اثر مستقیم و غیرمستقیمی (از طریق انسجام و انعطاف پذیری خانواده) بر مقابلة مذهبی منفی دارد، و 4) ایمنی به پدر اثر مستقیمی بر مقابلة مذهبی مثبت دارد، اما دلبستگی به مادر نقش مستقیمی در پیش بینی مقابلة مذهبی ندارد. بدین ترتیب، نه تنها نقش تاریخچة دلبستگی در درک راهبردهای مذهبی حایز اهمیت است، بلکه کنش وری خانواده در این رابطه نقش مهمی ایفا می کند.