ارزیابی ریسک تقلب

با توجه به اینکه، امروزه، افراد زیادی از اطلاعات صورت های مالی جهت تصمیم گیری خود استفاده می نمایند، باید از قابلیت اتکای این اطلاعات اطمینان حاصل کنند. لذا، از حسابرسان انتظار می رود که به بهترین شیوه ی ممکن، ریسک تقلب مدیریت را ارزیابی کنند. ابزار کمکی تصمیم گیری در این زمینه می تواند نقش قابل توجهی داشته باشد این ابزار، به طور کلی یک روش است که مسیر انجام یک فعالیت را به طور مناسب و سودمند نشان می دهد. بر اساس تحقیقات گذشته، حسابرسان تمایل زیادی برای استفاده از این ابزار نداشته اند. باتوجه به مفید بودن این ابزار در کار حسابرسی، در این تحقیق، عوامل موثر بر تصمیم حسابرس جهت استفاده از ابزار کمکی تصمیم گیری مورد بررسی قرار گرفته است. جامعه ی آماری تحقیق حاضر شامل حسابرسان مستقل شاغل در سازمان حسابرسی و موسسات حسابرسی خصوصی در دو استان اصفهان و تهران می باشد که از میان آنان افرادی به عنوان نمونه به طور تصادفی انتخاب شده اند. به منظور محاسبه تعداد نمونه از فرمول کوکران استفاده شده که حجم نمونه ی مورد نظر 100 نفر بدست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها و بررسی فرضیات از آزمون کای اسکوئر استفاده گردیده است همچنین برای گردآوری داده های مورد نیاز، از ابزار پرسش نامه استفاده شده است. چهار عامل سودمند دانستن ابزار کمکی، اندازه شرکت صاحبکار، اعتماد به توانایی در ارزیابی تقلب و فشار حرفه، مورد بررسی قرار گرفته و پس از تجزیه و تحلیل های لازم مشخص شد، عوامل سودمندی، اندازه و اعتماد به توانایی، بر استفاده از ابزار کمکی تصمیم گیری موثر می باشند، اما فشار حرفه، بر استفاده از ابزار کمکی تأثیر ندارد.

هدف: تحقیق حاضر تأثیر دیدگاه های تردید حرفه ای حسابرس بر ارزیابی ریسک تقلب را با توجه به اثر مداخله کنندگی مهارت ارتباطی و تضعیف اجتماعی، در میان 445 نفر از حسابرسان شاغل در سازمان حسابرسی و مؤسسات خصوصی حسابرسی استان تهران بررسی می نماید. روش: این پژوهش از حیث هدف کاربردی، از حیث روش توصیفی- پیمایشی و مربوط به سال 1396 است. این تحقیق به آزمون فرضیه ها بر حسب روابط مبتنی بر الگوی پیش بینی می پردازد و به دنبال تعیین اثر مداخله گری ابعاد مهارت ارتباطی و تضعیف اجتماعی بر رابطه تردید حرفه ای حسابرس و ارزیابی ریسک تقلب، از روش آمار استنباطی است. داده های پژوهش از طریق پرسشنامه، جمع آوری شده و با استفاده از معادلات ساختاری به کمک نرم افزار آموس، مورد تحلیل قرار گرفته است. یافته ها: نتایج این مطالعه نشان می دهد که از میان شش مشخصه تردید حرفه ای، تنها دو عامل ذهن پرسشگر و وقفه در قضاوت بر ارزیابی ریسک تقلب معنا دار هستند. مهارت ارتباطی با سه شاخص تردید حرفه ای در ارزیابی ریسک تقلب، یعنی جستجوی دانش، وقفه در قضاوت و اعتماد به نفس اثر مداخله گری مثبت و معنا دار دارد. تضعیف اجتماعی بر سه شاخص تردید حرفه ای در ارزیابی ریسک تقلب، یعنی ذهن پرسشگر، وقفه در قضاوت و اعتماد به نفس اثر مداخله گری منفی و معنا دار دارد. نتیجه گیری: از آنجایی که ویژگی های رفتاری و اخلاقی حسابرسان در به کارگیری تردید حرفه ای و ارزیابی ریسک تقلب مؤثر است، توجه هر چه بیشتر به ابعاد رفتاری و اخلاقی آنها در محیط کار حسابرسی حائز اهمیت است.

 مدیریت تعارض در رابطه بین تعارض و عملکرد حسابرس نقش مهمی دارد. هدف از مطالعه حاضر نقش مدیریت تعارض بین تعارض درک شده و عملکرد حسابرس از ارزیابی ریسک تقلب است.  نمونه نهایی آماری این پژوهش شامل 283 نفر از حسابرسان شاغل در موسسات حسابرسی است. روش گردآوری داده ها پیمایشی در قالب پرسشنامه بوده و به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از مدل معادلات ساختاری استفاده شده است. شواهد این پژوهش نشان می دهد که نه تنها فرض تعدیل گری سبک های مدیریت تعارض حسابرس در رابطه بین تعارض درک شده و عملیات ارزیابی ریسک تقلب را نمی توان رد کرد، بلکه فرض تاثیر تعارض بر عملکرد حسابرس نیز مورد تائید قرار گرفت. نتایج حاصل از بررسی ها حاکی از آن است که حسابرسان با انتخاب روش های مدیریت تعارض می توانند تعارض فی ما بین را کنترل نموده و در ارزشیابی ریسک تقلب بکار گیرند. افزون براین، ارزیابی ریسک تقلب توسط تعارض درک شده حسابرس تاثیر می پذیرد.

یکی از بنیان های سازوکار بازارها، وجود اطمینان بین معامله گران است و تقلب سبب آسیب به اطمینان موجود می شود؛ بنابراین، اثر زیان بار تقلب بر جامعه و شرکت ها بر کسی پوشیده نیست. هرگاه تقلب رخ می دهد، جامعه از حسابرسان انتظار دارد که تقلب رخ داده را کشف و گزارش نماید. به همین جهت نقش حسابرسان برای مقابله با تقلب اهمیتی دوچندان یافته است. حسابرسان جهت کشف تقلب، نیازمند آن هستند که وظیفه ارزیابی ریسک تقلب را باکیفیت بالا انجام داده تا حوزه های پر ریسک را مشخص و منابع حسابرسی را به حوزه های یادشده اختصاص دهند. در همین راستا، به علت کمبود پژوهش های انجام شده در این حوزه محققان را بر آن داشت تا در این پژوهش دست به شناسایی عوامل اثرگذار بر ارزیابی ریسک تقلب با استفاده از روش تحلیل تم بزنند. در پژوهش حاضر، تعداد 16 نفر از خبرگان حرفه حسابرسی از طریق نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی در اردیبهشت و خرداد ماه سال 1398 انتخاب شدند و مورد مصاحبه قرار گرفتند. یافته های حاصل از مصاحبه ها به صورت کد استخراج گردید و الگویی متناسب با شرایط ایران در جهت انجام ارزیابی اثربخش تر ریسک تقلب ارائه شد. در این مدل، مجموع عوامل اثرگذار بر وظیفه مذکور در سه دسته کلی عوامل فردی، عوامل ناشی از محیط کلان و عوامل ناشی از محیط خرد دسته بندی شدند. هر یک از این دسته ها شامل عوامل جزئی تری بوده و ارتباط و اثرگذاری متقابل هر یک از دسته های استخراج شده به تصویر کشیده شده است. در انتها هر یک از ارکان موثر در وظیفه ارزیابی ریسک تقلب از جمله جامعه حسابداران رسمی، موسسه حسابرسی، شرکت تحت حسابرسی، حسابرسان، دولت و ... می توانند از طریق پیشنهادهای ارائه شده توسط خبرگان گام موثرتری در ارزیابی ریسک تقلب بردارند.

موضوع و هدف مقاله: یکی از مهم ترین ارزیابی های حسابرسان، ارزیابی ریسک تقلب است. برای ارزیابی بهتر باید از تردید حرفه-ای استفاده کنند. یادگیری سازمانی می تواند تردید حرفه ای و ارزیابی ریسک تقلب را تغییر دهد. هدف این پژوهش بررسی تاثیر یادگیری سازمانی بر تردید حرفه ای و ارزیابی ریسک تقلب است. روش تحقیق: پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از لحاظ گردآوری داده ها، پیمایشی می باشد. جامعه آماری حسابرسان شاغل در سازمان حسابرسی بوده و تعداد نمونه با روش تحلیل توان 186 نفر در بازه زمانی سال 1399 تعیین و داده ها با روش معادلات ساختاری تجزیه و تحلیل شدند. یافته های تحقیق: یادگیری سازمانی بر تردید حرفه ای و ارزیابی ریسک تقلب اثر مثبت دارد. همچنین تاثیر تجربه و عضویت جامعه حسابداران رسمی بر رابطه بین یادگیری سازمانی و تردید حرفه ای مثبت و معنی دار است. نتیجه گیری، اصالت و افزودن آن به دانش: نتایج این پژوهش، می تواند ضمن توسعه ادبیات نظری پژوهش های مرتبط با تردید حرفه ای و ارزیابی ریسک تقلب، نقش یادگیری سازمانی را در بین حسابرسان سازمان حسابرسی آشکار نماید. این امر حسابرسان را در ارزیابی هر چه دقیق تر ریسک تقلب یاری نموده و کیفیت حسابرسی را بهبود می بخشد.

در پی ابعاد گوناگون شخصیت و تاثیر آن بر حوزه های متنوع سازمان، و بروز تعارض مسئله اصلی این مقاله شکل می گیرد. در این راستا، سازه های تاریک شخصیت به عنوان نقطه کانونی و ارتباط مستقیم آنها با ارزیابی عملکرد حسابرس از ریسک تقلب و همچنین از طریق میانجی گری تعارض درک شده در میان 283 نفر از حسابرسان عضو جامعه حسابداران رسمی موسسات خصوصی حسابرسی و سازمان حسابرسی مورد پژوهش قرار گرفته است. به منظور بررسی سه گانه های تاریک، پرسشنامه جونز و پائولس (2014)، برای سنجش تعارض، پرسشنامه جین(1995) و به منظور ارزیابی عملکرد حسابرس از ریسک تقلب از پرسشنامه الیزابت و رابرت(2005)  استفاده شده است. پس از تجزیه و تحلیل آماری داده ها با استفاده از مدل معادلات ساختاری و نرم افزار اسمارت پی ال اس-3 نتایج نشان دادند که ماکیاولیسم و خودشیفتگی حسابرس بر عملکرد وی از ارزیابی ریسک تقلب تاثیرگذار هستند، لیکن جامعه ستیزی بر عملکرد حسابرس تاثیرگذار نیست. افزون بر این، ویژگی های شخصیت ماکیاولیسم و خودشیفته حسابرس به واسطه تعارض درک شده بر ارزیابی ریسک تقلب اثرگذار نیستند، لیکن با میانجی گری تعارض فاکتور تاریک جامعه ستیزی بر عملکرد حسابرس از ارزیابی ریسک تقلب تاثیرگذار است. بنابراین مثلث تاریک شخصیت حسابرسان در انجام فعالیت های مرتبط با ارزیابی ریسک تقلب نتایج گوناگونی را به همراه می آورد.