افشای سرمایه فکری

هدف از این پژوهش بررسی رابطه ی برخی ساز وکارهای نظام راهبری شرکتی و میزان افشای سرمایه فکری در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1387-1389 می باشد.در این راستا تاثیر برخی شاخص های نظام راهبری شرکتی (اندازه هیات مدیره ،ترکیب هیات مدیره،یکسان بودن مدیرعامل ورئیس هیات مدیره و وجود بخش حسابرسی داخلی ) برمیزان افشای سرمایه فکری (سرمایه انسانی ،سرمایه ساختاری و سرمایه رابطه ای )، برای 120 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران به روش رگرسیون پانل دیتای پواسن بررسی شد.نتایج نشان داد بین تعداد مدیران ومیزان افشای سرمایه فکری رابطه ی معنادار منفی وجود ندارد (رابطه ی معنادار وجود ندارد)؛ بین درصد اعضای غیر موظف و میزان افشای سرمایه فکری رابطه معنادار مثبت وجود دارد؛ بین یکسان بودن مدیرعامل و رئیس هیات مدیره و میزان افشای سرمایه فکری رابطه ی معنادار منفی وجود دارد و بین وجود بخش حسابرسی داخلی و میزان افشای سرمایه فکری رابطه ی معنادار مثبت وجود ندارد(رابطه ی معناداری وجود ندارد).

سرمایه فکری یکی از منابع ضروری برای موفقیت شرکت در اقتصاد مبتنی بر دانش می باشد. امروزه بین ارزش دفتری و ارزش بازار شرکت ها تفاوت زیادی وجود دارد که به این تفاوت، فاصله توضیح داده نشده، گفته می شود. در صورتی که سرمایه گذار به اطلاعاتی دسترسی داشته باشد که فاصله بین ارزش دفتری و ارزش بازار را تشریح نماید، این امر می تواند منجر به تصمیمات اقتصادی بهتر شود. افشای اطلاعات مرتبط با اجزای سرمایه فکری در گزارش های مالی تا حدودی می تواند این فاصله را توجیه نماید. هدف این پژوهش بررسی میزان افشای اطلاعات سرمایه فکری و ارتباط آن با نوع صنعت شرکت می باشد. به منظور تعیین میزان افشای اطلاعات سرمایه فکری از روش تحلیل محتوا و هچنین برای بررسی رابطه بین میزان افشای اطلاعات و نوع صنعت از آزمون کروسکال والیس استفاده شده است. نمونه آماری پژوهش شامل 50 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران برای دو سال متوالی 1387 و 1388 است. نتایح حاصل از آزمون فرضیه ها نشان می دهد که در سال 87 ، سرمایه خارجی و در سال 88، سرمایه انسانی بیشترین میزان افشا را داشته اند و رابطه معناداری بین میزان افشای اطلاعات سرمایه فکری و نوع صنعت شرکت وجود دارد.

اﻣﺮوزه در دﻧیﺎ، اﻓﺸﺎی ﺳﺮﻣﺎیﻪ ﻓکﺮی ﺷﺮکﺖﻫﺎ ﺗﻮﺟﻪ زیﺎدی را ﺑﻪ ﺧﻮد ﺟﻠﺐ کﺮده اﺳﺖ، زیﺮا ﺣﺮکﺖ اﻗﺘﺼﺎد در دﻧیﺎ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ اﻗﺘﺼﺎد داﻧﺶ ﻣﺤﻮر ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ. ﭼﻨیﻦ ﺷﺮایﻄﻰ ﺑﺮای ﺷﺮکﺖ ﻫﺎ ارزش اﻓﺰوده ایﺠﺎد ﻣﻰ کﻨﺪ و ﻣﻮﺟﺐ ﻣﻰ ﺷﻮد کﻪ ﺗﻤﺎیﻞ آنها ﺑﻪ ﺳﻤﺖ دارایﻰ ﻫﺎی ﻧﺎﻣﺸﻬﻮد کﺸیﺪه ﺷﻮد و ﺑﺎ اﻓﺸﺎی ﺻﺤیﺢ دارایﻰ ﻫﺎی ﻧﺎﻣﺸﻬﻮد از ﺟﻤﻠﻪ ﺳﺮﻣﺎیﻪ ﻓکﺮی، ارزش واﻗﻌﻰ ﺷﺮکﺖ ﻫﺎ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻰ ﺷﻮد. در این پژوهش در قالب چهار فرضیه به بررسی رابطه سودآوری بر افشای سرمایه فکری انسانی، سرمایه فکری ساختاری، سرمایه فکری ارتباطی و در پایان بر افشای سرمایه فکری پرداخته می شود. مولفه های افشای سرمایه فکری شامل 61 مولفه از قبیل 22 مولفه افشای سرمایه انسانی، 18 مولفه افشای سرمایه ساختاری و 21 مولفه افشای سرمایه ارتباطی می باشد. در این پژوهش به روش تحلیل محتوا به گزارشهای هیئت مدیره شرکت ها مراجعه و اقدام به امتیازدهی بر مبنای صفر و یک به هر کدام از مولفه ها پرداخته شد. ابزارهای مورد استفاده جهت گردآوری داده ها نیز شامل مشاهده، آزمون های آماری، بانک های اطلاعاتی، نرم افزار ایویوز و نرم افزار اکسل می باشد. قلمرو مکانی پژوهش شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و قلمرو زمانی پژوهش مدت 5 سال در بازه زمانی 1393 الی 1397 برای تعداد 78 شرکت خواهد بود. یافته های به دست آمده از این تحقیق به پذیرش و رابطه معناداری همه فرضیه ها به جزء فرضیه دوم (عدم رابطه معنادار سودآوری بر افشای سرمایه فکری ساختاری) منجر گردید.

در سال های اخیر ورود زنان در عرصه های مختلف اجتماعی گسترش روزافزونی داشته است. حضور زنان در فعالیت های اجتماعی و در کنار مردان این تصور را ایجاد می کند که کدام یک می تواند نقش و مسؤولیت های خود را در زمینه های مختلف بهتر از دیگری ایفا کند. حرفه حسابداری نیز از این قاعده مستثنی نبوده به طوری که می توان گفت ورود زنان به این حرفه نیز افزایش چشم گیری داشته است و بالطبع عامل جنسیت و تأثیر آن در موضوعات مختلف حسابداری موردتوجه بسیاری از محققین حسابداری قرارگرفته است. با توجه به مسؤولیت خطیر حسابداران و پاسخگویی آنان در برابر اقشار مختلف جامعه میزان رعایت اخلاق حرفه ای از سوی حسابداران ازجمله موضوعاتی است که قابل بررسی و تعمق است. با توجه به افزایش تعداد فارغ التحصیلان زن حسابداری در مقاطع مختلف تحصیلی به ویژه تحصیلات تکمیلی و علاقه زنان به حضور در نقش های اجتماعی، نیاز به شغل هایی متناسب با سطح تحصیلات آنان ضروری می باشد. باوجود توانایی های بالقوه زنان در رشته حسابداری، بسیاری از این توانایی ها به دلایل مختلف در محیط های کاری به فعلیت نرسیده و زنان نتوانسته اند جایگاه شایسته ای در حرفه پیدا نمایند. بدین منظور برای اجرای این تحقیق، 130 شرکت برای دوره زمانی 1392 تا 1396 انتخاب شدند و از رویکرد داده های ترکیبی برای آزمون فرضیه های تحقیق استفاده گردید. نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد که رابطه مثبت و معناداری بین جنسیت مدیریت و افشای اجزای مختلف سرمایه فکری وجود دارد.

سرمایه فکری یکی از ارزشمندترین دارایی های سازمان ها است. با وجود مطالعات متعدد درخصوص سرمایه فکری و تأثیرات آن از جنبه های گوناگون، افشای سرمایه فکری، حلقه ای مفقوده در این حوزه از مطالعات حسابداری است. این پژوهش تلاش می کند ضمن پرکردن این شکاف، بستری را برای ایجاد و گسترش این دارایی ارزشمند فراهم آورد. بدین منظور، پژوهش پیش رو به بررسی عوامل مؤثر بر افشای سرمایه فکری می پردازد. نتایج بررسی 63 شرکت (189 سال شرکت) طی بازه زمانی 1389 تا 1391 بیانگر آن است که فرصت رشد و عمر شرکت، رابطه مثبت و معنادار و سودآوری و اهرم مالی، رابطه منفی و معناداری با افشای سرمایه فکری دارد. همچنین مطالعه اجزای سرمایه فکری، مشخص کرد که رابطه منفی و معناداری بین سودآوری، فرصت رشد و عمر شرکت با افشای سرمایه انسانی وجود دارد. درخصوص افشای سرمایه مشتری و سرمایه ساختاری نیز، نتایج مبین وجود رابطه مثبت و معنادار بین فرصت رشد و عمر شرکت و رابطه منفی و معنادار بین اهرم مالی و افشای سرمایه مشتری و سرمایه ساختاری است.

هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر افشای مدیریت ریسک سازمانی و افشای سرمایه فکری بر ارزش شرکت در شرکت-های پذیرفته شده در سازمان بورس اوراق بهادار تهران می باشد. اطلاعات اخذ شده در رابطه با متغیرهای تحقیق وارد صفحه گسترده اکسل شده و سپس با استفاده از نرم افزار ایویوز تحلیل شدند. جامعة آماری این پژوهش به روش حذف سیستماتیک از میان 149 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، طی دورة زمانی 1392 تا 1399 می باشد. نتایج فرضیه اول نشان داد که افشای مدیریت ریسک سازمانی بر ارزش شرکت تاثیر مثبت و معناداری دارد. نتایج فرضیه دوم نشان داد که افشای سرمایه فکری بر ارزش شرکت تاثیر مثبت و معناداری دارد. بر مبنای نتایج عنوان شده و همچنین تحلیل و تببین بیشتر پژوهشگر می توان بیان نمود که افشای مدیریت ریسک می تواند بر ارزش شرکت تاثیر بگذارد زیرا اطلاعات ریسک، مانند ریسک عملیاتی و مالی که توسط بخش مالی شرکت ها افشا می شود، مورد نیاز سرمایه گذاران در بازار فعلی می باشد. همچنین به نظر پژوهشگر، افشای مدیریت ریسک نشان دهنده آمادگی شرکت برای رویارویی و مدیریت ریسک های موجود است. از سوی دیگر، به منظور تاثیرگذاری مناسب و کاملِ سرمایه فکری بر ارزش شرکت های پذیرفته شده در بورس ایران، شرکت های مورد بررسی باید از منابع فکری، سرمایه انسانی و ساختار سرمایه ای خود به خوبی و به شکل درست و بهینه به منظور بهبود عملکرد شرکت استفاده کنند و چنانچه این مهم روی دهد، خواهند توانست به صورت مطلوب، سرمایه گذاران را برای سرمایه گذاری و افزایش ارزش شرکت جذب کنند؛ سرمایه فکری متعلق به شرکت مطمئناً تعهد بالاتری را در رابطه با اعتماد سهامداران در مورد پایداری شرکت فراهم خواهد نمود.