ساختاری

گویش ولاتی، از زمره گویش های دیرین و مرکزی ایران است که در بخش هایی از استان اصفهان بدان تکلم می شود. این گویش به دلیل کم توجهی نسل نوین نسبت به آن و نیز کم کوشی پژوهشگران در زمینه انجام پژوهش های مرتبط با آن همانند بسیاری از گویش های ایرانی در معرض خطر نابودی و فراموشی قراردارد. پژوهش پیش رو، رویکردی تطبیقی دارد. شیوه آن توصیفی- تحلیلی است و با استفاده از منابع کتابخانه ای صورت می گیرد. از این رو در این پژوهش، 1821 واژه گویش ولاتیِ بخشِ جرقویه (گرکویه) علیا واقع در جنوب شرقی شهرستان اصفهان با واژگان زبان پهلوی از نظر معنایی و ساختاری مقایسه شده است تا بدین طریق پیوند واژگانی این گویش با زبان پهلوی مشخص و اثبات گردد. دستاورد پژوهش نشانگر این است که بخش قابل توجهی از واژگان گویش ولاتی در معنا و ساختار با واژگان زبان پهلوی اشتراک و تشابه دارند. از میان این واژه ها50 واژه با واژگان معادل خود در زبان پهلوی معنا و ساختاری کاملاً مشابه دارند. 430 واژه با واژگان معادل خود در زبان پهلوی معنایی کاملاً مشابه و اندک تفاوتی در ساختار دارند و 15 واژه با واژگان معادل خود در زبان پهلوی اندک تفاوتی در معنا و ساختار دارند. بیشترین تعداد واژگان مشترک و مشابه گویش ولاتی و زبان پهلوی به گیاهان، میوه ها و خوراکی ها و کم ترین تعداد آن نیز؛ به آفت ها، بیماری ها و واژه های وابسته آن اختصاص دارد.