رفتارهای اطلاعاتی

هدف: رفتار اطلاعاتی، فرایندی تعاملی است که در آن اغلب افراد پس از احساس نیاز اطلاعاتی برای ارضای آن اقداماتی صورت میدهند. در مفهوم جدید، استفاده کننده از اطلاعات صرفاً به عنوان کاربر، جستجوگر و یا مصرف کننده تلقی نمی شود؛ بلکه انسانی در نظر گرفته می شود که در چارچوب جامعه شناسی، روانشناسی، معرفت شناختی و فیزیکی ویژه ای به جستجوی اطلاعات مبادرت می کند. این مقاله به بررسی نظریه شناخت اجتماعی و اهمیت به کارگیری آن به ویژه در رفتار اطلاعاتی می پردازد. روش: روش این پژوهش توصیفی- تحلیلی است و گرد آوری مطالب آن از طریق مرور منابع می باشد. یافته ها: حاصل تحلیل ها نشان داد که فعالیت های اطلاعاتی بدون توجه به محیط و رفتار کاربر نمی تواند به روشنی درک شود. رفتار، محیط، و افراد (و باورهایشان) باهم تعامل می کنند و این کنش متقابل سه جانبه باید فهمیده شود تا اینکه کارکرد و رفتار اطلاعاتی فرد به خوبی درک گردد. این رویکرد، امکان بررسی و تحلیل جامع و منطبق بر عوامل اجتماعی و فردی رفتار اطلاعاتی یک جامعه را فراهم خواهد کرد؛ و در نتیجه راهگشای بهبود و توسعه نظام اطلاعاتی و بهرهوری در جستجوی اطلاعات می شود.

هدف:هدف پژوهش تعیین تأثیر ابعاد فرهنگ اطلاعاتی سازمانی بر گرایش به اشتراک دانش کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز است. روش پژوهش: پژوهش از نوع کاربردی است و به دنبال استفاده از اطلاعات واقعی و روش های مختلف آماری برای آزمون فرضیه ها، با روش پیمایشی تحلیل انجام شد. جامعه پژوهش کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز به تعداد 380 نفر بودند که با استفاده از جدول تعیین حجم نمونه کرجسی و مورگان حجم نمونه به تعداد 181 نفر به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب گردید. داده های پژوهش با توزیع پرسشنامه محقق ساخته 55 پرسشی بر اساس مطالعه چو و دیگران (2006)، چو (2013) و هاوسمن، ویلیامز، هاردی و شوبرت، 2014 و ویک، ناگانو و پاپادیوک (2015) برای فرهنگ اطلاعاتی سازمانی و لی، لی و کانگ (2005) و همتی (1389) برای گرایش به اشتراک دانش بین اعضای نمونه، پس از تأیید روایی و پایایی (9/0=α) گردآوری شد. سپس داده ها وارد نرم افزار نسخه 21  SPSS شد و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج آزمون تی تک نمونه ای نشان داد که وضعیت دو بعد مدیریت اطلاعات و ارزش ها و هنجارهای اطلاعاتی کمتر از حد متوسط است و بر اساس طیف نانلی (سنجش مطلوبیت) وضعیت نامطلوبی دارد. این در حالی است که سایر ابعاد، بالاتر از حد متوسط و در سطح نسبتاً مطلوبی قرار داشتند. همچنین نتیجه آزمون فرضیه با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون سلسله مراتبی نشان داد که فرهنگ اطلاعاتی سازمانی تأثیر مثبت و معنی داری (660 = r و 05/0 > P-Value) بر گرایش کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز به اشتراک دانش دارد. نتیجه گیری: فرهنگ اطلاعاتی سازمانی، انگاره ای حاکم بر فضای اطلاعاتی سازمان و دربرگیرنده ارز ش ها، هنجارها، نیازها و رفتارهای اطلاعاتی است که بر اساس یافته های پژوهش 2/43 درصد توانایی پیش بین گرایش کارکنان به اشتراک دانش را دارد.