اسکاس موس

هدف: این پژوهش با هدف استخراج مدلی بهینه برای پیاده‌سازی، مدیریت و انتشار اصطلاحنامه عمومی اداری ایران بر پایه استانداردهای وب معنایی (SKOS/RDF) و با استفاده از نرم‌افزارهای منبع‌باز انجام شد. روش پژوهش: این پژوهش با روش اقدام‌پژوهی و در چارچوب مدل سه‌مرحله‌ای لوین (برنامه‌ریزی، اجرا و ارزیابی) انجام شد. جامعه پژوهش، داده‌های اصطلاحنامه عمومی اداری ایران است. در مرحله برنامه‌ریزی، وضعیت اولیه داده‌های اصطلاحنامه بررسی و سه مدل برای آماده‌سازی داده‌ها شناسایی و ارزیابی شد. پس از تحلیل این مدل‌ها، الگوی اکسل سازگار با اسکاس‌پلی تدوین گردید. در مرحله اجرا، داده‌ها در صفحه‌گسترده سازمان‌دهی و به فرمت آر.دی.اف. تبدیل شدند. برای اعتبارسنجی داده‌ها، قواعد اسکاس‌پلی بررسی و خطاهای شناسایی‌شده اصلاح شد. در ادامه، اصطلاحنامه در وُک‌بِنچ بارگذاری و پس از پردازش‌های لازم، در قالب ترتل استخراج گردید. یافته‌ها: یافته‌های پژوهش منجر به ارائه مدل شش‌مرحله‌ای برای مدیریت و انتشار اصطلاحنامه عمومی اداری ایران شد. این مدل شامل (1) آماده‌سازی داده‌ها (۲) تبدیل دادگان اصطلاحنامه به آر.دی.اف. (۳) انتقال دادگان آر.دی.اف. به وُک‌بِنچ (۴) سریال‌سازی دادگان اصطلاحنامه در قالب ترتل (۵) انتشار دادگان اصطلاحنامه در اسکاسموس و (۶) ارائه خدمات دسترسی و بازیابی است. نتایج نشان داد که اصطلاحنامه شامل ۵۶۴ مفهوم، ۵ مجموعه اصلی و ۱۸ اصطلاحنامه خرد بوده و 3136 سه‌تایی و چگالی سه‌تایی ۵.۵۶ به ازای هر مفهوم دارد. همچنین، برای دسترسی به داده‌ها، سه روش اصلی شامل (۱) مرور از طریق سامانه تحت وب (۲) استفاده از رابط برنامه‌نویسی کاربردی (رِست) و (۳) اجرای پرس‌وجوهای معنایی از طریق اسپارکیول پیاده‌سازی شد. علاوه بر این، قالب‌های استاندارد آر.دی.اف.، ترتل، ان.تی. و ان.کیو. برای دریافت و بهره‌گیری در سایر سامانه‌ها ارائه شد. نتیجه‌گیری: مدل ارائه ‌شده، یک رویکرد فرآیندی و جامع است که قابلیت تعمیم به سایر اصطلاحنامه‌ها را نیز دارد. نتایج نشان داد که میانگین چگالی سه‌تایی‌های آر.دی.اف. در این اصطلاحنامه ۵.۵۶ است که سطح مناسبی از ارتباطات مفهومی را نشان می‌دهد و در بهبود جستجوهای معنایی و بازیابی اطلاعات در وب معنایی مؤثر است. علاوه بر این، ساختار سلسله‌مراتبی، تخصیص شناسه‌های یکتای جهان) و حل مشکلات فنی مرتبط با زبان فارسی، دقت و کارایی این اصطلاحنامه را در مقایسه با نمونه‌های مشابه افزایش داده است. همچنین، ارائه قالب‌های متنوع داده آر.دی.اف.، ترتل، فرمت اِن.تی.، اِن.کیو. و دسترسی از طریق رابط برنامه‌نویسی رِست ای‌پی‌آی و اسپارکیوال، استفاده از این داده‌ها را در سامانه‌های مدیریت دانش تسهیل می‌کند. یکی از کاربردهای کلیدی این پژوهش، استقرار اصطلاحنامه در سامانه‌های اتوماسیون اداری کشور است که امکان تعامل و استانداردسازی تدریجی اصطلاحات را برای نهادهای دولتی فراهم می‌کند. این پژوهش نشان داد که به ‌کارگیری استانداردهای وب معنایی و ابزارهای منبع‌باز، یک مدل پایدار و عملیاتی برای مدیریت و انتشار اصطلاحنامه‌های ملی ارائه می‌کند و می‌تواند الگویی برای سایر پروژه‌های ملی در این حوزه باشد.