ارزیابی و نقد تساوی انگاری جایگاه فقهی حقوقی زن و مرد در آیات قرآن
حوزههای تخصصی:
این مقاله به بررسی جایگاه فقهی-حقوقی زن و مرد در آیات قرآن پرداخته و با نگاهی تطبیقی به وضعیت زن در تمدن های پیشین (حجاز، یونان، روم، هند، ایران) و جوامع غربی معاصر، تفاوت های بنیادین نگرش اسلام را با دیگر مکاتب تبیین می کند. نویسنده با رویکرد توصیفی تحلیلی و استناد به آیات قرآن و روایات، اثبات می کند که اسلام زن را نه به عنوان ابزار یا موجودی فرودست بلکه به عنوان موجودی دوبعدی (جسمانی و روحانی) با حقوق مساوی در عرصه های عبادی، اخلاقی و اخروی می نگرد و شبهات مطرح شده در برخی مقالات و گفتگوها مانند «قوامیت مرد، مشورت با زن، ارثیه زنان، عده وفات و تعدد زوجات» به جهت یک جانبه نگریستن به آیات و روایات بوده و هیچ کدام با اصل برابری زن و مرد منافات ندارد. علاوه اینکه توجه بیشتر به جنس مرد در این مفاهیم به معنای برتری ذاتی وی نیست بلکه ناشی از تقسیم وظایف طبیعی و مسئولیت های مالی مرد در خانواده و نیازهای فردی و اجتماعی هر دو است. نمونه هایی مانند خطاب مستقیم خداوند به زنان (حضرت مریم و مادر موسی) و تأکید بر تساوی در پاداش اخروی (غافر/40) و معیار تقوا برای برتری انسان ها در (حجرات/13) و تصریح به عدم برتری هیچ کدام از زن و مرد بر دیگری و نهی از مطالبه وظایف هم دیگر (نساء/32) به عنوان ادله محکم این برابری و عدم تمایز مگر به تقوا ارائه شده اند.