باززنده سازی منظر رودخانه شهری

امروزه فشارهای فزاینده شهرنشینی و تنوع ترجیحات اجتماعی باعث از بین رفتن آرامش انسان و گسست پیوند انسان و طبیعت شده است. یکی از راه های پیوند مجدد انسان با طبیعت، توجه هر چه بیشتر به فضاهای سبز و آبی (رودخانه ها، نهرها و فضاهای سبز) با کمک راهکارهای برنامه ریزی شده معماری و شهرسازی است. ازاین رو این مطالعه باهدف مشخص کردن رابطه طبیعت (دید و دسترسی به طبیعت) و سلامت روان شهروندان سنندجی و ارائه راهکار با استفاده ازنظریه های ART و SRT جهت باززنده سازی منظر حاشیه رودخانه قشلاق انجام شده است. تحقیق حاضر با توجه به نوع هدف کاربردی و به شیوه کمی- کیفی است. با توجه به اهداف پژوهش ۲۵۴ پرسش نامه شامل مقیاس های زمان تماس، فرکانس بازدید، فرم کوتاه مقیاس سلامتی روان (WHO-5)، در دو بازه زمانی براساس نمونه گیری جامعه در دسترس، بین جامعه هدف توزیع شد. علاوه بر پرسش نامه از مصاحبه ساختاریافته برای اثبات نتایج حاصل از پرسش نامه و اشاره به معضلات منظر رودخانه قشلاق استفاده شد. به منظور تجزیه وتحلیل داده ها با توجه به نوع متغیرها در نرم افزار Spss نسخه 27 از آزمون های آماری بهره گرفته شد. نتایج این پژوهش رابطه معنادار اما معکوسی را بین زمان تماس/ فراوانی بازدید و مقیاس سلامتی روان نشان داد و مواردی از قبیل کمبود امکانات رفاهی- خدماتی، معضلات زیست محیطی و عدم دسترسی به مناظر حاشیه رودخانه ازجمله پرتکرارترین دلایل آن برشمرده شد. بااین حال، رابطه سلامتی روان با دید به طبیعت و دسترسی به طبیعت، معنادار و مثبت بود. درنهایت یافته های این پژوهش دستورالعمل های اقدامی جهت باززنده سازی مناظر حاشیه رودخانه با استفاده از دو نظریه ART و SRT ارائه می دهد.