تلفیق مدل ANP و شاخص آنتروپی شانون در برآورد عوامل مؤثر در وقوع و پهنه بندی خطرزمین لغزش (مطالعه ی موردی: حوضه ی فاروب رومان نیشابور)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات جغرافیایی مناطق خشک دوره ۶ زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲۲
89 - 103
حوزه های تخصصی:
ناپایداری های دامنه ای و بالأخص زمین لغزش ها مخاطرات مهمی برای فعالیت های انسانی هستند که اغلب سبب از دست رفتن منابع اقتصادی، اموال و تأسیسات می شوند. در سال های اخیر عوامل انسانی و طبیعی باعث تشدید خسارت های ناشی از زمین لغزش ها شده است. یکی از راه های کاهش خسارات ناشی از زمین لغزش ها دوری از مناطق خطر است. بدین منظور، لازم است نقشه ی پهنه بندی خطر زمین لغزش برای این مناطق تهیه گردد. هدف این پژوهش، شناسایی عوامل مؤثر در وقوع زمین لغزش های حوضه ی فاروب رومان شهرستان نیشابور و ارزیابی مناطق دارای خطر زمین لغزش برای آماده سازی نقشه ی پهنه بندی خطر زمین لغزش با استفاده از تلفیق دو مدلANP و شاخص آنتروپی شانون است. در این پژوهش، ابتدا لایه های اطلاعاتی ده پارامتر مؤثر در وقوع زمین لغزش شامل: ارتفاع، بارش، شیب، جهت شیب، زمین شناسی، کاربری اراضی، تراکم پوشش گیاهی، فاصله از رودخانه، فاصله از گسل و فاصله از جاده تهیه گردید. سپس با استفاده از تجربیات دیگر محققان و نظرات کارشناسی، وزن زیرمعیارها در مدل ANP < /span> تعیین گردید. یکی از مهم ترین ویژگی های این مدل تعدیل نظرات کارشناسی است. درنهایت، با استناد به نقشه ی پراکنش لغزش ها و مدل آنتروپی، نقشه ی نهایی خطر زمین لغزش برای حوضه ی مورد نظر تهیه گردید. عامل فاصله از آبراهه و بالأخص فواصل 150-0 متری از آن به عنوان مؤثرترین عامل و پس از آن عوامل شیب و بارش از مهم ترین عوامل تأثیرگذار بر وقوع زمین لغزش در حوضه ی مطالعاتی شناسایی گردید. ارزیابی نقشه ی پهنه بندی زمین لغزش با استفاده از روش SCAI حاکی از دقت مناسب در تشخیص مناطق خطر است. لذا می توان نقشه ی خطر تهیه شده را در کارهای عمرانی و برنامه ریزی های محیطی همواره مدنظر قرار داده و از ساخت و ساز و تغییر کاربری در مناطق با خطر زیاد اجتناب نمود.