آینده نگری فناوری

پدیده هزاره سوم که دستاوردهای مهم هزاره دوم IT، MT و BT بدون بهره گیری از آن دچار اختلال خواهد شد، نانو تکنولوژی یا به عبارت دیگر، علوم و فنون از دیدگاه نانو است. به همین سبب، فرهیختگان کلیه علوم فنی و نظری این پدیده را مساوی آینده با محور آینده دانسته اند. Nano - Technology & Science=Future طیعت سیستم ها را در مقیاس اتمی کنترل می کند، دقت و کنترل به این معنا که هر جزئی در مکان خاص خود قرار می گیرد و ساختار متشکل از این اجزا خواص ویژه خود را خواهند داشت. پدیده حاضر سعی در دستیابی به اجزای ساختاری بنیادی دارد تا بتواند خواص مورد نظر را در مواد ایجاد کند یا تغییراتی را در جهت بهینه سازی در آنها به وجود آورد. فناوری های بشر تا کنون از این مقیاس دقت و کنترل دور بوده است. تغییر در مقیاس دقت، کنترل و ساخت باعث تغییراتی در نحوه طراحی سیستم ها خواهد شد. نگاهی دوباره به کلیه زمینه های علمی موجود، انقلاب جهانی بزرگی در صنعت و حیات بشر به وجود خواهد آورد. از آنجایی که علوم و فناور نانو یک زمینه فرا رشته ای و فرابخشی است و علاوه بر علوم تجربی، علوم نظری و انسانی را نیز در بر می کیرد، در تحقیق حاضر پس از معرفی این پدیده و کاربردهای آن در کلیه زمینه های مختلف موجود و زمینه هایی که کاربردهای آن هنوز در مرحله بحث و بررسی است، کربن، کربن نانو فایبر ز و کربن نانو تیوب ها و طیف وسیع کاربردهای آنها مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است.

هدف از مطالعات آینده نگری فناوری در کشور ژاپن ارائه و تجزیه و تحلیل اطلاعات اساسی مورد نیاز دولت در امر سیاستگذاری علم و فناوری، مدیریت پژوهش و توسعه، برنامه ریزی آموزش عالی در دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی، بنگاههای اقتصادی و... است. تحقق مطالعات آینده نگری فناوری با ویژگیهای سازمانهای دولتی که با مقولات علم و فناوری سر وکار دارند و همچنین، با عوامل مختلف اقتصادی اجتماعی جاری در زمان اجرای برنامه، ارتباط تفکیک ناپذیری دارند. در نتیجه کشمکش ها و مباحثات طولانی که در اواسط دهه 1990 به دلیل بروز رکود اقتصادی در ژاپن آغاز شد، نظام دولتی را با تغییر و تحولات شدیدی رو به رو ساخت [1]. دولت ژاپن برنامه جامع «سیاستگذاری علم و فناوری در قرن بیست و یکم» را که توسط « شورای علوم ژاپن»، که نهادی وابسته به دفتر نخست وزیری و مشتمل بر نخبگان علمی و دانشمندان برجسته است، به تصویب رساند. در این مقاله با استناد به گزارشهای ارائه شده توسط «مؤسسه ملی سیاستگذاری علم و فناوری» و «وزارت آموزش، فرهنگ، ورزش و علم و فناوری ژاپن» مطالعات آینده نگری و سیاستهای علمی دولت بررسی شده است. در این خصوص، ابتدا ابعاد اساسی نظام علم و فناوری کشور ژاپن و تغییر و تحولات آن از اوایل دهه 1990 میلادی ارائه و سپس، با بررسی مطالعات آینده نگری فناوری، نتایج ششمین (1997) و هفتمین (2001) دوره آینده نگری ژاپن و در نهایت، اولویتهای مورد نظر در توسعه این کشور ارائه شده