تعلق خاطر به دانشگاه

پژوهش حاضر به واکاوی نظام معنایی دانشجویان دوره دکتری دانشگاه شیراز و ادراک آن ها از تعلق به دانشگاه شیراز با رویکرد کیفی پرداخته است. شرکت کنندگان این پژوهش 15 دانشجوی دوره دکتری دانشگاه شیراز در سال تحصیلی 1401-1400 بودند. ابزار جمع آوری داده ها، مصاحبه های عمیق و نیمه ساختار یافته بود. مصاحبه ها تا نیل به اشباع نظری ادامه پیدا کردند. داده های جمع آوری شده با استفاده از روش تحلیل مضامین مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند .فرایند حاصل از کدگذاری و تجزیه وتحلیل داده ها منجر به کشف سه مفهوم اصلی «دانشگاه به مثابه میدانی جهت بازاندیشی کلیشه های ذهنی»، «دانشگاه و اثرگذاری بر ابعاد هیجانی و شناختی فرد» و «دانشگاه شیراز و برجستگی بعد تعلق و هویت مکانی» شد. هر کدام از این مفاهیم از زیرمفهوم های متعددی تشکیل شده اند. درون مایه و تم اصلی پژوهش هم شامل «دانشگاه و تعیین گری هویتی و شناختی» است. با توجه به یافته های پژوهش می توان به این نتیجه رسید که دانشگاه تعیین گری سطح بالایی در شکل گیری نوع هویت، شناخت و تعلق دانشجویان دارد و نقش برجسته آن در جامعه انکارناپذیر است. سه مفهوم این پژوهش حکایت از آن دارند که دانشگاه موجب تغییرات هویتی و شناختی دانشجویان می شود و آن ها با چشم انداز فکری جدیدی آشنا می شوند. این تغییرات هویتی و شناختی در دانشگاه موجب بازاندیشی کلیشه های ذهنی دانشجویان و به چالش کشیدن باورها و اندیشه های ذهنی گذشته می شوند، که بسیاری از آن ها می توانند پیامدهای منفی برای جامعه و دانشگاه داشته باشند.

هدف پژوهش حاضر بررسی احساس تعلق خاطربه دانشگاه در دانشجویان فعال فرهنگی در بحران کرونا بود. در این راستا پژوهش به شیوه ترکیبی همزمان انجام شد. در بخش کمی از روش توصیفی-پیمایشی با روش نمونه گیری در دسترس 200 نفر از دانشجویان فعال فرهنگی بعنوان نمونه بصورت دردسترس انتخاب شدند. برای گرد آوری داده های علمی از پرسشنامه احساس تعلق به دانشگاه ارسلان(2021) استفاده شد. پایایی و روایی مقیاس از روش تحلیلی عاملی و آلفای کرونباخ مورد تایید قرار گرفت. نتایج تحلیل های آماری نشان بخش کمی نشان داد، احساس تعلق خاطر به دانشگاه دردانشجویان فعال فرهنگی از میانگین معیار بطور معنی داری بالاتر بود. در بخش کیفی از روش پژوهش تحلیل محتوای مصاحبه با رویکرد توصیفی تفسیری استفاده گردید، مشارکت کنندگان پژوهش با رویکرد نمونه گیری هدفمند با در نظر گرفتن معیار اشباع نظری، انتخاب شدند. روش گردآوری داده ها، مصاحبه نیمه ساختاریافته بود واعتباریابی داده ها از طریق بازبینی محقق و روش های جمع آوری چندگانه اطلاعات تأیید گردید. برای تحلیل داده ها از روش شبکه تحلیل مضمون، استفاده گردید. نتایج بخش کیفی همراستا با نتایج بخش کمی نشان داد دانشجویان از احساس تعلق برخوردارند.