علی بن محمد کُلینی رازی

علی بن محمد بن ابراهیم بن أبان کُلینی رازی مشهور به «عَلّان کلینی» از راویان امامی عصر غیبت صغری است. از میان رجالیان متقدم، تنها نجاشی شرح حال او را آورده و بر وثاقتش تصریح کرده است. از او که داییِ شیخ کلینی معرفی شده، روایات بسیاری در الکافی نقل شده است. بخش قابل توجهی از این روایات در «کتاب الحُجّه» الکافی است. نظر به اینکه شیخ کلینی روایات کتابش را از منابع مکتوب پیشینی گردآورده، این پرسش مطرح است که منبع مکتوب او در نقل این روایات کدام کتاب بوده است. اهمیت شناسایی این منابع از آن روست که از جمله معیارهای محدثان متقدم، نقل از کتاب های قابل اعتماد بوده است. این مقاله می کوشد تا با گردآوری این روایات و تحلیل آن ها، این فرضیه را ارزیابی کند. شواهد محتوایی و سندی این روایات، نقل آن ها از کتاب أخبار القائم (علیه السلام) علان کلینی را تقویت می کند. محتوای بخش قابل توجهی از این روایات درباره امام زمان (ع) است که با عنوان کتاب وی همسویی کامل دارد.