تطور و تکامل مفهوم ناسیونالیسم در هویت ایرانی؛ از آغاز سده سیزدهم تا شهادت شهید سلیمانی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات ملی سال ۲۴ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۹۳)
109 - 128
حوزه های تخصصی:
ملی گرایی، مفهومی مدرن و برخاسته از تحولات هویتی دنیای غربی است. این لایه ی هویتی جدید به مرور و از سویی همراه با توسعه استعمار دول غربی و از سویی دیگر با توسعه دانش غربی بر هویت کشورهای مستعمره مسلط شد. نظام های سیاسی ضعیف و شبه روشنفکران تقلیدی نیز بر پذیرش این هویت جدید در الگوی تقلیدی و تحمیلی بسیار مؤثر شدند. لیک با گذر زمان و مواجهه ی جامعه ی ایرانی با این لایه ی هویتی جدید، شاهد برخورد و میزبانی فعال از طرف مبانی هویتی ایرانیان نسبت به ناسیونالیسم بوده ایم و در تطور و تکامل زمانی، ناسیونالیسم در چهارچوب های بومی ایرانیان بازتعریف گردید. این بازتعریف از آغاز سده سیزدهم شروع و تا بعد از انقلاب اسلامی تداوم یافت. پژوهش حاضر بر اساس چهارچوب نظری مختار خود، معتقد است که هویت ایرانی دارای سه لایه ی ایرانیت، اسلامیت و انقلابی گری است. این لایه ها به مرور در تعادل قرار گرفته و توانست ناسیونالیسم بومی را قوام بخشد. پژوهش، شهید سلیمانی را مصداقی از این تعادل هویتی می داند که هم ایرانی بود، هم مسلمان و هم انقلابی. بدین منظور پژوهش بارویکردی کیفی و با بهره گیری از روش تاریخی-تطبیقی، قُلل تحولات هویتی سده اخیر را بررسی و این تطور و تکامل را مطالعه کرده است.