پاسخ گویی اجتماعی

پژوهش حاضر، که با هدف طراحی الگوی پاسخ گویی اجتماعی در مدارس ابتدایی ایران انجام شده است، براساس هدف کاربردی و گردآوریِ داده ها کیفی بوده و در آن از روش داده بنیاد استفاده شده است. میدان پژوهش را استادان رشتهٔ مدیریت آموزشی در دانشگاه های دولتی کشور تشکیل داده اند. مشارکت کنندگان با رویکرد هدفمند و روش نمونه گیری نظری و استفاده از معیار اشباع نظری داده ها انتخاب شده اند. ابزار گردآوری داده ها مصاحبهٔ نیمه ساختارمند است. تحلیل داده های به دست آمده از روش اشتراوس و کوربین در سه مرحلهٔ کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری گزینشی با نرم افزار مکس کیو دی اِی 18 انجام شده است. در بخش نتیجه گیری، براساس چارچوب اشتراوس و کوربین،  در بخش عوامل علّی پنج مقوله (توجه به مدارس دولتی و عصر فناوری، وجود اخلاق و قانون، وجود سازمان های ارزشیاب در جامعه، جامعهٔ فرهیخته، مدرسه و مدیریت آن)، پدیدهٔ محوری هفت مقوله (مشارکت، محیط زیست، وجدان، مالی، فرهنگ و اجتماع، شفاف سازی، آگاهی و یادگیری)، راهبردها پنج مقوله (فعالیت انجمن ها و نهادهای مدنی، آگاهی جامعهٔ مدنی درخصوص حقوق شهروندی خود و انتظارات مدرسه، تمایل مدیریت مدرسه به پاسخ گویی، وضعیت اقتصادی و رفاهی و ارتباطات مدرسه)، شرایط میانجی شش مقوله (باورها و هنجارهای جامعه، توجه به ذی نفعان مدرسه، کیفیت مدرسه، رهبری اثرگذار، مطالبه گری جامعه و سبک های مدیریت حمایتی)، شرایط زمینه ای چهار مقوله (وضعیت جامعه، وجود رسانه های رسمی و مجازی، نوع نظام مدرسه و میزان آگاهی، دموکراسی در جامعه) و پیامدها هشت مقوله (افزایش مشارکت در امور مدارس، افزایش عملکرد و اثربخشی معلمان در تمامی زمینه ها، حمایت و اعتماد به مدارس، شفاف سازی، رشد فکری و فرهنگی جامعه، یادگیری و عملکرد بهتر دانش آموزان، بهبود عملکرد و اثربخشی مدارس و عدالت آموزشی) شناسایی شدند.