خانه ایرانی و اسلامی

استفاده از اصول حاکم بر کهن الگوها به عنوان الگوهای ذهنی و ناخودآگاه جمعی بشر، به عنوان راهکارهایی با پشتوانه عمیق و مؤثر اجتماعی و کالبدی می تواند در سیاست گذاری نحوه تأمین مسکن در قالب اصول حاکم بر برنامه ریزی و طراحی مسکن ایرانی اسلامی، نقش مؤثری داشته باشد. کهن الگوها در میان انسان ها، طی قرن ها مشترک بوده و به عنوان میراثی انسانی و فارغ از تجربه های فردی با حفظ الگوهای تکرارشونده و ایجاد فضایی مطلوب از لحاظ روانی در حفظ سلامت روان ساکنین تأثیرگذار هستند. بررسی های صورت گرفته با کلیدواژه کهن الگو در منابع گذشته نشان می دهد که تلفیق و وجه اشتراک کهن الگوها از دیدگاه بینش اسلامی و تأثیرات آن در سلامت روان کاربران، بررسی نگردیده است، درحالی که شناخت مؤلفه های مؤثر مشترک بین کهن الگوها، بینش اسلامی و سلامت روان کاربران می تواند در دستیابی به الگویی برای برنامه ریزی ساخت مسکن ایرانی راهگشا باشد. هدف از تحقیق حاضر تبیین اصول مشترک کهن الگوهای خانه های ایرانی از دیدگاه اسلامی و منطبق بر مؤلفه های تأثیرگذار بر سلامت روان ساکنان است. پژوهش کیفی حاضر، اطلاعات حاصل از اسناد معتبر علمی در 11 سال اخیر را به صورت نظام مند مورد تحلیل محتوا قرار داده است. نتایج نشان می دهد که ۱۰ اصل مشترک در کهن الگوهای خانه های ایرانی از دیدگاه بینش اسلامی، در حفظ سلامت روان ساکنان تأثیرگذار هستند که سلسله مراتب با بیشترین و تقسیم فضایی با کمترین میزان تأثیرگذاری، از جمله آنها هستند. با تدوین این اصول در سطوح سیاست گذاری، برنامه ریزی و قوانین موضوعی مرتبط با تأمین مسکن می توان گامی بلند در راستای دستیابی به الگوی خانه ایرانی، اسلامی برداشت.