انگیزه و اعتماد

شکست شبکه ها یکی از انواع شکست نظام های نوآوری است که نسبت به سایر انواع شکست، کمتر مورد توجه محققین بوده است. در یک تقسیم بندی کلی، شبکه ها یا در مرحله تشکیل، با شکست مواجه می شوند و یا پس از شکل گیری، ناپایدار می شوند. حالت اول به شکست ضعیف و حالت دوم به شکست قوی شبکه ها معروف است. شکست در نظام نوآوری، ضرورتی را برای مداخله دولت در این عرصه فراهم می آورد. با این حال، به دلیل آنکه این فرآیند به خوبی تحلیل نشده است، چارچوب مداخله دولت در این عرصه نیز مشخص نیست. در این مقاله، فرآیند شکست ضعیف در شبکه های نوآوری مهندسی شده بر مبنای رویکرد فرآیندی و اکتشافی-توصیفی مورد بررسی قرار گرفته و از روش موردکاوی برای اعتبارسنجی مدل مفهومی استخراج شده استفاده گردیده است. نتایج این مطالعه نشان می دهد که به طور کلی شبکه ها به دو دلیل "از دست رفتن اعتماد" و "بی انگیزگی اعضاء" دچار ناپایداری می شوند. چهار زیرفعالیت کلیدی در تشکیل شبکه ها، که عبارتند از انتخاب اعضاء، طراحی ساختار، رسمیت بخشیدن به شبکه و مدیریت مخاطرات؛ هر یک می توانند به انحاء مختلف باعث ایجاد بی اعتمادی و یا بی انگیزگی در میان اعضای شبکه ها و متعاقبا ناپایداری گردند. با ارائه یک چارچوب مفهومی، نحوه تاثیر هر یک از فعالیت های چهارگانه در شکست شبکه های نوآوری از طریق دو عامل بی اعتمادی و یا بی انگیزگی، نشان داده شده است. در پایان، مکانیزم های موثر در شکست یکی از شبکه های نوآوری و توسعه فناوری صنعت نفت و گاز ایران با استفاده از چارچوب مفهومی پیشنهاد شده، تشریح شده است.