بررسی و تدوین شاخص های ارزیابی کیفیت مقاله های علمی- پژوهشی در حوزه علوم انسانی مبتنی بر نظریه هنجارهای علم مرتون(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
سیاست علم و فناوری سال ششم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۱ (پیاپی ۲۱)
49 - 66
هدف مقاله حاضر، تدوین شاخص های کیفیت برای ارزیابی مقاله های علمی پژوهشی است. روش این پژوهش تلفیقی (qual) QUAN و ترکیبی از پیمایش و تحلیل محتوا بوده و جامعه این پژوهش شامل 1) کاربرگه های ارزیابی مقاله های علمی مجله ها در دانشگاه های معتبر داخلی و خارجی و 2) متخصصان و صاحب نظران در حوزه هنجارهای علم است. در این راستا، 35 کاربرگه ارزیابی مقاله و 7 نفر از متخصصان در حوزه هنجار علم با روش نمونه گیری هدف مند انتخاب شدند. با استفاده از سیاهه محقق ساخته به استخراج شاخص های موجود در کاربرگه های ارزیابی و با استفاده از مصاحبه نیمه ساخت یافته با متخصصان، به استخراج مؤلفه های هنجار علم و همچنین خلاء کاربرگه های ارزیابی مقاله ها مبادرت شد. به منظور بررسی داده ها از روش های آمار توصیفی شامل فراوانی شاخص ها و درصد فراوانی مقوله ها استفاده شد. یافته ها نشان داد که بیش ترین فراوانی در شاخص های موجود کاربرگه ها به شاخص «منابع» با 26 فراوانی و کم ترین فراوانی به شاخص «عدم گرایش به گروه مذهبی و سیاسی» با یک مشاهده تعلق داشت. همچنین طی فرایند مصاحبه، دوازده خلاء در کاربرگه های ارزیابی مقاله ها به دست آمد. یافته ها نشان از وضعیت نامطلوب کاربرگه های ارزیابی در انطباق با هنجارهای علم مرتون داشت. با استخراج شاخص های ارزیابی مقاله ها از کاربرگه های ارزیابی، استخراج مؤلفه های هنجار علم مرتون و به دست آوردن خلاء کاربرگه های ارزیابی مقاله ها، سیاهه نهایی ارزیابی مقاله ها با 48 گویه و 4 طیف ساخته شد که با اعتبارسنجی توسط متخصصان، به عنوان ابزاری کارآمد برای ارزیابی مقاله های علمی پژوهشی مورد تأیید قرار گرفت.