محمد عبدالحلیم عبدالله

إن « شجره اللبلاب» روایه تعکس کمرآه صافیه المشاکل و المعضلات الاجتماعیه و الثقافیه و الاقتصادیه و الأخلاقیه لمجتمع مصر منها یُتم أطفال الأسره و قسوه زوجه الأب و الفقر المبالغ و الفحشاء الشدیده و الحب الفاشل و الخدعه و الانتقام و الجهل و استبداد رب الأسره و غیرها من المشاکل و المعضلات . الهدف هنا هو دراسه بنیه الخطاب الروائیه فی هذه الروایه و ایضا دراسه البنیه الزمنیه و الشخصیات و الأحداث. لذلک؛ قد تم معالجه المفارقات الزمنیه و الاسترجاعات الداخلیه و الخارجیه و الإستباق و نماذجه و ایضا ایقاعات زمنیه للسرد و تقنیات التسریع؛ و تلخیص و حذف و تعطیل السرد؛ و الحوار و الوصف و امثلتهما فی هذه الروایه..و فی النهایه تم الشرح و التبیین و الایضاح لبنیه الشخصیات فی هذه الروایه. النتیجه تشیر إلی أن مؤلف الروایه قد استخدم التقنیات المذکوره علی نطاق واسع و اورد فی روایته هذه، مجموعه من الشخصیات الرئیسیه و الثانویه الذین هم محاور القصه.

در کشورهای عربی-اسلامی جهان سوم که در چنبره تناقض باورها و عقاید سنّتی و تحفه های نامأنوس مدرنیته گرفتار بوده و پیش زمینه های زیادی در نوع بینش و نگاه تحقیرآمیز به زن دارند. نگاه مردسالارانه جامعه مصر هم که از یک طرف زن را فردی درجه چندم قلمداد کرده و از طرفی، فاقد قوانین کافی در حمایت از حقوق زنان هست. پژوهش حاضر با تکیه بر رمان «لقیطه» محمّد عبدالحلیم عبدالله، رمان نویس معاصر مصری، به بررسی علل و عوامل این فرهنگ سنتی و تحلیل تبعات ویرانگر آن پرداخته است. همچنین سیمای زن را در نسخه مصور هزارویک شب صنیع الملک مورد بررسی قرار داده است. گردآوری اطّلاعات به روش کتابخانه ای بوده و شیوه بررسی از نوع مطالعات کیفی و تحلیل محتواست. نتایج نشان می دهد که بی فرهنگی اجتماعی به ویژه ناآگاهی فردی، تحجّر و عوام گرایی، فقر و ناداری و به ویژه زیاده خواهی توده مردانِ شهوت پرست ازجمله عواملی است که در تولید و بازتولید این معضل اجتماعی دخیل اند. در نسخه مصور هزار و یک شب نیز زنان هنوز از جایگاه والای اجتماعی برخوردار نیستند اما تحولات دوره قاجار سبب پررنگ شدن نقش زنان در نگاره های این دوره شده است.اهداف پژوهش:به تصویر کشیدن سیمای زن مصری در تقابل سنّت و مدرنیته.بررسی سیمای زن در نسخه مصور هزار یک شب صنیع الملک.سؤالات پژوهش:زن در بستر تقابل سنّت و مدرنیته جامعه مصر، چه تصویری دارد؟زن در نسخه مصور هزار یک شب صنیع الملک چگونه بازتاب یافته است؟