اصل سیستمی

آغاز بحران سوریه نقطه عطفی در روابط جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه به حساب می آید. دو کشور پیش از این نیز در بحران های امنیتی منطقه ای در افغانستان و تاجیکستان همکاری داشته اند، اما همکاری های اخیر دو کشور در سوریه به لحاظ سطح و عمق در تاریخ روابط دو کشور منحصر به فرد است. با توجه به ابعاد، پیچیدگی ها و تحولات نوین روابط بین الملل، و نیز پیش زمینه های تاریخی و تعینات ساختاری روابط ایران و روسیه، الگوهای سنتی روابط میان کشورها از قدرت تحلیل و تبیین روابط نوین ایران و روسیه برخوردار نیستند. در این میان الگوی مشارکت راهبردی، الگوی نوینی است که با انطباق سه معیار اساسی آن از جمله عدم قطعیت محیطی(خیزش های مردمی خاورمیانه)، انطباق راهبردی(سازگاری و مکمل بودن منابع و منافع ایران و روسیه) و اصل سیستمی(مخالفت با نظم نوین هژمونیک ایالات متحده و تلاش برای استقرار نظم مطلوب در خاورمیانه) بر روابط ایران و روسیه، قابلیت های تحلیلی و تبیینی بیشتری را ارائه می دهد. انعطاف پذیری این الگو و ماهیت غیررسمی آن که باعث کاهش هزینه های تعهد (در مقایسه با اتحادهای رسمی) می شود، در کنار زمینه محور بودن آن که برای هر رابطه ای ویژگی های منحصر به فردی می یابد، موجب استقبال سیاستمداران و تحلیل گران روابط بین الملل از این الگو شده است. در پژوهش حاضر شرایط انطباق و ویژگی های منحصر به فرد الگوی مشارکت راهبردی در روابط ایران و روسیه در مرحله شکل گیری تجزیه و تحلیل شده و نگارندگان در پی آن هستند زمینه های اجرایی شکل گیری این الگو و بایسته های سیاستگزارانه آن را برای تامین حداکثری منافع جمهوری اسلامی ایران ارائه دهند.