بازی های مجموع صفر

شناسایی زیربناهای اساسی نظام های مالی و اقتصادی از گزاره ها و قوانین مربوط به معاملات به عنوان روبناهای قانونی و شرعی اسلام در حوزه اقتصاد اجتناب ناپذیر است. لذا در این مقاله به روش تحلیلی- توصیفی و نیز با استفاده از روش بازگشتی شهید صدر و استخراج و کشف زیربناها از روبناها عدم مشروعیت درآمد ناشی از تحمل ریسک به عنوان موضوع قرارداد مورد مداقّه قرار گرفت. بر اساس نتایج بررسی های صورت گرفته، بسیاری از دلایل و قواعد مذکور به صورت مستقل قابلیت استفاده در مسائل مستحدثه ای همچون قراردادهای با موضوع انتقال ریسک را ندارند، بلکه قواعد مذکور برای عقود و معاملاتی بوده که مستقلاً مورد امضای شارع مقدس قرارگرفته است و قواعد و مناط مذکور برای چنین قراردادهایی قابل تبیین است و نه موضوعاتی که دلیل مستقلی برای پذیرش آن ها وجود ندارد. در این مقاله به طور خاص ریسک مالی پویا موردبررسی و اثرات عدم مشروعیت درآمد حاصل از پذیرش ریسک منتقل شده به طرف دیگر به عنوان موضوع قرارداد (در قرارداد آتی به عنوان یک مطالعه موردی) موردبررسی قرار گرفت. به نظر می رسد صرفاً انتقال ریسک باهدف پوشش آن، ازلحاظ فقهی و حقوقی صورت مستقلی ندارد و در قالب مبطلات قراردادها از منظر شارع مقدس قابل صورت بندی است.