نقض حقوق بشردوستانه

رژیم بعث عراق با شروع کردن جنگ تحمیلی، ضمن وارد آوردن خسارات فراوان به جمهوری اسلامی ایران، مکرراً مرتکب نقض قواعد اساسی حقوق مخاصمات مسلحانه شد. همین امر موجبات مسئولیت بین المللی دولت عراق را در پی داشت؛ اما با سرنگونی رژیم بعث عراق و جانشینی دولت فعلی عراق، جبران خسارت جمهوری اسلامی ایران با چالش مواجه شد. با وجود این، پیامدهای جانشینی دولت ها در زمینه مسئولیت بین المللی، مطمح نظر دکترین حقوق بین الملل بوده است. حقوق بین الملل این امر را پذیرفته است که تغییرات سیاسی و حکومتی در کشورها تأثیری بر موضوع مسئولیت بین المللی و حتی بدهی های خارجی آنها نخواهد داشت. این امر در کنوانسیون 1983 وین در زمینه جانشینی دولت ها نسبت به اموال، اسناد و بدهی ها، به نحوی پذیرفته شده است. ازاین رو لزوم جبران خسارت و ارتباط تنگاتنگ جمعیت و سرزمین با کشور جانشین و عینی بودن حقوق و تعهدات، اقتضا دارد که مسئولیت به دولت جانشین و ادامه دهنده منتقل شود. در این مقاله، ضمن اثبات مسئولیت بین المللی دولت عراق در جنگ تحمیلی، اثبات می کند که به لحاظ حقوقی، دولت فعلی عراق به عنوان ادامه دهنده دولت قبلی، جانشین رژیم پیشین است و تعهدات و حقوق دولت بعثی طبق اصل جانشینی دولت ها، به عنوان ادامه دهنده دولت قبلی به دولت جدید عراق منتقل می شود. بنابراین دولت ایران مستحق است که خسارت جنگ تحمیلی را از دولت فعلی عراق مطالبه کند.