تبیین مؤلفه های طراحی مرکز نگهداری کودکان بی سرپرست در راستای بهبود شرایط تربیتی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش های تربیتی پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴۳
۲۵۲-۲۳۷
حوزه های تخصصی:
پدیده کودکان بی پرست، و ناهنجاری های وابسته به آن، معضلی است، که جوامع معاصر با آن رو به رو هستند. فضای مناسب اسکان این کودکان با توجه به مقولات تأثیر فضا در روان و رشد کودک، می تواند در کاهش و جبران بخشی از معضلات ناشی از بی سرپرستی و بدسرپرستی این کودکان مؤثر باشد. در این پژوهش ضرورت دیده شد، تا مؤلفه های طراحی فضاهای مختص کودکان بی سرپرست، در راستای بهبود شرایط تربیتی کودکان مورد بررسی قرار گیرد. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی، از نظر داده ها، کیفی، و از نظر ماهیت مطالعه، داده بنیاد می باشد. گردآوری داده در ابتدا کتابخانه ای، و سپس مطالعات میدانی درقالب مصاحبه عمیق با فعالان در حوزه کودکان بی سرپرست، همچنین گردآوری و تحلیل نقاشی و انشای کودکان بی سرپرست از طریق مشاکت در فضا توسط پژوهشگران انجام گرفته است. در این مقاله بر اساس رویکرد پیاژه کودکان بی سرپرست در سن بین 7- 11 سال در دو مرکز نگهداری امید و صبح رویش در شهر ری در سال 1399 به طریق نمونه گیری انتخابی در پژوهش های کیفی انجام، و نقاشی و انشا با موضوعات ادراک فضای زیست آنها تا زمان اشباع اطلاعات، دریافت شده است. اطلاعات به شیوه تحلیل محتوا و نحوه کدگذاری باز بررسی، و پس از تبیین نیاز روانی کودکان، مصاحبه ای با صاحبنظران طراحی فضا، جهت ارائه شاخص های معماری مراکز نگهداری کودکان بی سرپرست در چهار مقوله کالبد، معنا، تجهیزات و برنامه در فضای نگهداری این رده سنی به عنوان اولویت های طراحی معماری تبیین گردیده است. نتیجه حاصل نشان می دهد که نیاز به اجتماعی شدن کودکان، و شناخت دنیای پیرامونی و طراحی برای آینده می تواند از اولویت های مورد انتظار فضای مجموعه باشد.