اندوخته شناختی

مقدمه: اندوخته شناختی با هدف توضیح تفاوت های فردی در آسیب پذیری نسبت به تغییرات مغزی و تفاوت در بروز علایم بالینی ایجاد شده است. هدف این پژوهش طراحی و اعتباریابی ابزاری جهت اندازه گیری اندوخته شناختی سالمندان و مقایسه آن در دو گروه سالم و مبتلا به نقص شناختی خفیف بود. روش کار: روش پژوهش پیمایشی و علی_مقایسه ای بود. پس از مطالعه مبانی نظری اندوخته شناختی و بررسی ابزارهای موجود، مقیاس مورد نظر ساخته شد و روایی صوری و محتوایی آن توسط چهار متخصص سالمندی بررسی و تایید شد. این مقیاس بر روی ۱۰۰سالمند (زن=۵3 و مرد=۴۷) با میانگین سنی (۳۰/6±23/۶۸)، که در سال 99-98 به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شده بودند اجرا گردید. همسانی درونی با استفاده از ضریب آلفا کرونباخ، ضریب امگا و پایایی بازآزمایی و روایی به روش همزمان و تشخیصی (تحلیل تمایزات) بررسی شد. میزان همبستگی زیرمقیاس ها با یکدیگر و با نمره کل نیز محاسبه شد. در انتها، تفاوت دو گروه (آزمون تی مستقل) و پیش بینی وضعیت شناختی (رگرسیون چندگانه) نیز مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان دهنده ضریب آلفا کرونباخ 623/0α=، ضریب امگا 7/0، پایایی بازآزمون 839/0، روایی هم زمان 616/۰، روایی تشخیصی 432/0، نقطه برش 44، میزان حساسیت 2/61 و ویژگی 7/62 بود. رابطه زیرمقیاس ها با نمره کل معنادار بود (دستاورد آموزشی 654/۰r=، پیچیدگی شغلی 548/۰ r=و فعالیت های فراغتی 947/0 r=(۰۱/۰P<). میانگین اندوخته شناختی در گروه سالم در مقایسه با گروه نقص شناختی خفیف بالاتر بود (0۰۱/۰P<) و تحلیل رگرسیون برای دو متغیر سن و اندوخته شناختی معنادار بود (۰۱/۰P<). نتیجه گیری: یافته ها نشان دهنده روایی و پایایی مطلوب مقیاس اندوخته شناختی سالمندان است. با لحاظ محدودیت های ابزارهای خارجی و متناسب بودن این مقیاس با فرهنگ ایرانی، جهت انجام پژوهش ها در حوزه سالمندی پیشنهاد می گردد.