همپایی اقتصادی

فناوری اینترنت اشیا یکی از موج های بلند فناوری می باشد که به عنوان سکویی برای صعود و یا سقوط کشورها در مسیر توسعه اقتصادی عمل خواهد نمود. کشورها و شرکتهایی که از فرصت های پیش روی این فناوری استفاده نمایند، می توانند به جمع پیشتازان جهانی ملحق شده و برای چندین دهه جایگاه خود را تثبیت نمایند. در سالهای گذشته ایران فعالیت های گسترده ای را به منظور توسعه فناوری های مختلف، صورت داده است ، اما به علت کثرت حوزه های فناوری و پخش شدن توان کشور در حوزه های متنوع، انباشت کافی دانش و سرمایه در یک بخش صورت نپذیرفته تا امکان سرریز آن به سایر بخش های صنعتی و اقتصادی نیز فراهم گردد. به صورت کلی به منظور همپایی اقتصادی باید در چندین بخش صنعتی و فناوری جهش صورت بپذیرد تا یک کشور بتواند به بک کشور توسعه یافته تبدیل شود. اما از آنجاییکه فناوری اینترنت اشیا یک فناوری عام بوده و در همه ی بخش ها کاربرد دارد، مجددا خطر پخش شدن توان علمی و سرمایه ای کشور در حوزه های مختلف آن وجود دارد، بنابراین ضروری است با تمرکز بر حوزه های اولویت دار، انباشت دانش و در پی آن انباشت سرمایه و ثروت هم ایجاد شود تا بتوان با سراریز به سایر بخش ها فرصت را برای جهش اقتصادی کشور فراهم نمود. با توجه این امر، در این پژوهش کوشیده شده است، بخش های کاربردی فناوری اینترنت اشیا که میتوانند جهش فناوری و اقتصادی را بوجود آورند شناسایی شده و سپس با استفاده از رویکرد مدلسازی غیر خطی میزان اهمیت و اولویت این بخشها مشخص شوند. نتایج نشان داد که تمرکز بر هوشمندسازی حوزه انرژی در ایران دارای بالاترین مزیت بوده و تمرکز بر این بخش میتواند رشد اقتصادی وفناوری جامعه را تضمین نماید.

مطالعه حاضر با استفاده از شاخص همپایی اقتصادی، تلاش کرده است تا به سوالات ذیل پاسخ دهد: اولاً آیا شوک کرونا سبب تغییر مسیر همپایی اقتصادی در دنیا شده است؟ و اگر این تغییر مسیر در همپایی اقتصادی در دنیا اتفاق افتاده، آیا کیفیت نوآوری در کشورها توانسته است تا در زمان وقوع این شوک، باعث عملکرد بهتر کشور و بهبود همپایی اقتصادی در مقایسه با قبل از وقوع همه گیری شود؟ بدین منظور ابتدا شاخص همپایی برای 194 کشور دنیا برای دوره قبل و بعد از همه گیری برآورد شد، سپس با توجه به آزمون میانگین، شاخص همپایی اقتصادی قبل و بعد از وقوع کرونا با هم مقایسه شد. با توجه به پاسخ آزمون، کشورها در سه دسته از نظر عملکرد همپایی قرار گرفتند. 1- بدتر از قبل 2- بدون تغییر 3- بهتر از قبل. در نهایت با استفاده از مدل های رگرسیونی لاجیت ترتیبی تعمیم یافته، این موضوع بررسی شد که آیا کیفیت نوآوری در کشورها توانسته است عاملی بهبود مسیر همپایی اقتصادی آنان شود. نتایج نشان از آن دارد که شاخص نوآوری عاملی بسیار مهم و موثر در عملکرد بهتر کشورها پس از همه گیری کرونا بوده است، به گونه ای که افزایش شاخص نوآوری، سبب خواهد شد تا احتمال کاهش همپایی اقتصادی بعد از شوک کرونا بین 011/0 تا 027/0 واحد کاهش یابد. کشورهایی که نوآورتر بودند، احتمال قرار گرفتن آنها در دسته کشورهایی که همپایی اقتصادی آنان بهبود یافته، بین 003/0 تا 013/0 بیشتر بوده است. علاوه براین در تمامی بخش ها، اثر نوآوری بر بهبود عملکرد کشور، در دسته کشورهای با درآمد کمتر از متوسط قوی تر بوده است.