روش ذوقی

شگفت انگیزترین تصحیح شاهنامه در تاریخچه متن شناسی حماسه ملّی ایران، ویرایش شش جلدی (یک جلد پیشگفتار و پنج جلد متن) فریدون جنیدی (تهران، بنیاد نیشابور، 1387) است. در این کار که برخلاف شیوه متداول در تصحیح علمی-انتقادیِ متون، به جای توجّه به دست نویس های شاهنامه و مقابله آن ها غالباً از معیارهای فرعی و جانبی برای ویرایش استفاده شده 33779 بیت شاهنامه الحاقی و فقط 16095 بیت، اصلی و سروده خود فردوسی تشخیص داده شده است. لزوم تطبیق ابیات با اندیشه های ایران باستان، توجّه به معانی ریشه ای واژه ها، معنی نداشتن ابیات، تاریخی انگاریِ همه داستان های شاهنامه ، استناد به ضبط نادرست بیت ها، نادیده گرفتنِ کاربردهای کهن لغات و دستور تاریخی و بی توجّهی به جنبه ادبی سخن فردوسی، برخی از اصول و مستندات ویراستار این متن برای برافزوده دانستنِ حدودِ دو سوم ابیات شاهنامه است. پس از مطالعه کامل و دقیق همه شش دفترِ این ویرایش، با نقل و بررسیِ نمونه هایی - در نه بخشِ: پیشگفتار ویرایش، بیت های الحاقی، ضبط بیت های اصلی ویرایش، توضیح بیت های اصلی، قرائت ها و املاهای ابیات اصلی، اصلی پنداشتن بیت های الحاقی، ابیات فوت شده، چند نکته دیگر، ملاحظات روش شناختی و نتیجه گیری - نشان داده شده است که ویرایش جدید شاهنامه به رغم سی سال زحمت علاقه مندانه ویراستار آن، متأسفانه فاقد اعتبار علمی است.