قتل های خانوادگی

تحولات اخیر جامعه جهانی با توجه به بروز رسانه های ارتباط جمعی باعث به وجود آمدن و گسترش رسانه های جمعی و فضای مجازی و شبکه های اجتماعی شده است. به طور کلی فضای مجازی علاوه بر تاثیرات مثبتی که در ساده سازی ارتباطات مردمی دارد، دارای اثرات مخرب و تاثیرات منفی فراوانی است. تاثیرات نامحسوس و ناملموسی که در آمزشهای پنهان رسانه ای وجود دارد، در کنار بستر قوانین و نظام حقوقی ایران و همچنین وجود اختلافات خانوادگی توام با مشکلات اقتصادی باعث تشدید پدیده قتل های خانوادگی شده است. قتل های خانوادگی به سبب اینکه در نتیجه تنش و درگیری دو یا چند عضو خانواده به وجود می آید، ویران کننده این کانون می باشد. از منظر جرم شناسان، قتل های خانوادگی، علاوه بر تلف شدن قربانی، عوارض و عواقب سنگینی برجامعه، خانواده قربانی جرم و متهم می گذارد. سؤال اساسی این اس ت ک ه بر اساس روایت ق اتلان، چ ه ع واملی وق وع قت ل ه ای خانوادگی را شکل داده است ؟ روای ت اف راد دخی ل در قت ل ه ای خ انوادگی، از چرای ی و چگونگی وقوع این پدیده چیست ؟ بر اساس روای ت قاتلان، وقوع قتل های خانوادگی، چ ه پیامدهایی به همراه دارد؟ پیشینه تحقیق مطالعات و پژوهش های متنوعی درزمینه بسترها، زمینه ها و عوامل وقوع قتل ص ورت گرفت ه که عمدتا به توصیف این پدیده و نیز بررسی عوام ل و پیام دهای آن پرداخت ه ان د؛ همچنین ساختار نظام حقوقی ایران علاوه بر مزایا و اثرات مثبت حقوقی که در جامعه دارد، دارای خلاءهایی اساسی بوده است، به نحوی که این خلاءها زمینه به وجود آمدن جرایم بسیاری را رقم میزنند. نظریه ذهن محاسبه گر مجرمانه و عقلانیت کیفری جرمی بنتام توضیح دهنده علت ارتکاب جرایم در اثر وجود خلاءهای قانونی در ساختار حقوقی ایران بوده است. به طور کلی بیان میدارد که هر مجرم برای ارتکاب جرم، عواید ناشی از جرم را به همراه مجازاتها و دردهای در آینده مورد محاسبه عقلانی قرار داده و در نهایت تصمیم گیری میکند که جرم مورد نظر را انجام بدهد یا از آن منصرف گردد. بستری که ذهنیت مجرمانه در آن به محاسبه درد و لذت ناشی از جرم میپردازد، ساختار نظام حقوقی و قوانین کیفری کشور میباشند. بنا بر این نظریه، قوانین و مجازاتهای قانونی، نیمه دیگر این محاسبه گری و عقلانیت کیفری بوده و در به وجود آمدن و همچنین ممانعت از جرایم نقش به سزایی دارند. تدوین قوانین کیفری مناسب میتواند زمینه ارتکاب بسیاری از جرایم را از بین برده و یا فراهم نماید.

زمینه و هدف: آمارها نشان می دهد یک سوم از قتل های واقعه در کشور از نوع قتل های خانوادگی است. این موضوع می تواند برای نهادهای متولی سیاست گذاری و اجرا به منظور پیشگیری از وقوع قتل های خانوادگی مورد توجه باشد. به همین منظور پژوهش حاضر با نگاه حل مسئله برای فرماندهی انتظامی تهران بزرگ، با هدف ارائه الگویی برای پیشگیری از وقوع قتل های خانوادگی انجام شده است. روش: پژوهش کنونی بر اساس هدف از نوع کاربردی، بر اساس ماهیت توصیفی- تحلیلی و روش جمع آوری اطلاعات به صورت بررسی اسناد و مدارک، مصاحبه و پرسشنامه بوده است. در ابتدا از طریق بررسی اسناد و مدارک و نیز مصاحبه، الگوی پیشگیری از وقوع قتل های خانوادگی احصاء شد. پس ازآن به منظور سنجش الگو، پرسشنامه ای تهیه و در اختیار متخصصان حوزه پلیس آگاهی قرار گرفت. برای حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده شد و تعداد (۳۰۱) نفر به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند. یافته ها: با عنایت به اهداف رویکرد پیشگیری از جرم از طریق جامعه محوری و فرایند حل مسئله، فرایند چهار مرحله ای اقدامات ممکن، سازگاری، تعامل و ارزیابی به عنوان ابعاد الگو در نظر گرفته شد. هرکدام از ابعاد دارای سه مؤلفه بودند. یافته های پژوهش نشان می دهد توزیع مربوط به ابعاد الگو نرمال بوده و شاخص های برازش مدل و بارهای عاملی استانداردشده، برای ابعاد الگوی پیشگیری از قتل های خانوادگی از وضعیت مطلوبی برخوردار است. نتیجه گیری: در بعد اقدامات ممکن الگوی پیشگیری از قتل های خانوادگی شامل مؤلفه های آموزش های عمومی و همگانی، مشاوره و مددکاری و حمایت اجتماعی است. بعد سازگاری شامل مؤلفه های ساختارهای انتظامی، انعطاف سازمانی و قوانین و مقررات است. بعد تعاملات شامل مؤلفه های رسانه ها، نهادهای اجتماعی و سازمان های مرتبط است و بعد رصد و ارزیابی شامل مؤلفه های تحلیل زمینه، روندپژوهی و موردکاوی است.