اثر پول برد

این مقاله به بررسی وجود اثر پول برد در بازار بورس اوراق بهادار تهران می پردازد. برای این منظور از داده های مربوط به معاملات طی روز سرمایه گذاران حقیقی فعال بورس اوراق بهادار تهران پس از اعمال فیلترهای لازم استفاده شده است. به منظور بررسی رابطه بین کسب سود و تغییرات ریسک پذیری در افراد، ابتدا پروفایل سود و زیان افراد برای هر سرمایه گذار در هر روز معاملاتی محاسبه شده است. در گام دوم، ریسک پذیری سرمایه گذاران با استفاده از میانگین وزنی نوسان های اجزای پرتفوی اندازه گیری شد. در نهایت، با محاسبه تغییرات میانگین نوسان های اجزای پرتفوی بین دو دوره متغیرهای پژوهش برای تحلیل همبستگی فراهم شده است. در خاتمه، پس از پیاده سازی مدل پژوهش و اجرای برنامه محاسباتی، نتایج نشانگر آن است که بیش از 78 درصد تجربه های کسب سود توسط سرمایه گذاران منجر به افزایش سطح ریسک پذیری آن ها شده است، لذا وجود اثر پول برد در میان سرمایه گذاران بازار بورس اوراق بهادار تهران بدیهی است.

در این پژوهش دو پدیده رفتاری مطرح شده در نظریه چشم انداز یعنی «زیان گریزی» و «اثر پول برد» وارد مدل قیمت گذاری دارایی های مبتنی بر مصرف شده اند و تابع مطلوبیت سرمایه گذاران شامل 1. مطلوبیت ناشی از مصرف و 2. مطلوبیت ناشی از سرمایه گذاری های مالی تعریف شده است. همچنین، معادله قیمت در دو محیط اقتصادی مبتنی بر نظریه لوکاس (1978) تعریف شده است. در محیط اقتصاد اول، فرایند قیمت و سود تقسیمی برابر و این فرایند در محیط اقتصاد دوم متفاوت است. پس از حل معادله، نسبت قیمت به سود تقسیمی در هر دو محیط اقتصادی شبیه سازی و با داده های واقعی بازار مقایسه شد. با استفاده از آزمون تحلیل واریانس و روش خوشه بندی میانگین گروه های چندگانه، مشخص شد که میانگین و انحراف معیار داده های به دست آمده در اقتصاد دوم نسبت به اقتصاد اول، به داده های واقعی بازار نزدیک تر است. درنتیجه، اقتصاد دوم برآورد بهتری از نسبت قیمت به سود تقسیمی می دهد؛ یعنی پدیده های رفتاری مزبور در بازار ما وجود دارد و در قیمت گذاری سهام توسط سرمایه گذاران تأثیرگذارند.