ایران و ایتالیا

براساس نظریه سازه انگاری در روابط بین الملل، زبان از مؤلفه های هویتی و بازتاب دهنده فرهنگ یک ملت بوده، در صورت تشابه یا فهم آن توسط ملل دیگر، عامل مهمی در نزدیکی ملت هاست. باتوجه به جایگاه زبان فارسی و فرهنگ ایران درایتالیا، روابط سیاسی و مناسبات بین ایران و ایتالیا نیز قابل توجه است. بررسی نسبت بین کرسی های زبان فارسی و مناسبات سیاسی پایدار ایران و ایتالیا، نشان دهنده ارتباطی معنادار است. مقاله حاضر، سعی دارد تأثیر ظرفیت های موجود فرهنگی را برمناسبات سیاسی مطالعه و با روش توصیفی و تحلیلی، اطلاعات لازم را از طریق پرسشنامه و مصاحبه جمع آوری نماید و اهمیت مؤلفه ها و شاخص های تأثیرگذار، در شکل گیری روابط و مناسبات پایدار میان ایران و ایتالیا را بررسی کند. نتیجه آن این گزاره است که: سیاستمداران ایران شناس ایتالیایی که به سبب زبان فارسی با فرهنگ ایران آشنا شده اند، در روابط سیاسی دوکشور مؤثر بوده اند.

هدف از این پژوهش توصیفی و کاربردی ارائه مدلی برای توسعه دیپلماسی فرهنگی ایران و ایتالیا است. جهت دستیابی به مولفه های موثر بر آن، در دو مرحله ، نظر کارشناسی 29 نفر از خبره گان امور فرهنگی در حوزه ایران و ایتالیا – شامل دیپلمات ، سفیر، استاد دانشگاه و فعال فرهنگی- استخراج شد و سپس از ایشان خواسته شد به سوال های پرسشنامه ای براساس سه حوزه قابلیت ها و ظرفیت ها و اشتراکات فرهنگی در شرایط موجود و مطلوب پاسخ دهند. در حوزه قابلیت ها مولفه ها و شاخص هایی چون ارزش های معنوی، مبانی قانونی، همکاری سازمان های مردم نهاد، سیاست گذاری و برنامه ریزی فرهنگی، نقش سفارت خانه ها و عضویت در سازمان های بین المللی مد نظر قرار گرفت. در حوزه ظرفیت ها محصولات فرهنگی، هنری و رسانه ای، آموزش فرهنگ و زبان، میراث فرهنگی، هنری، گردشگری و کتابخانه ای، نمایشگاه ها و جشنواره ها، شبکه سازی اجتماعی و تالارهای گفتگوی مجازی، مراکز علمی و پژوهشی و ورزش؛ و در اشتراکات: جغرافیای فرهنگی، قرابت های تمدنی و تاریخی، گفتمان های صلح طلب و منافع مشترک. پس از دستیابی به اتفاق نظر مطلوب و تجزیه و تحلیل اطلاعات، نتایج ذیل به دست آمد: در شرایط موجود تنها حوزه ای که بر توسعه دیپلماسی فرهنگی دو کشور موثر بوده، حوزه اشتراکات فرهنگی است. این در حالی ست که در شرایط مطلوب، دو حوزه دیگر یعنی قابلیت ها و ظرفیت های فرهنگی، نیز حائز اهمیت هستند و از همین رو در تدوین مدل توسعه دیپلماسی ایران در رابطه با ایتالیا باید مدنظر قرار بگیرند.