نظریه های روانسنجی

این مقاله به معرفی مختصر و مقایسة تحلیلی دو نظریة عمدة روانسنجی، یعنی نظریة آزمون کلاسیک (CTT) و نظریة سؤال-پاسخ (IRT) همراه با محسنات و محدودیت های هر کدام از آنها پرداخته است. هرچند نظریة آزمون کلاسیک در اوایل قرن بیستم پایه ریزی شد اما به دلیل داشتن محدودیت های متعدد، همواره متخصصان را برآن می داشت تا جهت رفع این محدودیت ها تلاش کنند. در فرآیند پیدا کردن راه حل هایی برای از بین بردن نقاط ضعف نظریة کلاسیک، نظریة جدیدی به نام نظریة سؤال-پاسخ در حدود دهة پنجاه شروع به رشد کرد و علی رغم این که سالهای بعد رفته رفته تکمیل شد و در ظاهر محدودیت های نظریة کلاسیک را نداشت اما خود این نظریه هم هیچگاه فارغ از محدودیت نبوده و همواره ایراداتی به آن وارد شده است. هم اکنون هر کدام از این نظریه ها در بین متخصصان تربیتی و روانشناسی و افراد مرتبط با اندازه گیری های روانی-تربیتی، کم و بیش طرفدارانی دارد، اما در کشور ما هیچ کدام از این نظریه ها آن گونه که باید و شاید شناخته شده نیست. به همین دلیل مقالة حاضر سعی کرده هر چند مختصر، به معرفی نظریه های مذکور پرداخته و نقاط ضعف و قوت همچنین وجوه اشتراک و افتراق هر کدام از آنها را ارائه کند.