ناپدید سازی اجباری

حق آزادی شخصی به معنای آزادی از حبس جسمانی جزء حقوق بنیادین بشر و نقض آن پایه محرومیت از سایر حقوق و آزادی هاست. ازاین رو حمایت کارآمد از آن مستلزم جرم انگاری و کیفرگذاری سنجیده همه رفتارهای ناقض آن است. قانونگذار با اهتمام به همین موضوع برای برخی از مصادیق سلب حق آزادی شخصی در مقررات پراکنده وصف مجرمانه قائل و مجازات هایی پیش بینی کرده است. هدف این پژوهش آسیب شناسی تدابیر کیفری قانونگذار در تضمین و حمایت کار آمد از حق آزادی شخصی در دو حوزه جرم انگاری و کیفرگذاری است. داده های پژوهشی نشان می دهد جرم انگاری چندپاره، ناقص و مبهم از یک سو و کیفرگذاری نامتوازن و تبعات سوء ناشی از آن حمایت کیفری کارآمد ایران از حق آزادی شخصی را با چالش هایی مواجه ساخته است. جرم انگاری کلی نقض آزادی شخصی تحت عنوان مجرمانه واحد یا پایه و جرائم مرتبط با آن و اعمال سیستم مجازات های مدرج و متناسب با نوع رفتار مجرمانه سالب آزادی می تواند به رفع این چالش ها کمک شایانی کند.