تایپوگرافی متحرک

«تایپوگرافی متحرک» یا «فن بیان با متن متحرک» یکی از شاخه های ارتباط تصویری است که با ادغام کردن متن و حرکت، ویژگی های شخصیتی و احساسی و معنایی متن را انتقال می دهد و در نهایت توجه بیننده را با هدفی خاص دست کاری می کند. پژوهش حاضر با هدف دستیابی به الگویی ساختارمند، با رویکرد نشانه شناسانه به تایپوگرافی متحرک در نظام یادگیری دیداری می پردازد و به روش توصیفی - تحلیلی، داده ها را با استفاده از اسناد و منابع کتابخانه ای و اینترنتی گردآوری و تحلیل می کند. این مقاله با دسته بندی خصوصیات تایپوگرافی حرکتی در قالب های گوناگون و نیز با بررسی راهکارهای ایجاد محتوای متحرک در یادگیری دیداری2، به پرسش: «تایپوگرافی متحرک با چه کیفیاتی حافظه بصری را در یادگیری دیداری ارتقاء می دهد؟» می پردازد. در راستای پاسخ به این پرسش، با مطالعه پیشینه های پژوهشی در ارتباط با «حرکت و بیان و معناپردازی مبتنی بر ادراک و تفکر بصری» که در مقالات و کتاب های نویسندگان ایرانی و خارجی نگاشته شده است، به این نتیجه خواهد رسید که تایپوگرافی متحرک با حضور پتانسیل های زمانی، فضایی، حرکتی و نیز نشانه های بیانی مبتنی بر مدل های ذهنی معنادار در ایجاد محتوای یادگیری متحرک، می تواند در درک بهتر و ارتباط با موضوع مؤثر باشد.

با پیشرفت تکنولوژی و ارتباط طراحی گرافیک با حوزه هایی هم چون سینما و اضافه شدن عنصر زمان، حرکت و عناصر مکمل همچون موسیقی به تایپوگرافی، ابزار بیانی مهمی به نام تایپوگرافی متحرک شکل گرفته است که با گسترش دیدگاه های انتقادی در حوزه ی علوم انسانی و هنر، به امکانی ویژه برای بیان انتقادی، تبدیل شده است. انتشار روزافزون تایپوگرافی های متحرک انتقادی، این پرسش را مطرح می کند که مهم ترین تدابیر بصری و راهکارهای القای معنی در تایپوگرافی متحرک کدام اند؟ پژوهش پیش رو، با مشاهده و مطالعه در منابع کتابخانه ای، دیجیتالی و غیره به شیوه ی توصیفی و تحلیلی انجام می پذیرد و با هدف دستیابی به مهم ترین راه کارهای بصری متحرک سازی برای بیان انتقادی، به مطالعه ی عناصر بصری تایپوگرافی متحرک می پردازد و با تحلیل چند نمونه، به جستجوی ظرفیت های دیداری در بیان انتقادی می پردازد. جامعه ی نمونه، آثاری است که با جستجوی هدفمند در وب سایت های بارگذاری ویدیو به دست آمده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که تایپوگرافی متحرک میان وجوه دیداری حروف و متون ادبی، موسیقی، سینما و موضوعات گوناگون ارتباطی معنادار برقرار می کند که به تأثیرگذاری بیشتر پیام می انجامد. نتایج تحلیل نمونه ها نشان می دهد که مهم ترین ویژگی های این آثار عبارت اند از: استفاده از حروف بیان گر، هماهنگی فرم حروف با محتوای پیام، عدم یکنواختی در اندازه، سبک و وزن حروف، خوانایی در زمان کوتاه و استفاده ی محدود از تصویر فیگوراتیو و رنگ.