سنجش صلاحیت

هدف این مقاله، بررسی و واکاوی ساختار نظام سنجش صلاحیت و رتبه بندی معلمان در کشورهای شرق آسیا است. روش بررسی به شیوه کیفی و توصیفی - تحلیلی بود که با بررسی منابع، اطلاعات و داده ها و اسناد در دسترس کشورهای ژاپن، کره جنوبی، چین، تایوان و سنگاپور و با روش تحلیل اسنادی انجام شد. از این رو، از روش نمونه گیری در دسترس استفاده شد. سه مولفه اساسی برای بررسی فرایند رتبه بندی در کشورها مورد نظر قرار گرفت: چارچوب ساختاری، فرآیند ارزیابی، و کاربرد نتایج. یافته های این پژوهش نشان داد که در کشورهای مورد بررسی، به منظور ایجاد ساختاری که در آن جایگاه و ارزش کار معلمی نمایان شود، رتبه بندی یا شکل های مشابه آن صورت می گیرد. در این بررسی مشخص شد که در فرایند رتبه بندی، مدارس جایگاه ویژه ای دارند و نهادهایی برای این ارزیابی ایجاد شده اند. رتبه بندی ها به شکل های مختلفی صورت می گیرد اما آنچه وجه اشتراک همه این نظام ها بود، توجه به یادگیری دانش آموز به عنوان عنصر اساسی نظام آموزش و پرورش است. در نهایت پیشنهادهایی برای فرایند رتبه بندی در نظام آموزش و پرورش ایران ارائه شد.

این پژوهش با هدف تعیین ضرایب خرده آزمون های ارزشیابی صلاحیت های حرفه ای (اصلح) دانش آموختگان دانشگاه فرهنگیان اجرا شد. پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از حیث روش، از نوع همبستگی است. جامعه پژوهش، همه مهارت آموزان ماده 28 سال تحصیلی 95-94 دانشگاه فرهنگیان به تعداد 2823 نفر بود. با توجه به پراکندگی جامعه در تمام استان های کشور، از نمونه در دسترس استفاده شد و مهارت آموزان استان خراسان رضوی به تعداد 190 نفر، به عنوان نمونه انتخاب شدند. قسمت اصلی داده های این پژوهش، نتایج حاصل از آزمون اصلح دانشگاه فرهنگیان بود که در شهریور 1395 برگزار شده است. برای بررسی موفقیت معلمان از منظر همکاران، از آزمون محقق ساخته استفاده شد که پایایی آن با استفاده از روش آلفای کرونباخ 89/0 به دست آمد و روایی آن با استفاده از تحلیل عاملی بررسی شد. بر اساس شیوه نامه آزمون اصلح دانشگاه فرهنگیان، سهم خرده آزمون «فرهنگی»، «تدریس خرد»، «علمی» و «عملکردی» به ترتیب 20، 35، 20 و 25 درصد است که بر اساس نتایج این پژوهش برای افزایش روایی ملاکی پیش بین، پیشنهاد می شود که سهم خرده آزمون ها به ترتیب، 15، 11، 38 و 36 درصد باشد. همچنین نتایج نشان داد که طبقه بندی افراد به گروه های دارای صلاحیت دائمی، صلاحیت موقت و عدم احراز صلاحیت، با روش به کار رفته در آزمون و روش پیشنهادی این پژوهش، به نتایج نهایی متفاوتی خواهد انجامید.