توسعه پایدار محله

توسعه پایدار به عنوان مهم ترین هدف مطرح جنبش های محیط زیستی، امروزه پایداری جوامع کوچک را مهم ترین راه برای رسیدن به پایداری معرفی می کند. ازاین رو شکل گیری محلات پایدار را لازم دانسته و توجه توسعه را به توسعه محله ای جلب می کند. این در حالی است که بافت های شهری در دوران معاصر تغییر و دگرگونی های مختلفی را در زمینه های اقتصادی، اجتماعی و محیطی شاهد بوده است که به دنبال آن اثرات زیادی بر کالبد محلات واردشده و کارایی آن ها را در پاسخگویی به نیاز ساکنان دستخوش تأثیر نموده است. مهم ترین این عوامل را می توان حاکمیت خودرو، گسیختگی بافت، عدم توجه به زمینه و بوم دانست که مشکلاتی چون افت پایداری محیطی، افزایش مصرف انرژی و کاهش رضایت سکونت را منجر گردیده است. بدین منظور برای فرآیند مشکل یابی و مشکل گشایی مذکور روش ها و الگوهایی معرفی شده اند که به سنجش پایداری می پردازند. یکی از الگوهایی که مستقیماً انرژی و محیط زیست را برای توسعه های محله ای مورد هدف قرار داده است. مدل الگوی مدیریت طراحی محیطی و انرژی در توسعه محله ای است که ضمن ارزیابی و مقایسه نواحی مختلف ازنظر پایداری محیطی، راهبردهایی برای توسعه محله ای سازگار با محیط زیست ارائه می کند. معیارهای این الگو بر اساس ترکیبی از اصول رشد هوشمند شهری، جنبش نوشهر باوری و ساختمان های سبز است. هدف این پژوهش سعی بر معرفی الگو و کاربست آن در محله های اقتصاد و سرچشمه شهر گرگان است. سؤال اصلی این پژوهش سنجش وضعیت پایداری محله بر مبنای الگوی LEED-ND بوده است. بدین سان در این پژوهش که از الگو واره های تحقیقی اثبات گرایی تبعیت می کند، از روش پژوهش کمی استفاده می شود. نتایج پژوهش بیانگر آن بود که محله اقتصاد به عنوان یک توسعه جدید شهری ازنظر پایداری محیطی امتیاز 33 و محله سرچشمه- سبز مشهد به عنوان یک محله تاریخی امتیاز 28 را کسب می کند که هر دو، حداقل امتیازهای پایداری این الگو را نیز کسب نکرده اند.

در ایران، طی دهه های گذشته، مقیاس محله حلقه مغفول در نظام رسمی برنامه ریزی فضایی بوده است. هدف از این پژوهش ارزیابی و سنجش شاخص های پایداری اجتماعی در محلات شهر پارس آباد می باشد. پژوهش حاضر، از نوع پژوهش های توصیفی - تحلیلی و به لحاظ هدف کاربردی است. که با استفاده از شیوه نمونه برداری تصادفی و از طریق فرمول کوکران و نمونه ها در حجم 275 نفر انتخاب شده اند. ابزارهای اندازه گیری پژوهش پرسشنامه پایداری اجتماعی، و در محلات شهر پارس آباد جهت تعیین روایی پرسشنامه، از روایی محتوایی استفاده شد و برای تعیین پایایی درونی از روش آلفای کرونباخ استفاده گردید و قابل قبول برخوردار هستند. بحث از آزمون کولموگروف اسمیرنف جهت طبیعی بودن داده ها استفاده شد. با تأیید نرمال بودن داده ها، برای آزمون فرضیه های تحقیق از آزمون پارامتریک رگرسیون چند متغیره جهت تعیین اثر متغیر مستقل بر متغیر وابسته عوامل تحقیق استفاده شد. تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزار SPSS استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که وضعیت شاخص های پایداری اجتماعی در معناداری با محلات در شهر پارس آباد وجود دارد، لذا از این نتایج می توان دریافت کرد که پایداری اجتماعی و نیز ایجاد نگرش مثبت در محلات شهری، که منجر به مشارکت اجتماعی می شود، استفاده نمود.