کاربردهای تربیتی

هدف این پژوهش، بررسی تطبیقی ایده دانش فضیلت بنیان در اندیشه اسلام و غرب و کاربردهای تربیتی آن است. جنس پژوهش کیفی و نوع آن تحلیلی تطبیقی است. دراین راستا نخست دو مفهوم دانش و فضیلت مورد تحلیل قرار گرفت و سپس نسبت میان آنها بررسی شد. از تحلیل و بررسی ها به دست آمد که این ایده درصورتی در صحیح ترین معنای خود به کار می رود که جوهر اصلی آن که همانا فضیلت و فضیلت گرایی است، به عنوان روح اصلیِ دانش، تمامی فعالیت های دانشی را تحت پوشش و حمایت خود داشته باشد. در بخش دوم مقاله به مقایسه تطبیقی میان ایده دانش فضیلت بنیان در اندیشه اسلامی و اندیشه غربی پرداخته شد. تطبیق صورت گرفته نشان می دهد که ایده دانش فضیلت بنیان در غرب برخلاف اسلام با کاستی های مواجه است؛ زیرا، در جهان بینی اسلامی، اصل توحید سبب شده است که قرب الی الله هدف غایی ایده دانش فضیلت بنیان در اسلام شناخته شود. درنهایت، کاربرد اخلاقی دانش، درک جنبه ارزشی دانش، کاربرد عملی و فناورانه دانش و کسب علم نافع به عنوان کاربردهای تربیتی ایده دانش فضیلت بنیان شناسایی شدند.

هدف پژوهش حاضر تبیین مؤلفه های سبک زندگی بر اساس آموزه های تربیتی امام علی(ع) و کاربرد آن در تربیت بود. این پژوهش، کیفی و بر اساس نظریه داده بنیاد و از روش کدگذاری استقرایی داده ها انجام گرفت. نمونه مورد تحلیل، کل متن نامه ها، خطبه ها و حکمت های نهج البلاغه با ترجمه محمد دشتی و روایات و ادعیه رسیده از حضرت علی (ع) بود که داده ها به شیوه ی هدفمند و با رعایت قاعده ی اشباع نظری گرد آوری شد. در این پژوهش شش قلمرو تربیتی از آموزه های امام علی (ع) استخراج و مؤلفه های مربوط به هر قلمرو تبیین گردید. کاربرد های تربیتی نیز در تعیین اهداف، روش های یاددهی _ یادگیری، محتوای آموزشی و ارزشیابی مورد بررسی قرار گرفت. اهداف به دو دسته ی غایی (اطاعت و عبودیت حق تعالی) و واسطه ای (مؤلفه های بدست آمده در کد گذاری باز) تقسیم شده اند. روش های یاددهی _ یادگیری چون الگویابی، محبت، تمرین، تکرار و عادت دادن عملی، موعظه و نصیحیت، تشویق و تنبیه را یراساس مؤلفه های مستخرج از سبک زندگی امام علی (ع) می توان مطرح نمود. در ارزشیابی بر اصل توجه به تفاوت های فردی تأکید شده است.  محتوای آموزشی را  نیز می توان براساس مؤلفه های اصلی سبک زندگی علوی و با نگاهی جامع و چند ساحتی به انسان، تدوین و ارائه نمود.