شاهناهه فردوسی

در فرهنگ ایران زمین، آیین ها و جشن ها، فعالیت های نمادین، متعارف و مرسومی هستند که در اشکال، اهداف و زمان های خاصی برگزار می شود. برخی از این آیین ها، جشن ها و مناسک مربوط به آنها در شاهنامه فردوسی بازتاب داده شده اند که بیانگر قاعده بندی فعالیت های جمعی و آهنگ تکرار این فعالیت ها است که جامعه و فرهنگ ایرانی خود را در آن بازتولید می کند. در این پژوهش به تحلیل کارکرد اجتماعی آیین های پذیره مهمان یا مسافر، سوگواری، بارخواهی و جشن های سده، نوروز و مهرگان همراه با تحلیل بن مایه های اسطوره ای آن ها می پردازیم. این پژوهش به شکل بنیادی، بر پایه مطالعات کتابخانه ای و به روش تحلیل محتوای کیفی انجام شده است. پس از تحلیل داده ها و یاری گرفتن از منابع گوناگون، می توان گفت آیین ها، جشن ها و مناسک مربوط به آن ها، به تثبیت جامعه و به نوعی بازسازی اخلاقی مثبت کمک می کنند و کارکردی اجتماعی وحدت آفرین در جامعه دارند؛ بنابراین وجود جشن ها و آیین ها با انجام فعالیت های نمادین، همواره سبب تقویت همبستگی، اتحاد مردم (در صورت های آشکار و پنهان)، افزایش اقتدار و مشروعیت، بازتولید جامعه، هویت ایرانی و حفظ فرهنگ ایرانی می شود و به همین دلیل است که چنین آیین ها و جشن هایی هر ساله انجام می شوند.