فرایندهای واجی محدودیت نظریه بهینگی

هدف از پژوهش حاضر، بررسی فرایندهایی است که گویشوران زبان برای رعایت اصل توالی رسایی و قانون مجاورت هجا بر واژه های زبان اعمال می کنند. بدین منظور، داده های زبان فارسی از گونه گفتاری گویشوران جمع آوری و صورت واجی آن ها با فرهنگ لغت مشیری (1388) مقایسه شده است. داده های گویش کردی هورامی از طریق مصاحبه با گویشوران و داده های مربوط به گویش های لفوری، تربت حیدریه و سبزواری از کامبوزیا (1385) استخراج شده است. از بین 1125 واژه بسیط گردآوری شده که اصل رسایی در آن ها رعایت نمی شود، در 357 واژه، شاهد اعمال فرایندهای واجی کشش جبرانی، قلب، درج، حذف و جایگزینی یک واحد واجی با واحد واجی دیگر از سوی گویشوران زبان هستیم که از این میان بسامد فرایندهای کشش جبرانی و قلب بیشتر از دیگر فرایندهای واجی است. به علاوه، این فرایندها بر واژه های یک، دو و سه هجایی اعمال می شوند که از این میان بسامد واژه های دوهجایی بیشتر از واژه های یک هجایی و سه هجایی است. در نهایت، فرایندهای واجی مطرح شده در چارچوب نظریه بهینگی تبیین و رتبه بندی محدودیت ها مشخص می شود.