نظریه ی کنترل اجتماعی

در جوامع و اقتصادهای امروزی، شرکت ها نقش مهمی را در پیشرفت هر کشوری دارند. اما قرن اخیر شاهد جرایم، تخلفات و ناکارآمدی هیأت مدیره های شرکت های بزرگ بوده است. این وقایع هزینه های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی زیادی را به وجود آورده اند. از طریق بررسی های دقیق، مشخص شده است که این موارد به خاطر عدم وجود اقدامات حاکمیت شرکتی بوده است. در ادبیات حاکمیت شرکتی، دو نظریه عاملیت و خادمیت با مفروضات متضاد درباره ی «مدل انسان»، ساختارهای متفاوتی برای هیأت مدیره ی شرکت ها پیشنهاد می دهند. تحقیق حاضر با نقد نظریه های غیربومی فوق و تبیین دیدگاه اسلامی «مدل انسان»، الگویی اسلامی ایرانی برای نقش هیأت مدیره ارائه می نماید. نتیجه ی این تحقیق بیان می دارد که در دیدگاه اسلامی همه ی اعضای هیأت مدیره نقش های نظارت و مشاوره را بر عهده دارند و هر دوی ابعاد مادی و معنوی انسان سبب انگیزش می شود. همچنین، علاوه بر تقویت خودکنترلی درونی، نیاز به کنترل بیرونی وجود دارد. لذا، بر اساس الگوی اسلامی ایرانی هیأت مدیره، حضور هر دوی اعضای موظف و غیرموظف هیأت مدیره که سطح بالایی از خودکنترلی و اعتقاد به پاسخگویی در برابر خداوند داشته باشند، برای پیشگیری از انحراف و تقلب، بهبود عملکرد شرکت ها و پیشرفت کشور مناسب است.