فرآیند استراتژی

سیر تکامل دانش مدیریت استراتژیک نشان دهندۀ این است که پژوهش ها در این حوزه از مفاهیم ساده، مانند تدوین راهنمای عمل برای مدیران، به مفاهیم پیچیده و انتزاعی سوق یافته است و به تبع آن، ابزارهایش نیز متنوع تر شده است. هدف از تدوین این مقاله، که با رویکرد تألیف و ترجمه تهیه شده، بررسی ابزارهای استراتژی معرفی شده در مجلات بین المللی حوزۀ مدیریت استراتژیک است که طی25سال اخیر منتشر شده اند. از این رو، به کمک مقالۀ ویورینن و همکارانش و بررسی برخی نتایج تحقیقات داخل کشور، مقالۀ حاضر به قصد مروری جامع در زمینۀ ابزارهای استراتژی تدوین شده است. محققان در مطالعۀ حاضر می کوشند به نیاز موجود در زمینۀ معرفی ابزارهای استراتژی، برای عملی کردن نظریه های مدیریت استراتژیک، پاسخ دهند؛ بنابراین نخست با نگاهی به مبانی مدیریت استراتژیک، به طبقه بندی ابزارهای استراتژی پرداخته می شود و سپس این ابزارها همراه با تحلیل جامع در قالب جدولی یک پارچه مطرح می شود.

براساس داده های قوم نگاری از دو طرح مشاوره ای نتیجه می گیریم که استراتژیست ها از سه سازوکار بصری (نمایش، هم جواری و برجستگی) در ساخت اسلایدهای پاورپوینت استفاده می کنند. این سازوکارهای بصری ازطریق برانگیختن گفت و گوها و درنهایت با خلق وضوح استراتژیک موجب معناسازی می شوند. هنگامی که شرکت کنندگان به تصاویر واکنش نشان می دهند، استراتژی را به شکل اصلاح شده تفسیر می کنند که این تصویر پژواک استراتژیک را منعکس می کند. در این پژوهش، براساس تعامل بین این سه خرده فرایند (سازوکار های بصری، وضوح استراتژیک و پژواک استراتژیک)، مدلی فرایندی را به منظور درک چگونگی تأثیرگذاری تصاویر در معناسازی در تعاملات استراتژی بیان می کنیم و با تبیین چگونگی تأثیرگذاری تصاویر در پدید آمدن تعابیر متفاوت از یک استراتژی و خلق ادراک جدید، به مطالعات موجود در حوزه اجرا و فرایند استراتژی کمک می کنیم؛ به ویژه هنگامی که موضوعات از لحاظ سیاسی حساس یا از لحاظ تحلیلی پیچیده اند. هدف از این پژوهش شناخت روش استفاده استراتژیست ها از اطلاعات بصری (به شکل خاص در اسلایدهای پاورپوینت) و تأثیر آن در فرایند استراتژی است. گفت وگو درباره استراتژی تحت تأثیر فنونی است که استراتژیست ها در ساخت اسلایدها به کار می برند، فنونی که نوع اقدامات پیگیری را شکل می دهند. یافته ها همچنین حاکی از آن است که: الف) طراحی اسلایدهای پاورپوینت می تواند در بررسی موضوعات پیچیده مؤثر باشد؛ برای نمونه در موقعیت های حساس سیاسی یا هنگامی که شرکت کنندگان دیدگاه های متفاوتی دارند؛ ب) کسانی که اسلایدهای پاورپوینت را تدوین و ویرایش می کنند به شدت در جهت گیری استراتژی تأثیر می گذارند. بنابراین، به کارگیری ماهرانه پاورپوینت در شکل دهی ماهیت و سرعت تعاملات استراتژی به دست مدیران بسیار مهم است.