گاز رُسی

انقلاب گاز رُسی در ایالات متحده آمریکا نااطمینانی های زیادی در بازار جهانی گاز ایجاد کرده است. در حال حاضر تنها تولیدکننده گاز رُسی در جهان کشور آمریکاست. اگر این فناوری قابلیت تکثیر و انتقال به سایر نقاط جهان را داشته باشد و بتواند بر چالش های پیش رو برای توسعه غلبه نماید، آنگاه در آینده نه چندان دور گاز ارزان در اختیار مصرف کنندگان گاز خواهد بود. پیش بینی می شود در صورت توسعه مناسب حوزه های گاز رُسی، تولید این گاز سهم 20 درصدی در تأمین گاز جهان داشته باشد. در حال حاضر در سه حوزه فنی، اقتصادی و زیست محیطی چالش هایی جدی برای توسعه گاز رُسی وجود دارد. در بخش فنی، محدودیت دسترسی سایر کشورها به فناوری های توسعه گاز رُسی، نیاز به حفاری چاه های بسیار زیاد، ضریب بازیافت پایین این ذخایر، محدودیت دسترسی به آب و تراکم بالای جمعیت در مناطق قابل استحصال، پیش روی این حوزه قرار دارد. در بخش اقتصادی نیز هزینه بالای تولید و نااطمینانی به قیمت های آینده گاز طبیعی از مهمترین چالش هاست. در بخش محیط زیستی نیز افزایش انتشار گازهای گلخانه ای، آلودگی آب های زیرزمینی به جهت عملیات شکست هیدرولیکی با مواد شیمیایی، افزایش احتمال زمین لرزه، آلودگی آب بازفرآوری شده به مواد رادیو اکتیو و احتمال نشت گاز رُسی به هوا و حوزه های آبی از چالش های محیط زیستی است.

: بازار جهانی گاز طی دهه گذشته با تحولات بزرگی مواجه شده که ناشی از پیشرفت فناوری حفاری افقی و شکاف هیدرولیک است. این اتفاق که به دنبال خود توسعه منابع گاز نامتعارف و به ویژه گاز رسی را به همراه داشته، موجب کاهش قیمت های گاز در بازار آمریکای شمالی و احساس عدم نیاز در آینده نسبت به واردات گاز طبیعی مایع شده در آمریکا شده است. ظرفیت استفاده از این منابع در مناطق دیگر به ویژه اروپا، گمانه زنی ها درباره پیامدهای بهره برداری از گاز رسی بر امنیت انرژی اتحادیه اروپا را سبب شده است. از آنجا که سیاست گذاری انرژی در این اتحادیه بر اساس سه ملاحظه امنیت عرضه، رقابت پذیری و پایداری انرژی انجام می پذیرد، توسعه گاز رسی موجب کاهش وابستگی به واردات گاز از روسیه و کاهش نفوذ آن در اروپا به ویژه اروپای شرقی و مرکزی خواهد شد. همچنین، توسعه گازهای رسی می تواند دستیابی به اهداف ترسیم شده در نقشه راه 2050 انرژی را تسهیل سازد. اما توسعه این منابع با موانعی روبروست که به اثر گذاری آن ماهیت تکوینی، شرطی و تدریجی می بخشد. هدف این مقاله بررسی ابعاد استفاده از گاز رسی بر امنیت انرژی اروپا با استفاده از مطالعات انجام گرقته در کانون های فکری مختلف و بازیگران انرژی اتحادیه اروپاست.